Thời gian qua, Sở Tư pháp đã tích cực thực hiện cải cách thủ tục hành chính (TTHC) phục vụ người dân và doanh nghiệp. Trên tinh thần tạo thuận lợi tối đa cho người dân, ngành Tư pháp đã và đang áp dụng những mô hình mới nhằm đơn giản hóa các thủ tục, giấy tờ, rút ngắn thời gian giải quyết, nhất là các việc liên quan trực tiếp đến đời sống hàng ngày của người dân. Thể hiện quyết tâm góp phần cùng với chính quyền cấp tỉnh trong việc xây dựng một nền hành chính hiện đại, gần dân, được nhân dân tin tưởng.
Bài 1: Những vấn đề từ cơ sở
Nói đến cải cách TTHC theo hướng phục vụ nhân dân, gần dân, tạo điều kiện thuận lợi cho dân, việc đầu tiên người ta bắt đầu hình dung đến chính là các phòng một cửa của các xã, phường, thị trấn (gọi chung là cấp xã). Đây là nơi tiếp xúc với dân nhiều nhất, xử lý và giải quyết những thủ tục đơn giản nhưng cần thiết nhất cho người dân. Và trong hàng trăm TTHC, qua thống kê là những yêu cầu cấp thiết từ phía người dân, lĩnh vực tư pháp đã chiếm đến quá nửa. Không ít trong số đó, những phát sinh, phiền hà từ phía người dân cũng đến từ các hoạt động liên quan đến cải cách TTHC của lĩnh vực tư pháp. Do đó, chú trọng cải cách hành chính (CCHC) nên bắt đầu chú trọng từ lĩnh vực tư pháp, nhất là ở cấp cơ sở, hơn lúc nào hết.
Người dân đến làm thủ tục tại Phòng Một cửa của Sở Tư pháp. Ảnh: T.Sơn
NHỮNG VƯỚNG MẮC
Cần chứng thực một số giấy tờ tùy thân, nhanh nhất vẫn là đến bộ phận Một cửa cấp xã. Với tinh thần CCHC hiện nay, việc giải quyết chứng thực rất nhanh, thường là trả kết quả liền. Tuy nhiên, vẫn còn nhiều nơi phải đợi hết buổi làm việc, thậm chí hết ngày làm việc, do cán bộ trực lãnh đạo đi họp, đi công tác, không còn người để ký xác nhận. Hoặc cá biệt có nơi, khi người dân đến liên hệ thì cán bộ tư pháp trực Một cửa không có mặt, nên không thể giải quyết được yêu cầu kịp thời khiến người dân bức xúc. Gần đây, mạng xã hội facebook cũng đã xuất hiện nhiều đoạn video clip ghi lại hình ảnh hoạt động của một vài phòng một cửa cấp phường tại TP. Bạc Liêu không có cán bộ trực, gây ảnh hưởng đến hình ảnh đang được chính quyền xây dựng, ảnh hưởng đến hoạt động CCHC của địa phương nói riêng, của tỉnh nói chung. Trong đó, có trường hợp người dân đến để làm giấy khai sinh cho con, nhưng không có ai để thực hiện yêu cầu.
Một bạn đọc ở phường 8 (TP. Bạc Liêu) than phiền về việc liên hệ xin trích lục bản sao giấy khai sinh nhưng không được giải quyết. Bạn đọc này bức xúc cho biết, nếu yêu cầu là khó khăn hay gặp vướng mắc, thì cán bộ phụ trách tư pháp cũng nên giải thích cho dân hiểu, rồi hướng dẫn người dân đến đâu để làm. Đó chỉ là một trong rất ít những trường hợp mà người dân gặp cản trở khi liên hệ các TTHC ở cơ sở gặp phải liên quan đến TTHC của lĩnh vực tư pháp. Từ những lý do “a, b, c” nào đó, dần dà người dân cảm thấy ngán ngại khi liên hệ. Hay như trường hợp đổi tên trong khai sinh (cải chính hộ tịch), theo những quy định hiện tại của pháp luật, việc thực hiện đảm bảo TTHC sẽ được thực hiện rất nhanh. Tuy nhiên, người dân làm sao biết hết các TTHC, cần phải có hướng dẫn. Chỉ cần cán bộ phụ trách hướng dẫn không nhiệt tình, thậm chí có ý muốn gây khó dễ để kiếm “phong bì” thì người dân quả thật cũng rất khổ sở mới... qua được ải nếu không chung chi. Trong cải cách TTHC, việc “hành” dân luôn từ những điều rất nhỏ nhưng tác hại của nó lại khôn lường.
