“Dù là thời chiến hay thời bình, nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Võ An Khánh đều khắc sâu những dấu ấn lịch sử của từng vùng đất mà ông đã đi qua thể hiện trên từng bức ảnh của mình”, một đồng nghiệp của tôi đã nhận xét về NSNA Võ An Khánh như thế! Một trong những lần NSNA Võ An Khánh đã khắc sâu dấu ấn lịch sử là kỷ niệm thực hiện bức ảnh “Bắc Nam sum họp”, đó cũng có thể gọi là “khoảnh khắc vàng”!
![]() |
| “...Bắc Nam sum họp Xuân nào vui hơn...” - Bức ảnh chụp vào tháng 10/1975. Ảnh: NSNA Võ An Khánh |
Ngay sau khi hoàn thành, “Bắc Nam sum họp” đã trở thành bức ảnh gây xúc động bởi gom trọn ý nghĩa về “tình Nam - nghĩa Bắc” qua hình ảnh nhân hậu tuyệt vời của 2 bà mẹ Bắc - Nam. Người mẹ miền Bắc với khăn mỏ quạ và hàm răng nhuộm đen huyền, người mẹ miền Nam tóc búi sau đầu với khăn rằn ngang vai. Cái ôm siết, nụ cười “như mùa thu tỏa nắng” của ngày gặp gỡ, sum họp! “Bắc Nam sum họp”, một khoảnh khắc vàng chứa đựng ý nghĩa đẹp của những năm tháng đầu tiên đất nước thống nhất, trọn một niềm vui!
Nếu bức ảnh “Trạm quân y dã chiến” của NSNA Võ An Khánh liên tục xuất hiện trên nhiều tờ báo quốc tế (trong đó có tờ The New York Times của Mỹ) gây chấn động giới báo chí và dư luận quốc tế về cuộc chiến tranh của Mỹ ở Việt Nam, thì bức ảnh “Bắc Nam sum họp” lại giúp bè bạn quốc tế hiểu sâu sắc hơn cái kết thúc thật trọn vẹn, ý nghĩa hậu chiến tranh! “Bắc Nam sum họp” đã từng được đăng trên tạp chí News Week ra ngày 1/5/2000 với chủ đề “Kết thúc cuộc chiến ở Mỹ tại Việt Nam”! Đây cũng là 1 trong 180 bức ảnh do các NSNA Việt Nam chụp trong chiến tranh được trưng bày, triển lãm tại Trung tâm ảnh quốc tế Hoa Kỳ đầu năm 2002, sau đó được triển lãm cố định tại Viện bảo tàng Explorers Hall (Hoa Kỳ)!
Mới đây, nhân sự kiện kỷ niệm 55 năm phong trào đội quân tóc dài và 50 năm phong trào 3 đảm đang, tại Bảo tàng Phụ nữ Việt Nam (Hà Nội) bức ảnh “Bắc Nam sum họp” lại một lần nữa làm thổn thức bao trái tim khi được chọn làm phông nền của lễ kỷ niệm. Có mặt tại buổi lễ, NSNA Nguyễn Ngọc Phan cho biết: “Rất nhiều du khách quốc tế khi đến tham gia lễ kỷ niệm, nhìn thấy bức ảnh họ đã chụp lại và tìm hiểu về tác giả bức ảnh. Cùng là người cầm máy, tôi cảm thấy rất tự hào khi đàn anh đi trước là NSNA Võ An Khánh đã ghi lại những thời khắc vàng quý báu như thế!”. “Bắc Nam sum họp” cũng đã từng theo chân Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh Bạc Liêu làm quà tặng cho các đại biểu ở các tỉnh phía Bắc như một sự kết nối sắt son của “nghĩa Bắc - tình Nam” thể hiện đầy đủ trong bức ảnh.
Nhìn lại cả cuộc đời nghệ thuật của mình, NSNA Võ An Khánh không đếm xuể những thước phim mà ông đã thực hiện, đánh đổi bằng mồ hôi, nước mắt và có khi còn gần kề với cái chết. “Gia tài ảnh” của NSNA Võ An Khánh đã lên đến hàng vạn bức ảnh, được bè bạn của ông chiêm nghiệm và đúc kết như thế này: “Quê hương nhìn qua ống kính của NSNA Võ An Khánh có nhiều cung bậc, cung bậc cao vút, mạnh mẽ của một thời đấu tranh hào hùng, cung bậc sâu thẳm của lòng nhân ái, tình đồng đội; cung bậc chững chạc, tự tin của giai đoạn xây dựng Tổ quốc. Thật hiếm ai bằng NSNA Võ An Khánh đã viết lên một bản giao hưởng thật phong phú và tuyệt vời đến thế!”.
Nói về NSNA Võ An Khánh và chặng hành trình mấy mươi năm cống hiến cho nhiếp ảnh Việt Nam, làm rạng danh nhiếp ảnh Bạc Liêu thì khó có thể phân tích trọn vẹn, đủ đầy. Nhân kỷ niệm 40 năm ngày Bắc Nam sum họp một nhà, chúng tôi muốn nhắc lại khoảnh khắc vàng quý giá của NSNA Võ An Khánh khi chụp được một tác phẩm thời sự - nghệ thuật hội tụ đầy đủ ý nghĩa của ngày vui chung của đất nước, một trong những nốt nhạc hay của bản giao hưởng tuyệt vời, phong phú!
QUỲNH ANH

Truyền hình








Xem thêm bình luận