Đất Vĩnh Long đã sinh ra những nhân tài ưu tú nước Việt: Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng (1912-1988), Giáo sư - Viện sĩ Trần Ðại Nghĩa (1913-1997), Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt (1922-2008)... Những ai có dịp về với vùng đất địa linh nhân kiệt này không quên dừng chân tại Khu lưu niệm đồng chí Phạm Hùng để tham quan, thành kính thắp hương tri ân, tưởng nhớ người con ưu tú của dân tộc.
Trong suốt quá trình tham gia cách mạng, đấu tranh giải phóng dân tộc, đồng chí Phạm Hùng đã bị địch bắt giam cầm 33 năm, trong đó có 14 năm bị tù đày khổ sai nơi địa ngục trần gian ở nhà tù Côn Ðảo. Ðồng chí Phạm Hùng từng giữ nhiều chức vụ quan trọng: Bí thư Trung ương Cục miền Nam (1967-1975); Bộ trưởng Bộ Nội vụ (2/1980); Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng (1987-1988). Ðồng chí từ trần ngày 10/3/1988.
Ðể tưởng nhớ công lao to lớn của ông, ngày 2/10/2000, tỉnh Vĩnh Long đã khởi công xây dựng Khu lưu niệm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng, tại ấp Long Thuận A, xã Long Phước, huyện Long Hồ. Khu lưu niệm nhìn từ trên cao, những vườn cây xanh mát, xung quanh là nhà dân, như sự đùm bọc chở che đồng chí trong những năm kháng chiến.
Công trình có diện tích 3,2 ha, cổng chính hướng về Quốc lộ 53, bên trái là gian nhà lễ tân đón tiếp khách đến tham quan. Trung tâm là Nhà tưởng niệm rộng 1.050 m2 dành để tiếp đón các đoàn và Nhân dân đến thắp hương tưởng niệm. Phía sau cùng là Nhà trưng bày hình ảnh, tư liệu, hiện vật “Thân thế và sự nghiệp của đồng chí Phạm Hùng”.
Nhà tưởng niệm rộng 1.050 m2, dành để tiếp đón các đoàn và Nhân dân đến thắp hương, tưởng niệm.
Ngoài ra, còn có một số hạng mục được phục chế theo tỷ lệ 1/1, gồm: Phòng biệt giam đồng chí Phạm Hùng tại Côn Ðảo từ 1934-1945; ngôi nhà làm việc của đồng chí tại căn cứ Trung ương Cục miền Nam (tỉnh Tây Ninh, từ năm 1967 đến ngày 30/4/1975) và căn phòng làm việc của đồng chí tại Số 72, Phan Ðình Phùng - Hà Nội (từ 1958-1967 và 1978-1988).
Tượng đồng chí Phạm Hùng tại nhà trưng bày.
Phòng biệt giam đồng chí Phạm Hùng tại Côn Ðảo (từ năm 1934-1945), được tái hiện tại Khu lưu niệm.
Tranh trưng bày hình ảnh các đồng chí tham gia Chiến dịch Giải phóng Sài Gòn - Gia Ðịnh.
Khu lưu niệm Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng Phạm Hùng được xếp hạng là Di tích Lịch sử Quốc gia ngày 6/6/2012 và năm 2015 được Hiệp hội Du lịch Ðồng bằng sông Cửu Long công nhận là điểm du lịch tiêu biểu vùng Đồng bằng sông Cửu Long.
Theo Ban Quản lý Di tích, hằng năm, Khu lưu niệm đón nhiều đoàn khách là lãnh đạo Ðảng, Nhà nước, các bộ, ngành Trung ương, lãnh đạo địa phương và Nhân dân đến viếng. Nơi đây đã trở thành điểm đến tham quan, địa chỉ đỏ giáo dục truyền thống cách mạng cho Nhân dân và thế hệ trẻ. Vào những dịp lễ, Tết, các lực lượng vũ trang, đoàn viên thanh niên, học sinh, sinh viên về hoạt động ngoại khoá, học tập, tham quan, tìm hiểu thực tế, tổ chức kết nạp đảng viên, đoàn viên, hội viên...
Huỳnh Lâm thực hiện