(CMO) Có nhiều yếu tố dẫn đến khó khăn hiện nay của ngư dân đóng mới tàu cá theo Nghị định 67/2014 (Nghị định 67). Cần giải bài toán về nguồn lợi hải sản của ngư trường, chính sách phát triển đội tàu đánh bắt xa bờ gắn với chuyển đổi ngành nghề cho ngư dân; đầu tư phát triển kết cấu hạ tầng, hậu cần nghề cá… Bên cạnh đó, vấn đề quan trọng hiện nay là giải quyết nợ xấu.
Chấp nhận gán tàu
Tình trạng nợ xấu cho vay theo Nghị định 67 là thực trạng chung không chỉ riêng Cà Mau. Bên cạnh có thể xảy ra thực trạng một số ngư dân cố tình chây ỳ, nguyên nhân chủ tàu không trả được nợ đa phần là do khai thác không hiệu quả.
Theo thông tin từ Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Cà Mau, tính đến tháng 7/2022, chất lượng tín dụng, tỷ lệ nợ xấu trên tổng dư nợ cho vay toàn tỉnh (không tính Chi nhánh Ngân hàng Phát triển) là 1,57%. Nếu tính Chi nhánh Ngân hàng Phát triển thì tổng nợ xấu chiếm 3,32%. Trong đó, riêng nợ xấu của Chi nhánh Ngân hàng Phát triển chiếm 1,77%/tổng dư nợ cho vay toàn tỉnh. Phần nợ xấu cho vay theo Nghị định 67 chiếm 0,35%/tổng dư nợ cho vay toàn tỉnh.
Ðại điện Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Cà Mau cho biết, thời gian qua, các chi nhánh ngân hàng, tổ chức tín dụng trên địa bàn tích cực xử lý nợ xấu, nâng cao chất lượng tín dụng, rà soát thực trạng hoạt động kinh doanh, khả năng trả nợ, tài sản đảm bảo của từng khoản vay, từng khách hàng vay, đánh giá khả năng thu hồi nợ để có các biện pháp xử lý thu hồi nợ phù hợp.
Tàu đóng mới theo Nghị định 67 đã hạ thuỷ ra khơi, nhưng tình trạng neo bờ thường diễn ra sau một thời gian hoạt động không hiệu quả. |
Theo đó, nguyên nhân nợ xấu vay theo Nghị định 67 được đánh giá do nhiều yếu tố khách quan, trong đó chủ yếu là do ảnh hưởng thời tiết nên có những chuyến đi biển thu nhập không đủ bù đắp chi phí. Chủ phương tiện phải tự bù đắp từ tiền tiết kiệm của gia đình để phương tiện hoạt động. Vấn đề trên ảnh hưởng đến khả năng trả nợ của khách hàng khi đến hạn thanh toán nợ gốc và lãi. Qua tìm hiểu thực tế, hầu hết đánh giá đều nhận định yếu tố khách quan là tình hình dịch Covid-19 ảnh hưởng lớn đến nghề khai thác hải sản. Cà Mau có hơn 30 tàu đóng mới theo Nghị định 67 (cả tàu thép, tàu gỗ và tàu composite) đã hạ thuỷ ra khơi, nhưng tình trạng nằm bờ thường diễn ra sau một thời gian hoạt động.
Chủ tàu cá Nguyễn Duy Chương, Khóm 2, thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời, chia sẻ: “Không ai nghĩ đến tình cảnh khó khăn như hiện nay. Khi nhiều người chuyển sang tàu cá lớn cũng là lúc đội tàu cá tăng cao, trong khi đó ngư trường vẫn thế, thậm chí thu hẹp dần do nguồn lợi sụt giảm, sản lượng khai thác thấp, cộng với dịch bệnh đẩy giá nhiên liệu tăng cao và thiếu nên nhiều chủ tàu không thể ra khơi. Có anh em đánh bắt kinh nghiệm nhiều năm, khai thác hiệu quả, ăn nên làm ra từ nghề biển nhưng từ khi đóng mới tàu thì lỗ vốn liên miên, thậm chí chấp nhận giao tàu cho ngân hàng vì không có khả năng trả nợ, rất đau lòng”.