NƠI GẦN DÂN NHẤT
Thử làm một phép tính đơn giản tại Phòng Tư pháp TX. Giá Rai và các xã, phường của thị xã, chỉ trong 9 tháng của năm 2018, đã thực hiện cấp giấy khai sinh cho 2.757 trường hợp, chứng nhận kết hôn 825 trường hợp, xác nhận tình trạng hôn nhân 780 trường hợp, trích lục bản sao các hồ sơ hộ tịch 1.280 trường hợp, trích lục khai tử 846 trường hợp, chứng thực hai cấp đạt 47.783 trường hợp. Nếu chia đều ra cho mỗi ngày, hai cấp tư pháp địa phương cũng phải tiếp xúc hơn 200 trường hợp đến liên hệ yêu cầu giải quyết TTHC ở lĩnh vực tư pháp hộ tịch. Chỉ cần không đảm bảo sự hài hòa khi giải quyết những yêu cầu của dân, thì bao nhiêu nỗ lực, cố gắng của chính quyền các cấp trong CCHC cũng ảnh hưởng không nhỏ.
Trong nhiều lần đến và làm việc với ngành Tư pháp Bạc Liêu, lãnh đạo Bộ Tư pháp đã rất quan tâm đến công tác CCHC, nhất là cải cách TTHC ở cấp cơ sở trong lĩnh vực tư pháp. Bởi nếu hình dung khối lượng công việc mà ngành Tư pháp đang đảm nhận, trong đó có những công việc liên quan trực tiếp đến công dân, mới thấy giật mình. Tuy nhiên, ở địa phương, lĩnh vực hành chính tư pháp lại ít được quan tâm một cách thấu đáo. Do đó mới có tình trạng, cán bộ phụ trách tư pháp, nhất là ở cấp cơ sở bị luân chuyển nhiều, thậm chí có người không qua nghiệp vụ tư pháp, rất khó có thể đảm trách tốt yêu cầu công việc.
Trong khi đó, ở cấp xã, từ việc cấp giấy khai sinh, đăng ký lại và cải chính hộ tịch, cấp giấy chứng nhận kết hôn, trích lục khai tử, xác nhận tình trạng hôn nhân; nhận cha, mẹ, con; trích lục bản sao các hồ sơ hộ tịch; đến công tác chứng thực, cấp xã chứng thực bản sao, chứng thực chữ ký, chứng thực hợp đồng đều do tư pháp thực hiện. Ở cấp huyện, các việc giải quyết TTHC cho người dân liên quan đến lĩnh vực tư pháp như cấp giấy khai sinh có yếu tố nước ngoài; đăng ký lại khai sinh có yếu tố nước ngoài; cấp giấy chứng nhận kết hôn có yếu tố nước ngoài; đăng ký nhận cha, mẹ, con có yếu tố nước ngoài; ghi chú ly hôn có yếu tố nước ngoài; ghi chú kết hôn có yếu tố nước ngoài; cải chính hộ tịch. Đó đều là những thủ tục liên quan mật thiết đến đời sống của người dân, nên rất cần được giải quyết nhanh chóng, kịp thời.
CẦN SỰ QUAN TÂM ĐỒNG BỘ
Thực hiện Quyết định số 225/QĐ-TTg ngày 4/2/2016 của Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Kế hoạch CCHC nhà nước giai đoạn 2016 - 2020 và Kế hoạch số 64/KH-UBND ngày 12/10/2015 của UBND tỉnh về việc triển khai nhiệm vụ CCHC tỉnh Bạc Liêu giai đoạn 2016 - 2020, Sở Tư pháp đã ban hành kế hoạch để tổ chức triển khai thực hiện. Trên tinh thần tạo thuận lợi tối đa cho người dân, ngành Tư pháp đã và đang áp dụng những mô hình mới nhằm đơn giản hóa các thủ tục, giấy tờ, rút ngắn thời gian giải quyết, nhất là các việc liên quan trực tiếp đến đời sống hàng ngày của người dân. Trong lĩnh vực lý lịch tư pháp (LLTP), ngành Tư pháp đã triển khai phần mềm đăng ký cấp phiếu LLTP trực tuyến và giải pháp tích hợp cấp phiếu LLTP trực tuyến với dịch vụ tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả cấp phiếu LLTP qua bưu chính. Lĩnh vực đăng ký giao dịch bảo đảm, bổ trợ tư pháp... cũng được áp dụng triệt để công nghệ thông tin giúp giải quyết yêu cầu của người dân nhanh chóng, thuận lợi.
Để hoạt động tư pháp, nhất là việc cải cách TTHC trên lĩnh vực tư pháp thật sự đi vào nền nếp, hoạt động có hiệu quả và tạo được sự hài lòng của người dân, không riêng gì ngành Tư pháp mà cần sự quan tâm toàn diện của cấp ủy, sự vào cuộc của chính quyền các cấp, nhất là UBND cấp tỉnh. Không gì khiến người dân cảm thấy hài lòng hơn khi những vấn đề liên quan thiết thực đến cuộc sống của mình được quan tâm một cách thấu đáo.
KIM PHƯỢNG
Xem thêm bình luận