(CMO) Nuôi tôm dưới tán rừng ngập mặn từ Dự án Chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững Đồng bằng sông Cửu Long (MD-ICRSL) được coi là hình mẫu về sự thành công trong chuyển đổi nuôi trồng thuỷ sản, thích ứng với biến đổi khí hậu tại Cà Mau.
Dự án Chống chịu khí hậu tổng hợp và sinh kế bền vững ĐBSCL (MD-ICRSL) đã triển khai “Đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng để phòng, chống xói lở bờ biển, cung cấp nước ngọt và phục vụ nuôi tôm - rừng vùng ven biển tỉnh Cà Mau” (Tiểu Dự án 8 ). Phát huy lợi thế với diện tích rừng ngập mặn lớn nhất cả nước, người dân nuôi tôm dưới tán rừng rừng ngập mặn ở Cà Mau đạt hiệu quả rất khả quan.
Theo ông Hồ Hoàng Nam, cán bộ khuyến nông xã Tân Ân Tây, huyện Ngọc Hiển (tỉnh Cà Mau), xã Tân Ân Tây có hơn 3.300 ha tôm rừng với 1.500 hộ tham gia Dự án. Việc triển khai dự án trên địa bàn xã góp phần đáng kể vào việc thay đổi tập quán sản xuất của nông dân từ canh tác truyền thống sang ứng dụng tiến bộ khoa học - kỹ thuật.
Mô hình nuôi tôm dưới tán rừng ngập mặn ở Cà Mau mang lại hiệu quả cao.
Theo Ban quản lý Tiểu dự án 8 (ICRSL Cà Mau), đến tháng 11/2022, Dự án đã hỗ trợ thành lập được 60 tổ nhóm, với trên 3.200 người tham gia, triển khai trên 10.600 ha diện tích nuôi tôm rừng đạt chứng chỉ quốc tế, tạo ra giá trị 249 tỷ đồng/vụ.
Hiệu quả tài nguyên nước tăng lên rõ rệt, khi lượng nước sử dụng đã giảm 120 ngàn khối/năm/4 ha; như vậy, với trên 10.600 ha, lượng nước đã giảm khoảng 319 triệu khối/năm. Về kinh tế, mỗi hécta lợi nhuận khoảng 80 triệu đồng/năm ở các huyện: Năm Căn, Ngọc Hiển, Đầm Dơi.
Đến nay, trên địa bàn toàn tỉnh đã được các tổ chức quốc tế chứng nhận cho hơn 19 ngàn ha tôm - rừng theo các tiêu chuẩn quốc tế (Naturland, EU Organic, Canada Organic, Selva Shrimp, ASC, BAP…), sản phẩm được nhiều thị trường ưa chuộng và đánh giá cao.
Sản phẩm tôm - rừng được chứng nhận theo các tiêu chuẩn quốc tế sẽ được các doanh nghiệp chế biến xuất khẩu thu mua với mức giá cao hơn khoảng 5-10% so với sản phẩm truyền thống khác. Bên cạnh đó, với diện tích tôm - rừng được chứng nhận, các doanh nghiệp tham gia liên kết sẽ hỗ trợ chi trả dịch vụ môi trường rừng từ 250-500 ngàn ha/năm và hỗ trợ về con giống có chất lượng cao để thả nuôi.
Theo Ban Quản lý Trung ương các dự án Thuỷ lợi (CPO), qua 6 năm thực hiện, Dự án MD-ICRSL do Ngân hàng Thế giới hỗ trợ đã giúp hơn 1 triệu nông dân địa phương chuyển đổi sang những hình thức sản xuất thích ứng với khí hậu và sử dụng nguồn tài nguyên hiệu quả. Các loại hình sinh kế của Dự án đã chứng minh có thể là giải pháp thay thế cho các loại hình sinh kế truyền thống mà vẫn đem lại lợi nhuận cho người dân.
Với lợi thế diện tích rừng ngập mặn lớn, Cà Mau tập trung phát triển mô hình nuôi tôm tưới tán rừng.
Tuy nhiên, hiện ĐBSCL đang phải đối mặt với không ít khó khăn, thách thức do tác động tiêu cực của biến đổi khí hậu. Để tìm giải pháp và tăng cường thêm các nguồn lực cho ĐBSCL, vừa qua, Bộ NN&PTNT và Ngân hàng Thế giới tổ chức hội thảo về đề xuất dự án Chống chịu khí hậu và chuyển đổi tổng hợp vùng Đồng bằng sông Cửu Long (WB11).
Hội thảo do Thứ trưởng Bộ N&PTNT Nguyễn Hoàng Hiệp; bà Stefanie Stallmeister - Giám đốc Điều hành hoạt động của Ngân hàng Thế giới, đồng chủ trì, với sự tham dự của nhiều tổ chức quốc tế cùng lãnh đạo các tỉnh khu vực ĐBSCL.
Theo tổng hợp đề xuất của Ban quản lý Trung ương các Dự án Thuỷ lợi, Dự án WB 11 với mục tiêu tăng cường tính chống chịu khí hậu và nâng cao sinh kế tại các địa phương tham gia dự án ở 9 tỉnh vùng ĐBSCL, gồm: Cà Mau, Bạc Liêu, Sóc Trăng, Hậu Giang, Kiên Giang, Đồng Tháp, Bến Tre, Trà Vinh và Tiền Giang.
Dự án sẽ tập trung thực hiện các giải pháp công trình và phi công trình, nhằm giải quyết vấn đề, cải thiện, phát triển chuỗi ngành hàng chủ lực, nâng cao thu nhập cho người dân. Đồng thời, chuyển đổi mô hình phát triển từ phân tán, nhỏ lẻ sang tập trung, phát triển cụm ngành kinh tế nông nghiệp gắn kết với các khu đô thị hoá, công nghiệp hoá và du lịch, từ đó tạo ra việc làm, thu nhập cao hơn cho người lao động.
Dự án WB 11 dự kiến có 3 hợp phần: Hợp phần 1 sẽ tăng cường thể chế và các hệ thống thông tin; Hợp phần 2 đi vào đầu tư hạ tầng chống chịu khí hậu cấp vùng; Hợp phần 3 là thúc đẩy đa dạng sinh kế và kinh tế nông thôn thích ứng biến đổi khí hậu. Về tiến độ, Bộ NN&PTNT đã yêu cầu các đơn vị chức năng của Bộ tích cực để tháng 12/2023 sẽ có những dự án thành phần đầu tiên trình lãnh đạo WB./.
Nguyễn Hoàng