“Tái hoà nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù cần phải có sự cộng hưởng trách nhiệm, tin tưởng lẫn nhau. Trước tiên, đòi hỏi người lầm lỗi tự đấu tranh tư tưởng, nghị lực của bản thân. Và, cùng với sự hỗ trợ, giúp đỡ của cộng đồng xã hội để vượt qua mặc cảm, tự ti mà làm lại cuộc đời”, Thượng tá Nguyễn Hữu Trí, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư phá, Công an tỉnh Cà Mau, nhấn mạnh.
“Tái hoà nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù cần phải có sự cộng hưởng trách nhiệm, tin tưởng lẫn nhau. Trước tiên, đòi hỏi người lầm lỗi tự đấu tranh tư tưởng, nghị lực của bản thân. Và, cùng với sự hỗ trợ, giúp đỡ của cộng đồng xã hội để vượt qua mặc cảm, tự ti mà làm lại cuộc đời”, Thượng tá Nguyễn Hữu Trí, Phó Trưởng Phòng Cảnh sát thi hành án hình sự và hỗ trợ tư pháp, Công an tỉnh Cà Mau, nhấn mạnh.
Thời gian qua, lực lượng Công an tỉnh đã tiến hành điều tra, khảo sát toàn diện để đánh giá thực trạng tình hình người chấp hành xong án phạt tù về cư trú tại địa phương. Qua đó, tích cực tham mưu cho cấp uỷ, chính quyền địa phương nâng cao hiệu quả công tác tái hoà nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù, theo Nghị định số 80/2011/NÐ-CP của Chính phủ.
Những điển hình
Sau hơn 3 năm thực hiện Kế hoạch số 17 của UBND tỉnh về triển khai thực hiện Nghị định số 80 của Chính Phủ “Quy định các biện pháp đảm bảo tái hoà nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù”, toàn tỉnh có 12 tập thể được khen thưởng có thành tích trong thực hiện công tác tái hoà nhập cộng đồng và 19 cá nhân điển hình thực hiện tốt việc tái hoà nhập cộng đồng sau khi đã chấp hành xong án phạt tù.
Niềm vui và cũng đầy băn khoăn khi tái hoà nhập cộng đồng của những người được đặc xá. (Ảnh chụp tại buổi lễ đặc xá năm 2015). |
Anh Trần Ngọc Vượng, thị trấn Ðầm Dơi, huyện Ðầm Dơi, sau 7 năm chấp hành án phạt tù về tội tổ chức đánh bạc, năm 2010 trở về, do không vốn liếng, lại mặc cảm, anh cùng gia đình rời địa phương lên tỉnh Bình Dương làm thuê. Tuy nhiên, nghề lái xe với đồng lương ít ỏi, vợ con anh thì việc làm không ổn định, rồi tiền thuê nhà, chi tiêu hằng ngày quá tốn kém, nên chỉ được vài năm gia đình lại trở về thị trấn Ðầm Dơi. Anh xin vào lái xe cho Bưu điện tỉnh Cà Mau, còn vợ anh thì buôn bán nhỏ trong chợ, cuộc sống dần ổn định.
Hiện tại, anh hợp đồng lái xe thu gom, vận chuyển rác cho huyện Ðầm Dơi, Cái Nước. Không chỉ là tổ trưởng gương mẫu trong tổ thu gom rác, anh còn trực tiếp vận động nhiều thanh niên địa phương từ bỏ các tệ nạn xã hội để làm ăn lương thiện. Mặt khác, thời gian qua, anh nhiều lần tham gia cùng với lực lượng dân phòng vây bắt đối tượng trộm cắp tài sản, góp phần ổn định an ninh trật tự ở địa phương.
