Cần xử lý nghiêm các doanh nghiệp cố tình chiếm dụng tiền BHXH – BHYT

So với những năm trước đây, tình trạng nợ bảo hiểm xã hội và bảo hiểm y tế (BHXH-BHYT) ngày càng tăng cao. Tính đến tháng 9/2015, toàn tỉnh có hơn 170 doanh nghiệp nợ tiền BHXH-BHYT từ 3 tháng trở lên, với trên 15 tỷ đồng. Điều này đồng nghĩa với việc có đến hàng trăm lao động bị mất quyền lợi và phải gánh chịu những rủi ro không đáng có.

Theo ông Triệu Trung Hiếu, Phó trưởng phòng Tổ chức - Hành chính BHXH tỉnh: “Có nhiều doanh nghiệp không đóng tiền BHXH-BHYT cho người lao động (NLĐ), cho đến khi NLĐ mắc bệnh hiểm nghèo cần thẻ BHYT đi khám bệnh thì doanh nghiệp mới đến BHXH tỉnh xin cấp thẻ”. Việc làm mang tính “chữa cháy” này đã làm cho NLĐ mất đi các quyền và lợi ích hợp pháp của mình. Bởi chiếc thẻ BHYT giúp NLĐ có điều kiện chăm sóc sức khỏe ban đầu, chủ động phòng ngừa bệnh tật, nhất là các bệnh nghề nghiệp, chứ không chỉ dùng để điều trị những căn bệnh hiểm nghèo, chi phí điều trị cao. Cũng xuất phát từ việc không đóng BHXH-BHYT cho NLĐ, mà nhiều vụ tranh chấp, khiếu kiện đã xảy ra trong thời gian qua, gây khó cho ngành quản lý, địa phương trong việc giải quyết, tạo nên sự bất ổn về an ninh, trật tự xã hội...

Doanh nghiệp nợ tiền BHXH-BHYT bao gồm nhiều nguyên nhân như: Sản xuất của doanh nghiệp gặp khó khăn, một số doanh nghiệp ngừng hoạt động, làm ăn thua lỗ... vẫn còn tình trạng doanh nghiệp cố tình nợ, do chạy theo lợi nhuận mà quên đi trách nhiệm đối với NLĐ. Việc chấp hành pháp luật còn mang tính đối phó, thậm chí “lách luật”, chịu phạt, thay vì chấp hành, do tiền phạt thấp hơn so với việc chiếm dụng tiền BHXH-BHYT của NLĐ. Việc chiếm dụng này đã đẩy NLĐ vào cảnh rủi ro, chỉ cần sản xuất - kinh doanh của doanh nghiệp bị thua lỗ, phá sản thì các quyền lợi về BHXH-BHYT của NLĐ coi như mất sạch?!

Ngoài các nguyên nhân trên, doanh nghiệp nợ BHXH-BHYT tăng, còn phản ánh việc thực thi pháp luật của các cơ quan quản lý còn chưa nghiêm, việc tuyên truyền tập huấn chế độ chính sách cho NLĐ và người sử dụng lao động hiệu quả mang lại chưa cao, vai trò của các tổ chức công đoàn chưa được phát huy và NLĐ do nhu nhu cầu cần việc làm nên chưa dám đấu tranh cho các quyền và lợi ích hợp pháp của mình... Bên cạnh đó là hình thức xử lý, công tác thanh tra, kiểm tra các doanh nghiệp còn nhẹ so với các lỗi vi phạm, chưa đủ sức răn đe. Sự phối, kết hợp, trao đổi thông tin giữa các ngành chưa được thực hiện thường xuyên, nên chưa nắm bắt kịp thời các hành vi vi phạm để xử lý, tạo thêm niềm tin cho NLĐ...

Để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của NLĐ, nâng cao vai trò, trách nhiệm của các doanh nghiệp sử dụng lao động, UBND tỉnh đã thành lập tổ công tác liên ngành về phát triển đối tượng tham gia và thu nợ BHXH-BHYT. Tuy nhiên, hiệu quả mang lại vẫn chưa nhiều và tình trạng nợ vẫn không giảm. Do vậy, cùng với giải pháp tạo điều kiện cho những doanh nghiệp thật sự gặp khó khăn, cũng cần kiên quyết xử lý các doanh nghiệp vi phạm, góp phần thực hiện tốt Luật Lao động, chính sách an sinh và tránh tình trạng “té nước theo mưa”.

LÂM HỶ