Cho vay tiền là một giao dịch dân sự phổ biến, theo thoả thuận giữa bên cho vay và bên vay. Tuy nhiên, trong thực tế, không phải một giao dịch dân sự vay, mượn tiền nào cũng có kết quả tốt đẹp. Ðã có nhiều trường hợp bên cho vay (chủ nợ) vì không thu hồi được nợ nên có những hành động không được pháp luật bảo vệ, từ đó kết quả nhận được là phải vướng vào vòng lao lý.
Những năm qua, trên các phương tiện thông tin chính thống đã đăng tải khá nhiều trường hợp chủ nợ có những hành động không chuẩn mực, xâm phạm quyền và lợi ích được bảo hộ của con nợ (người vay tiền).
Ðiển hình như vụ việc vào tháng 7/2024, ngành chức năng TP Cà Mau đã tiếp nhận và xử lý trường hợp cố ý gây thương tích, mà nguyên nhân bắt nguồn từ nợ nần. Người thực hiện hành vi là T. V. T (tạm trú Khóm 7, Phường 7, TP Cà Mau). Trước đó, giữa T và một người đàn ông tên B (tạm trú Khóm 1, Phường 8, TP Cà Mau) là bạn bè với nhau. Năm 2022, T cho B mượn một số tiền. Ðến hẹn, B không trả tiền mà còn có lời thách thức đánh nhau với T. Rạng sáng 1/7/2024, B điện thoại hẹn T đến quán cà phê trên địa bàn Khóm 1, Phường 8 để nói chuyện về khoản nợ. Sau cuộc gọi, B chạy xe máy đến đậu tại vỉa hè của quán cà phê hẹn trước. Vài phút sau, T đến, trên tay cầm dao tự chế rượt chém B nhiều nhát vào tay, chân và vùng trán.
Hiện trường một trường hợp cố ý gây thương tích, nguyên nhân bắt nguồn từ món nợ vay mượn, xảy ra tại TP Cà Mau. (Ảnh cắt từ clip)
Một trường hợp khác xảy ra vào tháng 10/2024, bà Ð.T.K (ngụ thị trấn Năm Căn, huyện Năm Căn) đã đến Công an huyện Năm Căn trình báo về việc con trai bà là N.A.P bị bắt giữ và đưa về tỉnh Bình Dương. Nguyên nhân là do vào năm 2020, trong thời gian lao động tại Bình Dương, P có vay của một người đàn ông tên T.D.Th số tiền 100 triệu đồng, lãi suất 7%/tháng và đã trả được 20 triệu đồng. Thời gian sau, do mất khả năng chi trả nên gia đình bà K về lại địa phương để tránh áp lực thu hồi nợ từ bên cho vay. Ðể thu hồi nợ, nhóm đối tượng từ Bình Dương tìm đến địa phương nơi bà K cư trú, dụ dỗ em P lên xe về lại Bình Dương để gây áp lực, yêu cầu bà K trả nợ. Tiếp nhận thông tin trình báo, lực lượng Công an tỉnh Cà Mau bằng biện pháp nghiệp vụ đã giải cứu được P và bắt giữ các đối tượng liên quan, xử lý nghiêm theo quy định của pháp luật.
 Luật sư Bùi Quốc Tuấn (Đoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh) |
Luật sư Bùi Quốc Tuấn (Ðoàn Luật sư TP Hồ Chí Minh) cho rằng, quan hệ vay mượn là quan hệ dân sự, việc trả nợ theo cam kết hay không trả thì được giải quyết bởi toà án.
Ranh giới giữa đòi nợ hợp pháp và không hợp pháp rất mong manh, nhiều vụ án hình sự liên quan đến đòi nợ không thành đã xảy ra, một phần nguyên nhân xuất phát từ việc hiểu biết pháp luật chưa đầy đủ và chưa biết cách đòi nợ sao cho hợp tình, hợp lý.
“Những sự việc xảy ra thường xuyên hiện nay, như chủ nợ đánh con nợ, bắt cóc con nợ, ép trả tiền, dùng nhục hình, đánh gây thương tích... gây hậu quả nghiêm trọng, tiền thì mất, hậu quả thì gánh chịu hình phạt tù tội; quá muộn màng thì mới nhận ra là do mất bình tĩnh, hay thiếu suy nghĩ, thiếu hiểu biết về pháp luật... Chính vấn đề này, chúng ta cần tuyên truyền pháp luật cho người dân ở vùng sâu, vùng xa chưa nắm rõ pháp luật, đó là khi vay mượn tiền thì cần đến tổ chức có chức năng cho vay, tránh mắc vào cạm bẫy cho vay nặng lãi... dẫn đến các trường hợp nêu trên”, Luật sư Bùi Quốc Tuấn chia sẻ thêm.
Vay tiền (hợp pháp) là một giao dịch dân sự được pháp luật bảo vệ. Chính vì thế, để thu hồi nợ trong trường hợp người vay cố tình không thực hiện theo thoả thuận cũng cần có những động thái phù hợp.
Luật sư Bùi Quốc Tuấn hướng dẫn: "Với việc yêu cầu người nào đó trả mình một khoản tiền mà họ đã mượn trước đây, dù đến hạn vẫn không trả, thì cần thông báo cho người mượn tiền biết rằng việc đến hạn cần phải hoàn trả tiền vay mượn. Nếu họ không trả, thì căn cứ trên chứng cứ cho mượn, như biên nhận mượn tiền, hợp đồng vay mượn, tiền cho mượn chuyển qua tài khoản ngân hàng... để làm các thủ tục pháp lý khởi kiện ra toà án nơi người mượn tiền cư trú hoặc nơi cư trú của mình khi quan hệ giao dịch đó xảy ra".
Trong những trường hợp này, người cho vay cần có sự tỉnh táo, thượng tôn pháp luật. Ðừng vì một chút thiếu suy nghĩ để rồi tiền mất tật mang, để lại nhiều hệ luỵ cho bản thân, gia đình và xã hội./.
Văn Ðum
Xem thêm bình luận