Anh Nguyễn Hoàng Nhu, phường 4, TP Cà Mau, năm 2004 bị kết án 31 tháng tù về tội “Lợi dụng tín nhiệm chiếm đoạt tài sản”. Nhờ siêng năng lao động và cải tạo tốt, chấp hành án phạt được 21 tháng, anh được xét đặc xá vào năm 2006. Những ngày mới trở về nhà, Nhu cũng không tránh khỏi sự tự ti với bà con xung quanh. Ðược chính quyền địa phương động viên, Nhu bỏ qua những mặc cảm, vốn là thợ hồ nên anh xin vào làm ở các công trình, rồi tạo uy tín và tự nhận lãnh sửa chữa, cất nhà cấp 4. Ðến nay, công việc của anh rất ổn định, hôm nào trời mưa không làm nghề được thì anh ra chợ phụ vợ bán hàng, cuộc sống gia đình anh khá lên từng ngày.
“Thật ra tôi bị tội nhưng tình ngay lý gian. Bởi lúc đó tôi là dân phòng, được phân công giữ kho tạm giữ xe vi phạm trật tự an toàn giao thông. Rồi một lần trực đêm, có thằng bạn đến rủ nhậu để giết thời gian, đâu ngờ đó là quỷ kế của nó. Khi đã chuốc rượu cho tôi say và thiếp đi, nó đã tráo đổi phụ tùng xe trong kho. Hôm sau, có người đến nhận xe, phát hiện phụ tùng bị đánh tráo, họ khiếu nại và tôi bị liên can trách nhiệm. Từng bị đi tù nên tôi rất đồng cảm với anh em bị lầm lỗi. Khi đã nhận lãnh được nhiều việc làm, biết anh em nào mới ra tù là vận động vào làm chung, và từ việc phụ hồ đến nay, nhiều anh em trở thành thợ, có việc làm, thu nhập ổn định”, anh Nhu chia sẻ.
Tập trung tuyên truyền
Tham mưu tích cực của lực lượng công an, sự quan tâm chỉ đạo của các cấp uỷ và nỗ lực của chính quyền địa phương, các ngành, tổ chức đoàn thể… trong việc tiếp nhận, giáo dục, quản lý và giúp đỡ người chấp hành xong án phạt tù, công tác tái hoà nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù đang từng bước đi vào nền nếp.
Tuy nhiên, trên địa bàn tỉnh chưa có nhiều xí nghiệp, công ty và nhu cầu sử dụng lao động ít nên phần nào đã hạn chế việc giới thiệu việc làm cho người chấp hành xong án phạt tù. Mặt khác, người thuê lao động vẫn còn tâm lý e ngại đối với người chấp hành xong án phạt tù. Cho nên, đã qua những điển hình chỉ là nỗ lực của từng cá nhân người lầm lỗi, hiện tỉnh chưa xây dựng được mô hình tái hoà nhập cộng đồng.
Mặt khác, cũng còn không ít gia đình chưa quan tâm đúng mức đối với người thân của mình là những người chấp hành xong án phạt tù. Thực tế, có không ít người được đặc xá, chấp hành xong án phạt tù không về địa phương trình báo để làm lại giấy tờ nhân thân, gây khó khăn cho công tác tiếp nhận, quản lý người chấp hành xong án phạt tù đối với địa phương. Thậm chí có người sau khi đã chấp hành xong án phạt tù, về gia đình lại không chí thú lao động, tiếp tục giao du với thành phần xấu và tái phạm chỉ trong thời gian ngắn.
Theo Thượng tá Nguyễn Hữu Trí, thực hiện công tác tái hoà nhập cộng đồng đối với người chấp hành xong án phạt tù, cần có quá trình với kế hoạch phối hợp chặt chẽ. Hơn hết, công tác tuyên truyền cần được tập trung và thường xuyên để đánh động tư tưởng, ý thức tự lực của người lầm lỗi. Ðồng thời, nâng cao nhận thức trách nhiệm của cộng đồng xã hội trong việc cảm hoá người chấp hành xong án phạt tù. Vận động, thuyết phục, giúp đỡ những người lẫm lỗi làm lại cuộc đời bằng con đường chân chính chính là góp phần ổn định an ninh trật tự và đẩy mạnh phong trào toàn dân phòng, chống tội phạm./.
Bài và ảnh: Mỹ Pha