Thứ năm, 25-12-25 01:47:17
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Góc quê

Báo Cà Mau Về đến cửa nhà, mùi mắm kho quyện với mùi sả, ớt, ngò om thơm nức mũi, nó ùa vào trong và gọi: “Mẹ ơi, con với nhỏ bạn về rồi nè!”.

Về đến cửa nhà, mùi mắm kho quyện với mùi sả, ớt, ngò om thơm nức mũi, nó ùa vào trong và gọi: “Mẹ ơi, con với nhỏ bạn về rồi nè!”.

Mẹ ngồi bên bếp củi, nồi mắm kho cá phi sôi ùng ục, mồ hôi ướt cả trán. Mẹ cười bảo, chỉ cần thêm mớ bông súng nữa là bày tiệc lẩu mắm đãi khách được.

Nó giành nhổ bông súng với mẹ. Nước lạnh làm nó thu mình lại. “Lạnh thì riết lên, ở đó cười hoài, nãy giờ chưa nhổ được bông nào”, mẹ thúc. “Mẹ yên tâm, lâu lâu mới có dịp trầm mình, con đang tận hưởng làn nước mát. Chỉ cần một phút 30 giây là có một đống bông súng ngay”, vẫn cái lối “nổ” tí cho vui, nó đối đáp lại mẹ.  Rồi nó nhổ được một đống thật.

Miền quê yên ả.                                                     Ảnh: T.D

Nhà nó tuy cũng nằm trong vùng quy hoạch nước mặn nuôi tôm nhiều năm nay, nhưng cái ao cha nó đào vẫn chưa bị thấm mặn, dành để trồng thêm bông súng, rau muống, rau ngổ cải thiện bữa ăn. Ở xóm, cha nó được biết đến là người “mát tay” nên trồng loại nào cũng tốt mịt.

Mới 8 giờ hơn, mẹ đã dọn cơm. Ngày nghỉ cuối tuần ở thành phố có khi giờ đó người ta mới bắt đầu thức rồi mới đi ăn sáng, uống cà phê, chứ ở quê nó quen ăn cơm sớm vậy rồi. Nói không quá chứ có nhà 6-7 giờ là ăn cơm rồi, với cách nghĩ: ăn cho xong bữa rồi muốn đi làm gì thì làm khỏi sợ đói…

Ăn lẩu nên mẹ dọn xuống sàn xi-măng đã được quét kỹ ở căn nhà lá phía sau cho mát và ngồi thấp như vậy cho dễ nhúng rau. Nhỏ bạn ban đầu rụt rè, sau tỏ vẻ thích thú, lại thêm mọi thứ toàn cây nhà lá vườn tươi ngon nên ăn lấy ăn để không khách sáo nữa. Nó còn khẳng định “đây là cái lẩu mắm đầu tiên ngon nhất mà tao từng ăn, lần sau mầy về lại rủ tao nhé!”. Dứt lời, đã thấy đôi đũa nhỏ bạn vớt con cá phi cho vào chén. Nó cười thầm, lòng tự nhủ, mầy yên tâm, nhất định chuyến sau về tao lại rủ mầy theo.

Bây giờ nó đã lập gia đình, vợ chồng nó sống riêng ở một xã khác, vậy mà về chơi nhà mẹ, ăn xong nó còn vô keo mang thức ăn về nhà. Ngoài lẩu mắm ra, nó còn học theo cha chế biến thành nhiều món khác. Cuối tuần, nó thích đi chợ sớm để tìm miếng ba rọi tươi, có gân, đem về bằm nhuyễn với mắm, rồi đập thêm vài trứng vịt, cộng với gia vị tiêu, bột ngọt, lát ớt, lát hành tím cho vào tô rồi chưng. Nấu riết thành quen, giờ nó khỏi phải canh nước sợ khét, cứ nhắm lượng nước, đến khi nước gần hết cũng là lúc mắm vừa ăn. Khi thành phẩm, cứ nhìn hạt tiêu đen, lát hành tím trên bề mặt vàng nghệ của tròng đỏ trứng vịt là muốn nhấc nồi cơm xuống ăn ngay cho nóng.

Nó nhớ, ngày xưa lúc còn học phổ thông, đầu con hẻm nhà trọ nó mướn, có 1 chiếc xe đẩy bán món này. Khi đó 1 chén giá 5.000 đồng. Mà 5.000 đồng thời đó còn giá trị lắm, thế nên cũng lâu lâu mới được ăn 1 lần. Ăn còn phải nhín chừa lại, chiều bỏ vô nồi cơm hâm ăn tiếp. Cái thời khó khăn ấy vậy mà vui. Nó nghĩ bụng, lần sau về nó sẽ trổ tài lẻ làm cho con bạn nó ăn, cả món mắm sống xé miếng vừa ăn trộn với gừng, chanh, ớt. Con bạn nó ăn xong có mà mê tít mắt.

Tuần rồi, nó lại rủ nhỏ bạn về quê. Bữa cơm hôm ấy, nó ước giá như có đầy đủ các thành viên trong gia đình thì hay biết mấy. Hôm ấy, cha nó thì về bên vuông, anh và chế Hai nó sống và công tác ở Cần Thơ, lâu lâu mới về một lần, còn chồng nó thì bận cuộc họp ở cơ quan. Lâu lắm rồi gia đình nó không quây quần đông đủ bên bữa cơm. Tánh nó bao năm qua vẫn vậy, ăn món gì ngon lại nhớ đến gia đình, người thân.