Chuyện ngư dân chỉ tính tới việc tận dụng chính sách ưu đãi trước để đầu tư đóng mới, nâng cao công suất, mở rộng quy mô đội tàu của gia đình là việc dễ hiểu. Ðây là chủ trương lớn, có ý nghĩa quan trọng trong chính sách phát triển thuỷ sản cũng như khẳng định chủ quyền biển, đảo. Tuy nhiên, việc thiếu chủ động và kế hoạch trong quá trình đóng mới tàu theo Nghị định 67 cũng là một phần nguyên nhân dẫn đến không hiệu quả khi cho tàu ra khơi.
Chờ Nghị định 67 sửa đổi
Theo Ngân hàng Nhà nước Chi nhánh Cà Mau, thực hiện một số chính sách phát triển thuỷ sản theo Nghị định số 67, Cà Mau được cho vay đóng mới tổng cộng 34 tàu (11 tàu thép, 16 tàu gỗ, 7 tàu composite) với dư nợ cho vay đến ngày 30/6/2022 đạt 283.846 triệu đồng (trong đó có 22 chủ tàu phát sinh nợ xấu 215.430 triệu đồng, chiếm 75,90%/dư nợ cho vay theo Nghị định 67). Hầu hết nguyên nhân phát sinh nợ xấu đều được xác định do yếu tố khách quan như: thời tiết, dịch bệnh, đánh bắt không hiệu quả.
Hiện nay, các chi nhánh ngân hàng, tổ chức tín dụng tích cực xử lý, thu hồi nợ xấu, cơ cấu lại thời hạn nợ, tạo nguồn vốn đầu tư tín dụng, tập trung cho vay đối với sản xuất, kinh doanh, phục vụ chương trình phát triển kinh tế - xã hội ở địa phương.
Tuy nhiên, nợ xấu chỉ là một trong các rào cản, trở ngại khi triển khai Nghị định 67. Thực tế, Nghị định 67 đã được sửa đổi, bổ sung thông qua Nghị định số 17/2018 về việc sửa đổi Nghị định số 67 về một số chính sách phát triển thuỷ sản, nhưng nhiều vấn đề bất cập vẫn chưa được giải quyết triệt để, đòi hỏi các bộ, ngành Chính phủ tiếp tục có giải pháp nhằm gỡ vướng cho Nghị định 67.
Ngư dân hy vọng Nghị định sau khi sửa đổi sẽ giải quyết những vấn đề bất cập liên quan đến hoạt động khai thác hải sản giúp ngư dân tiếp tục vươn khơi bám biển. (Tàu cá đang trong quá trình bảo dưỡng giai đoạn cuối) |
Bộ NN&PTNT đang phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan nghiên cứu, xây dựng dự thảo nghị định sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 67 và Nghị định số 17/2018 nhằm xử lý, khắc phục những tồn tại, hạn chế, trong đó có nội dung hỗ trợ ngư dân bị thiệt hại do bám biển bảo vệ chủ quyền biển đảo, cũng như đề xuất các chính sách mới phù hợp tình hình thực tế, trình Chính phủ ban hành trong thời gian tới.
Ông Huỳnh Văn Thừa, xã Khánh Bình Tây Bắc, huyện Trần Văn Thời, chia sẻ: “Tôi làm nghề biển nên rất quan tâm đến các quy định, chủ trương, chính sách liên quan đến nghề của mình và thường xuyên theo dõi thông tin trên báo, đài. Tôi đồng ý Nghị định 67 là chủ trương lớn, được ngư dân rất ủng hộ. Hy vọng nghị định sau khi sửa đổi sẽ giải quyết những vấn đề bất cập liên quan đến hoạt động khai thác hải sản, như cảng cá, cơ sở hậu cần nghề cá, có chính sách hỗ trợ đào tạo nghề cho ngư dân để nâng cao hiệu quả khai thác, cũng như giá trị kinh tế sản phẩm khai thác của ngư dân”. Nghị định mới khi được thông qua sẽ giải quyết dứt điểm những tồn tại, hạn chế hiện nay, giúp ngư dân tiếp tục vươn khơi bám biển./.
Ðặng Duẩn
BÀI CUỐI: KỲ VỌNG CỦA NGƯ DÂN