Tối 11/2/2014, trong niềm xúc động và tràn ngập vinh dự; lãnh đạo Đảng, Nhà nước, đông đảo cán bộ, nhân dân và đặc biệt là giới nghệ nhân, tài tử trong cả nước đã đón bằng vinh danh nghệ thuật đờn ca tài tử (ĐCTT) Nam bộ, đây là di sản văn hóa phi vật thể đứng hàng thứ 8 của Việt Nam được tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên Hiệp Quốc (UNESCO) công nhận là di sản văn hóa đại diện của nhân loại.
![]() |
Bà Katherine Muller Marin, Trưởng đại diện UNESCO tại Việt Nam, trao bằng vinh danh nghệ thuật đờn ca tài tử Nam bộ cho Bộ trưởng Bộ VH-TT&DL Hoàng Tuấn Anh. Ảnh: Internet |
Phát biểu tại buổi lễ, bà Katherine Muller Marin, đại diện tổ chức UNESCO đã nhấn mạnh thêm một lần nữa giá trị nghệ thuật độc đáo của ĐCTT: “Đây là một minh chứng sinh động về sức lan tỏa của văn hóa truyền thống Việt Nam trong dòng chảy hội nhập của văn hóa thế giới, tạo cơ hội để người dân trên toàn thế giới niềm hân hạnh được thưởng thức và hiểu rõ hơn về nền văn hóa tươi đẹp và phong phú của Việt Nam”. Chính vì vậy, không chỉ được tán thành và công nhận là di sản văn hóa thế giới mới mà ĐCTT của Việt Nam còn được UNESCO đánh giá cao đó là sự thành công của Việt Nam trong nỗ lực bảo vệ văn hóa phi vật thể vào các chính sách quốc gia trong hơn một thập kỷ qua nhằm nâng cao nhận thức và hành động thực hiện Công ước 2003 của UNESCO về bảo vệ di sản văn hóa.
ĐCTT Nam bộ là loại hình nghệ thuật dân gian độc đáo được sáng tạo dựa trên dòng nhạc lễ, nhã nhạc cung đình và những giai điệu ngọt ngào sâu lắng của dân ca miền Trung và miền Nam. Đây là loại hình nghệ thuật đặc trưng của vùng miệt vườn sông nước Nam bộ, là sự kết hợp hòa quyện đặc sắc giữa tiếng đờn, lời ca và điệu diễn; lại vừa phản ánh được tinh hoa văn hóa ngàn năm văn hiến của dân tộc. Ban nhạc của ĐCTT gồm có bốn loại là đờn kìm, đờn cò, đờn tranh và đờn bầu. Tuy nhiên sau này có vài thay đổi, có thêm vài loại nhạc cụ khác hỗ trợ như đờn sến, guitar phím lõm hay violon…
Bà Lê Thị Ái Nam, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Bạc Liêu đã đại diện tỉnh nhà cùng với 20 tỉnh, thành phía Nam đón nhận niềm vinh dự ấy tại buổi lễ. Cùng với các tỉnh, thành, nhiệm vụ từ đây của Bạc Liêu là đóng góp công sức của mình trong chương trình hành động quốc gia bảo vệ và phát huy giá trị nghệ thuật ĐCTT Nam bộ, để loại hình này luôn được bảo tồn và phát triển sáng tạo, luôn có vị trí xứng đáng trong đời sống văn hóa tinh thần của đồng bào miền Nam, của nhân dân Việt Nam và của nhân loại. Và nhiệm vụ trước mắt khá nặng nề và đầy trọng trách nhưng không kém phần vinh dự là Bạc Liêu phải chuẩn bị chu đáo để tổ chức thành công sự kiện Festival ĐCTT quốc gia lần I đang đến gần từng ngày!
Việc ĐCTT được vinh danh không chỉ là sự khẳng định giá trị đặc sắc của một loại hình di sản văn hóa phi vật thể của Việt Nam, mà qua đó còn thể hiện sự trân trọng và ngưỡng mộ của cộng đồng quốc tế đối với loại hình nghệ thuật độc đáo này của Việt Nam! Chính vì thế sau niềm vui to lớn, Bộ VH-TT&DL, các tỉnh, thành là quê hương của ĐCTT, giới nghệ sĩ, nghệ nhân, tài tử phải là những người giữ vai trò chủ công trong việc giữ lửa cho loại hình nghệ thuật này. Còn rất nhiều phần việc để làm khi một di sản mới được vinh danh, làm sao để ĐCTT là một tinh hoa văn hóa xứng tầm thế giới, được thế giới ghi nhận giá trị và tôn vinh trường tồn, đó là nhiệm vụ và trọng trách lớn lao.
Cẩm Thúy
Là người đam mê ĐCTT, đồng thời cũng là một nghệ nhân trong phong trào ĐCTT Nam bộ, nghệ nhân Phạm Văn Loan (Bạc Liêu) rất vui mừng và vinh dự khi được đại diện cho các anh chị em nghệ nhân đờn ca tài tử phát biểu cảm tưởng trong buổi lễ. Ông rất xúc động và tự hào khi hay tin nghệ thuật ĐCTT Nam bộ được công nhận là di sản văn hóa phi vật thể đại diện của nhân loại. Ông tỏ lòng biết ơn trước sự quan tâm của lãnh đạo Đảng, Nhà nước, các cấp ngành đối với việc bảo tồn và phát huy di sản văn hóa phi vật thể ĐCTT trong thời gian qua; cảm ơn Bộ VH-TT&DL đã xây dựng hồ sơ nghệ thuật ĐCTT Nam bộ trình lên UNESCO để ĐCTT được vinh danh là di sản của nhân loại. Nghệ nhân Phạm Văn Loan cho biết: “Trước vinh dự to lớn này, chúng tôi xin ghi nhớ công lao to lớn và tri ân sâu sắc đối với các bậc tiền bối, các nghệ nhân, nghệ sĩ, nhạc sư, soạn giả, nhà nghiên cứu… đã có công sáng tạo ra 20 bản tổ của nhạc tài tử Nam bộ, lưu giữ, bảo tồn và phát huy giá trị của nghệ thuật ĐCTT, để thế hệ hậu sinh chúng tôi được thừa hưởng thành quả nghệ thuật quý giá này. Chúng tôi xin hứa sẽ nỗ lực phấn đấu, lao động sáng tạo hết mình để cống hiến công sức, trí tuệ và khả năng của bản thân cho sự phát triển và duy trì lâu bền của nghệ thuật ĐCTT Nam bộ, để bộ môn nghệ thuật này ngày càng thăng hoa và tỏa sáng hơn nữa, lan tỏa xa nữa ra thế giới!”. B.T