“Ðang mơ mộng gì vậy mầy, ăn riết lên để dẹp rồi còn dẫn tao ra vuông chơi nữa. Tao phải tận hưởng không khí quê chứ biết khi nào về nữa”. Nó giật mình lấp liếm: “Mộng mơ gì, tao đợi mầy thôi chứ tao xong lâu rồi. Mầy muốn thì chừng nào về cho hay, tao đưa về, chứ có gì đâu mà khó”. “Giờ tao mới hiểu sao tuần nào làm việc xong, mầy cũng về quê, ở đây không khí trong lành, vườn tược cây cối xanh tươi, rộng rãi, mát mẻ. Mới biết ở quê không quá buồn như tao vẫn nghĩ…”.

Nó đỡ tay con bạn dắt xuống chiếc xuồng đậu ở phía sau nhà. Vừa lui ra khỏi rạp đã thấy hàng dừa nước xanh miết thẳng tắp chạy dài từ hết mé vườn đến tuốt trên đầu đất, che mát rượi cả hai bên con kinh, những quầy dừa trĩu nặng oằn xuống soi mình dưới mặt nước. Tiếng nhỏ bạn reo lên vì thích thú. Nó cũng phấn khích bơi tăng tốc, lòng nghe thật yên bình, thoải mái. Nó cũng nhận ra, không đâu bằng được sống trên quê hương mình. Dù có đi đâu, làm gì thì góc quê hương vẫn giữ một vị trí quan trọng trong tâm hồn nó, không bao giờ phai nhạt, khiến nó luôn muốn hướng về./.

Trần Diễm

Chùa Rạch Cui - biểu tượng của đoàn kết và sum họp

Giữa không gian sông nước hiền hoà của xã Khánh Bình, chùa Rạch Cui hiện lên như một dấu son đặc biệt trong đời sống văn hoá tâm linh của đồng bào Khmer Cà Mau. Không chỉ là ngôi chùa Nam tông mang giá trị kiến trúc truyền thống, Rạch Cui còn là nơi ghi dấu lịch sử cách mạng hào hùng, in đậm tinh thần đoàn kết Kinh - Khmer - Hoa trên vùng đất địa đầu cực Nam Tổ quốc.

79 thí sinh tham gia Liên hoan Đờn ca tài tử học đường

Tối 19/12, tại Trung tâm Văn hoá tỉnh, Sở Văn hoá, Thể thao và Du lịch tổ chức khai mạc Liên hoan Đờn ca tài tử học đường tỉnh Cà Mau năm 2025.

Tập huấn xây dựng mô hình trải nghiệm Nhạc trống lớn của người Khmer

Sáng 19/12, tại Nhà sinh hoạt văn hoá ấp Cây Khô, Xã Hồ Thị Kỷ, Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam phối hợp Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm Nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Đoàn Nghệ thuật Khmer tỉnh Cà Mau tổ chức tập huấn “Xây dựng mô hình trải nghiệm nghệ thuật Nhạc trống lớn của người Khmer ở tỉnh Cà Mau”. Dự buổi tập huấn có Tiến sĩ Bùi Thị Hoa, Phó Phân viện trưởng phụ trách Phân viện Văn hoá, Nghệ thuật, Thể thao và Du lịch miền Nam.

Trưng bày triển lãm “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”

Sáng 15/12, Bảo tàng tỉnh Cà Mau phối hợp với Đảng uỷ, UBND xã An Trạch và Trường THCS Võ Nguyên Giáp tổ chức khai mạc trưng bày triển lãm chuyên đề “Cà Mau - Nơi khắc ghi dấu ấn lịch sử và bản sắc văn hóa phương Nam”.

Một thời hoa lửa

U Minh Hạ mùa sa mưa. Trong cái nắng mới cố xiên mình qua những đám mây đen nặng oằn chực chờ trút xuống, thoang thoảng mùi bông tràm nở muộn.

Biểu tượng hoa cau trong văn hoá Khmer

Hoa cau, biểu tượng thiêng liêng trong hôn lễ của người Khmer, được xem là thước đo phẩm hạnh, phản ánh giá trị văn hoá độc đáo.

Trao thưởng các tác giả đạt Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V

Chiều 12/12, UBND tỉnh Cà Mau tổ chức Lễ trao Giải thưởng Văn học, Nghệ thuật Phan Ngọc Hiển lần thứ V. Dự lễ có đồng chí Phạm Văn Thiều, Phó Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh và đồng chí Ngô Vũ Thăng, Phó Chủ tịch UBND tỉnh.

Điểm đến giàu tiềm năng du lịch văn hoá - tín ngưỡng

Toạ lạc tại xã Hưng Hội, chùa Soryaram (chùa Giữa) đã tồn tại gần một thế kỷ và vẫn gìn giữ nguyên vẹn vẻ đẹp kiến trúc cổ truyền, lộng lẫy. Không chỉ là nơi sinh hoạt tôn giáo của đồng bào Khmer, chùa còn là không gian văn hoá đặc sắc, hội tụ nhiều giá trị truyền thống, tạo tiềm năng lớn để phát triển du lịch văn hoá - tín ngưỡng.

Tục thờ Môn thần của người Hoa

Trong tín ngưỡng dân gian của cộng đồng người Hoa tại Cà Mau, tục thờ Môn thần là nét văn hoá đặc sắc, gắn liền với quan niệm về sự an cư, bảo hộ và trấn áp tà khí.

Sắc màu văn hoá Khmer qua Lễ Cầu an

Hằng năm, sau Tết Chôl Chnăm Thmây, đồng bào Khmer tại các phum - sóc trên địa bàn tỉnh Cà Mau lại hân hoan tổ chức Lễ Cầu an (Panh Kom San Srok), một trong những nghi lễ truyền thống quan trọng nhất.