Ngoài nhiệm vụ truyền đạt kiến thức, trường học còn là nơi giáo dục đạo đức, kỹ năng sống cho học sinh - sinh viên (HS-SV). Trong đó vai trò của Đoàn, Đội trong trường học đóng vai trò rất quan trọng.
Tỉnh đoàn tặng mũ bảo hiểm đạt chuẩn cho Liên đội Trường THCS Trần Văn Ơn (phường 8, TP. Bạc Liêu). Ảnh: Y.N
Ngoài thời gian lên lớp buổi sáng, vào buổi chiều, Đăng Khoa, học sinh của một trường THCS trên địa bàn huyện Hòa Bình tiếp tục học thêm. Có khi một ngày cậu học trò này phải học 3 buổi, thậm chí Chủ nhật là ngày nghỉ cũng phải đi học thêm. Quỹ thời gian trong một tuần của Đăng Khoa hầu như dành cho việc học. Chuyện tham gia các hoạt động ngoại khóa rất hiếm hoi. Lân la trò chuyện với Đăng Khoa, chúng tôi còn nghe được một số thông tin về thế giới tuổi teen: mới bước vào cấp 2, nhưng nhiều bạn bè trong lớp của Khoa cũng đã có bạn trai, bạn gái, rồi giận dỗi, chia tay… Từ chia sẻ của Đăng Khoa, chúng tôi chợt nhớ hồi học cấp 3, tất cả học sinh lớp tôi mong đến tiết sinh hoạt của cô giáo chủ nhiệm. Cô rất tâm lý và sẵn sàng chia sẻ, dành những lời khuyên chân thành cho tất cả các bạn có những gút mắc cần được giải đáp bằng cách ghi vào giấy và gửi cho cô. Cô giống như chỗ dựa tinh thần cho các thành viên lớp chúng tôi, mãi sau này khi đã ra trường, mỗi khi có vấn đề trong công việc, cuộc sống, chúng tôi lại tìm đến cô nhờ tư vấn...
Có thể thấy ở lứa tuổi mới lớn, tâm lý chưa ổn định, hơn ai hết các bạn trẻ cần sự quan tâm chia sẻ, định hướng của gia đình và thầy cô. Vấn đề giáo dục kỹ năng sống đã dần được nhắc đến trong những năm gần đây, nhưng vẫn chưa được các trường chú trọng. Bên cạnh những bất cập trong cách giáo dục thiên lệch về kiến thức quá nhiều ở các trường như hiện tại thì hoạt động Đoàn, Đội ở trường học cũng chưa bám sát được thực tiễn đời sống HS-SV. Có thể thấy, ưu điểm nổi trội nhất đối với hoạt động Đoàn, Đội thời gian qua vẫn là tiếp sức đến trường. Riêng một số trường cũng có phối hợp tổ chức tư vấn sức khỏe sinh sản vị thành niên, tuyên truyền về an toàn giao thông… Tuy nhiên, với khoảng thời gian ít ỏi, hình thức còn cứng nhắc thì những buổi sinh hoạt như thế không giải tỏa được những nhu cầu thực tiễn trong đời sống HS-SV. Anh Nguyễn Chí Hiếu, Trưởng ban Thanh thiếu nhi - trường học (Tỉnh đoàn), cho biết: “Cái khó lớn nhất trong hoạt động Đoàn, Đội hiện nay là thiếu kinh phí hoạt động. Bên cạnh đó, thời gian học trên lớp của HS-SV quá nhiều, nên các Đoàn trường muốn tổ chức hoạt động cũng rất khó tập hợp các em”. Ngoài những khó khăn trên, có thể thấy hoạt động Đoàn, Đội ở các trường chưa có nhiều những hình thức phong phú. Nói đến các hoạt động ngoại khóa của nhiều trường, bao năm rồi vẫn quanh đi quẩn lại các phong trào: văn nghệ, thể thao… Trong khi đó, rõ ràng đời sống các bạn trẻ đã xuất hiện quá nhiều vấn đề mới mà các tổ chức Đoàn, Đội vẫn chưa theo kịp. Thời gian qua, hàng loạt những diễn biến phức tạp trong đời sống giới trẻ đặt ra câu hỏi cho tổ chức Đoàn, Đội trường học cần đổi mới phương pháp giáo dục: bạo lực học đường, yêu sớm, sống ảo, văn hóa ứng xử trên mạng xã hội, nạo phá thai ở tuổi vị thành niên…
Giáo dục đạo đức, lối sống cho HS-SV là trách nhiệm của nhà trường, gia đình và xã hội. Vì vậy, thay vì phải đi theo giải quyết những hậu quả để lại thì ngay từ bây giờ việc giáo dục kỹ năng sống là cách ngăn chặn kịp thời những tiêu cực không mong muốn. Bên cạnh vai trò tích cực của gia đình thì Đoàn, Đội trong trường học cần có nhiều hơn nữa những sân chơi bổ ích để định hướng, giáo dục các em.
TUẤN ANH