CLB Đờn ca tài tử ấp Bình Dân: Nơi kết nối những tâm hồn đồng điệu

Được mệnh danh là “xứ đờn ca tài tử (ĐCTT)”, ấp Bình Dân (xã Lộc Ninh, huyện Hồng Dân) nổi tiếng gần xa nhờ sở hữu nhiều tài tử có ngón đờn điêu luyện, giọng ca mùi mẫn. Tại đây, phong trào ĐCTT đã được các thế hệ thắp lên và bảo tồn cho đến ngày hôm nay.

Tiếng lành đồn xa, chúng tôi đã tìm đến nhà chú “Tâm đờn ghi-ta” - nơi diễn ra buổi sinh hoạt của câu lạc bộ (CLB) ĐCTT ấp Bình Dân. Dưới hàng dừa nghiêng mình soi bóng, các tài tử miệt vườn đã cùng hòa lên bản nhạc lòng của người phương Nam chân chất, thiệt thà. Có chứng kiến những tài tử tuổi đã ngoài 70 nắn nót dây đờn, cất cao lời ca, lớp hậu bối chúng tôi lại càng thêm nể phục sự đam mê và tình yêu của họ dành cho nghệ thuật ĐCTT. Để chào đón những vị khách phương xa, chú Ba - một thành viên kỳ cựu của CLB - đã tiếp thêm “lửa” cho buổi văn nghệ bằng bài ca “Đất nước trọn niềm vui”. Tuổi đã cao, nhưng giọng hát của chú vẫn khí thế, hào hùng như cái hồn của bài ca vậy. Rồi chỉ dăm ba ly rượu kết giao nghĩa tình là cái máu văn nghệ lại chạy khắp người các tài tử miệt vườn ấy, để rồi chẳng đợi chỉ định mà ai cũng có thể đứng ra biểu diễn.

Buổi sinh hoạt của CLB ĐCTT ấp Bình Dân (xã Lộc Ninh, huyện Hồng Dân). Ảnh: H.T

CLB là nơi hội tụ của nhiều thành phần như: cựu chiến binh, bí thư chi bộ ấp, chi hội phụ nữ, nông dân, thanh niên… Tuy khác nhau về công việc, tuổi tác, nhưng họ đều là con “nhà nòi” về ĐCTT và có chung niềm đam mê với bộ môn nghệ thuật này. Chính ĐCTT đã “kéo” họ xích lại gần nhau hơn, cũng vì thế mà cái tình, cái nghĩa nơi làng quê càng thêm thắm đượm. Ông Nguyễn Văn Đực, Chủ nhiệm CLB ĐCTT ấp Bình Dân, chia sẻ: “Dường như nghệ thuật ĐCTT có một sức hút mãnh liệt với bà con nơi đây. Với những giai điệu sâu lắng, ca từ mộc mạc, cùng tính ngẫu hứng mà loại hình nghệ thuật này đã gắn kết mọi tầng lớp, mọi con tim. Chúng tôi chơi ĐCTT ở bất cứ nơi đâu, thấy hứng thú khi nào là anh em hòa đờn, hòa ca khi đó”.

Hễ sum họp thì chỉ cần có cây đờn kìm, đờn ghi-ta phím lõm, mấy món mồi nhắm đồng quê và vài xị rượu đế là họ có thể chơi ĐCTT “quắc cần câu”. Vào những tháng gặt lúa, nếu về ấp Bình Dân sẽ không khó để bắt gặp cảnh năm, ba người tụ lại đờn ca giữa đồng. Giữa một không gian đồng quê thoáng đãng, tiếng đờn, lời ca đã giúp người nông dân quên đi nỗi lo toan, nhọc nhằn. Chị Nguyễn Hồng Thực, Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ ấp Bình Dân, bộc bạch: “Các thành viên trong CLB đều bận bịu với công việc của mình, song mỗi lần hô lên một tiếng là các thành viên đều có mặt để đờn ca thỏa thích. Mỗi lần chơi ĐCTT là chúng tôi cảm thấy rất vui, bao nhiêu muộn phiền đều được giải tỏa”.

Đáng trân trọng hơn, để có một sân chơi văn nghệ “cây nhà lá vườn”, các thành viên đã phải bỏ tiền túi ra để mua nhạc cụ. Chỉ vỏn vẹn có cây đờn kìm và đờn ghi-ta phím lõm, thế mà ĐCTT đã luôn đồng hành trong đời sống tinh thần người dân nơi đây.

Sức sống của ĐCTT ở ấp Bình Dân còn thể hiện qua cái cách lưu truyền, bảo tồn môn nghệ thuật độc đáo này. Không có những lớp học theo bài bản, trình tự chuyên môn, việc dạy ĐCTT chỉ chân phương theo cách “cha truyền con nối”, người biết dạy cho người chưa biết, người ca rành uốn nắn cho người mới tập tành vào nghề. Ấy thế mà mỗi lần mang quân đi đọ sức hay giao lưu thì ấp Bình Dân chưa bao giờ tỏ ra yếu thế, thậm chí còn giành giải cao.

Với tất cả niềm đam mê dành cho ĐCTT, những tài tử miệt vườn đang ra sức phát huy và bảo tồn loại hình nghệ thuật vừa được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể của nhân loại. Tuy nhiên, trước những khó khăn đang phải đối mặt, các CLB ĐCTT trong tỉnh nói chung, ấp Bình Dân nói riêng rất cần sự quan tâm, hỗ trợ về vật chất lẫn tinh thần của ngành chức năng. Có như thế, nghệ thuật ĐCTT mới có thể sống mãi với thời gian.

HỮU THỌ