Các dự án ngăn triều, chống ngập chưa phát huy tác dụng

Để đảm bảo nhu cầu sản xuất, đời sống sinh hoạt của Nhân dân, ứng phó với biến đổi khí hậu, tỉnh Bạc Liêu đã đầu tư xây dựng hệ thống công trình ngăn triều, chống ngập cho TP. Bạc Liêu và vùng lân cận, Dự án chống xói lở gây bồi, trồng rừng ngập mặn chống xói lở, bảo vệ đê biển Gành Hào. Tuy nhiên đến nay, cả 2 dự án trên đều chưa thật sự phát huy hết tác dụng, gây lãng phí không nhỏ, nhất là ý nghĩa của việc thực hiện dự án.

Đoàn giám sát của Ủy ban Khoa học - Công nghệ và Môi trường Quốc hội đến khảo sát tại cống Chùa Phật (huyện Hòa Bình). Ảnh: K.P

THỜI GIAN THỰC HIỆN DỰ ÁN BỊ KÉO DÀI

Dự án được triển khai thi công xây dựng từ năm 2013 đến nay gồm 3 gói thầu xây lắp là cống ngăn triều kết hợp cầu giao thông (cống Nhà Mát, cống Chùa Phật, cống Cái Cùng), trong đó 2 gói thầu đã thi công hoàn thành và bàn giao đưa vào sử dụng gồm 2 hạng mục cống (cống Nhà Mát, cống Cái Cùng). Riêng cống Chùa Phật đã thi công hoàn thành 95% giá trị khối lượng, nhưng từ năm 2021 đến nay công trình phải tạm ngưng thi công do vướng mặt bằng, dẫn đến thời gian thực hiện dự án bị kéo dài. Việc cống Chùa Phật không thể hoàn thành đúng tiến độ còn gây một thiệt hại lớn hơn, chính là việc không thể vận hành đồng bộ của cả dự án (3 cống) nên cũng chưa đáp ứng yêu cầu đặt ra.

Đối với Dự án đê biển Gành Hào đã xây dựng được tuyến kè, từ đó giảm được năng lượng sóng bất lợi tác dụng lên thảm rừng, góp phần bảo vệ cho hơn 1,3km bờ biển. Đồng thời gây bồi tạo bãi, bảo vệ an toàn cho tuyến đê biển và an toàn sản xuất của người dân bên trong đê; từng bước nâng cao dần bãi biển để tạo điều kiện phục hồi hệ sinh thái ven biển. Tuy nhiên, dự án đã tạm dừng thi công xây lắp công trình tường mềm, trồng và chăm sóc rừng do quá trình gây bồi còn chậm, chưa tạo được bãi ổn định ngay để trồng rừng, dẫn đến hiệu quả của dự án chưa phát huy tối đa mục tiêu ban đầu đề ra.

CẦN VẬN HÀNH ĐỒNG BỘ CÁC CÔNG TRÌNH

Theo tính toán ban đầu, sau khi xây dựng hoàn thiện, các dự án sẽ chống chịu được diễn biến bất lợi của tình trạng biến đổi khí hậu, đặc biệt là nước biển dâng. Cụ thể, ngăn triều chống ngập, cải thiện môi trường đô thị TP. Bạc Liêu và các vùng lân cận; kiểm soát và điều tiết nước mặn phục vụ nuôi trồng thủy sản khu vực kênh 30/4, kênh Chùa Phật, kênh Cái Cùng, kết hợp phục vụ giao thông đường thủy, giao thông đường bộ. Chống sạt lở và giữ ổn định bờ kênh 30/4 (từ cửa biển Nhà Mát đến kênh Trường Sơn); bảo vệ các công trình hiện hữu và các cơ sở hạ tầng kinh tế - xã hội, nhất là bảo vệ được 35.583ha thuộc TP. Bạc Liêu, huyện Hòa Bình, huyện Đồng Hải và hơn 408.860 người dân ở các địa bàn. Khu vực cửa biển Gành Hào và xung quanh sẽ được tạo bãi bồi, trồng hơn 20ha rừng bên trong đê… Tuy nhiên đến nay, các mục tiêu này vẫn chưa được đảm bảo thực hiện.

Chính việc vận hành không đồng bộ các công trình ngăn triều, chống ngập đã làm ảnh hưởng không nhỏ đến các chỉ đạo về phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh, nhất là sản xuất và đời sống của người dân. Chất lượng các công trình ngăn mặn, chống sạt lở chưa đáp ứng yêu cầu; chất lượng nguồn nước mặt phục vụ nuôi trồng thủy sản có dấu hiệu ngày càng ô nhiễm, người dân nhiều nơi vẫn gánh chịu tình trạng triều cường ngập nước… Thiết nghĩ, đã đến lúc tỉnh cần phải chỉ đạo quyết liệt để sớm đưa các dự án trên vận hành đúng mục đích ban đầu.

KIM TUẤN