Từ khi ra đời đến nay, trong suốt quá trình lãnh đạo cách mạng, Đảng ta không ngừng quan tâm, chăm lo đến công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng, coi đó là nhân tố quan trọng hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của sự nghiệp cách mạng. Một trong những nội dung quan trọng góp phần tạo thành sức mạnh, năng lực, uy tín của Đảng, tạo dựng niềm tin của Nhân dân vào Đảng là hiệu lực, hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng. Văn kiện Đại hội XIII của Đảng nhấn mạnh: “Tiếp tục tạo chuyển biến mạnh mẽ về nhận thức, trách nhiệm và quyết tâm chính trị của toàn Đảng đối với công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật Đảng”.
>> Bài 2: Xử lý kỷ luật Đảng - thuốc đắng dã tật
Bài cuối: Đảm bảo hiệu quả, hiệu lực kiểm tra, giám sát tại địa phương
Chủ tịch Hồ Chí Minh khẳng định: “Vì kiểm tra có tác dụng thúc đẩy và giáo dục đảng viên và cán bộ làm trọn nhiệm vụ đối với Đảng, đối với Nhà nước, làm gương mẫu tốt cho Nhân dân. Do đó mà góp phần vào việc củng cố Đảng về tư tưởng, về tổ chức”. Vấn đề đặt ra đối với công tác kiểm tra, giám sát hiện nay là làm thế nào để đạt hiệu quả giáo dục đảng viên và tăng sức chiến đấu cho tổ chức đảng?
Quang cảnh cuộc họp công bố Quyết định thành lập Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh Bạc Liêu. Ảnh: M.Đ
Kiểm tra để phòng bệnh
Tại Hội nghị toàn quốc về phòng, chống tham nhũng năm 2018, Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng đã giao cho Ủy ban Kiểm tra (UBKT) Trung ương “có thể chỉ đạo, kiểm tra, giám sát, thi hành kỷ luật đảng xuống đến cả đảng bộ cấp huyện và cơ sở khi cần thiết, tránh tình trạng bao che sai phạm trong nội bộ của các địa phương, cơ quan, đơn vị”. Ở thời điểm đó, đây là một nhiệm vụ mới, là vấn đề chưa có tiền lệ trong công tác kiểm tra, giám sát các tổ chức, cấp ủy đảng cũng như cán bộ, đảng viên. Nguyên nhân khiến người đứng đầu Đảng ta phải giao phó trách nhiệm về kiểm tra các cấp là do nhiều cấp ủy, tổ chức đảng chưa thực hiện tốt công tác kiểm tra, giám sát.
Theo quy định của Điều 30 Điều lệ Đảng thì “kiểm tra giám sát là những chức năng lãnh đạo của Đảng”; “các cấp ủy đảng lãnh đạo công tác kiểm tra, giám sát và tổ chức thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát các tổ chức đảng và đảng viên chấp hành cương lĩnh chính trị, Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị của Đảng”. Đây là nhiệm vụ chính, thường xuyên của các cấp ủy đảng nhằm ngăn ngừa những sai phạm của tổ chức, cấp ủy đảng và đảng viên. Tuy nhiên, trong nhiều năm qua, nhiều tổ chức, cấp ủy đảng, người đứng đầu cấp ủy, việc kiểm tra để “phòng bệnh” bị buông lỏng mà nặng về kiểm tra giải quyết vụ việc, tức là kiểm tra để “chữa bệnh”. Đây là nguyên nhân khiến Đảng ta phải mất cán bộ, thậm chí là cán bộ thuộc diện cấp cao, nhiều vụ việc UBKT Trung ương, UBKT cấp tỉnh phải chạy theo để giải quyết hậu quả đã xảy ra từ cơ sở. Cho nên từ khi có quy định về kiểm tra các cấp đến nay, đã giải quyết được một phần những hạn chế, vướng mắc từ cơ sở, nhất là việc tự kiểm tra, tự giám sát đảm bảo chất lượng, tránh tình trạng bao che sai phạm cho cấp dưới.
Điển hình như tại dự án Trung tâm thương mại Hộ Phòng (TX. Giá Rai) mới đây, việc phát hiện nhiều sai phạm của cán bộ, đảng viên cũng xuất phát từ đơn tố cáo, khiếu nại của công dân đến Thanh tra Chính phủ mới dần làm sáng tỏ. Điều này tiếp tục chứng minh, việc tự kiểm tra, tự giám sát của các tổ chức đảng, cấp ủy đảng và kể cả các đảng viên, người đứng đầu đơn vị của địa phương thời gian qua vẫn chưa thật sự tốt. Bên cạnh đó, trong số những cán bộ bị kiểm điểm trách nhiệm, hiện tại không ít người vẫn đương chức ở những nhiệm vụ khác. Quyết định kỷ luật không làm ảnh hưởng đến vị trí công tác hiện tại, từ đó hiệu lực, hiệu quả từ việc xử lý kỷ luật đảng viên cũng bị ảnh hưởng không nhỏ.
Năm 2022, cùng với nhiều tỉnh, thành trong cả nước, Bạc Liêu đã thành lập và ra mắt Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh. Và điều mà người dân trong tỉnh mong chờ nhất là hoạt động và sự vào cuộc quyết liệt của Ban chỉ đạo trong thời gian tới, đặc biệt là trách nhiệm giải trình với Nhân dân. Bên cạnh đó là quy chế trong vấn đề xử lý cán bộ nếu để xảy ra sai phạm, và cách làm, cách giải quyết vấn đề đối với cán bộ, đảng viên sai phạm không chỉ khách quan, nghiêm túc mà còn đòi hỏi yếu tố công khai, để Nhân dân giám sát.
Ban Thường vụ Huyện ủy Hồng Dân kiểm tra công tác xây dựng Đảng tại xã Ninh Quới A (huyện Hồng Dân). Ảnh: H.T
Quyết liệt trong xây dựng và chỉnh đốn Đảng
Theo đánh giá của UBKT Tỉnh ủy, hiện nay tồn tại một thực trạng là một số cán bộ lãnh đạo cơ quan, đơn vị và cán bộ, đảng viên nhận thức về vai trò, vị trí, ý nghĩa, tầm quan trọng của công tác kiểm tra, giám sát, kỷ luật đảng chưa đầy đủ, chưa thấy hết trách nhiệm của cấp ủy, của người đứng đầu, nhất là trong đấu tranh với những việc làm sai trái, thậm chí là vi phạm pháp luật. Việc chỉ đạo công tác kiểm tra, giám sát từ khâu xây dựng chương trình, kế hoạch ở một số đảng ủy, UBND còn chậm, sơ sài, chưa bám sát nhiệm vụ chính trị trọng tâm. Việc lãnh đạo, chỉ đạo và thực hiện nhiệm vụ kiểm tra còn dàn trải, chưa có trọng tâm, trọng điểm, phương pháp lúng túng; chất lượng, hiệu quả chưa cao, có biểu hiện né tránh, ngại va chạm, nhất là khi kiểm tra, xử lý các vấn đề liên quan đến những đảng viên có chức, có quyền, các vấn đề nhạy cảm, những lĩnh vực có nguy cơ tham nhũng cao.
Trên thực tế, những giải pháp tăng cường hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát trong Đảng đã được chỉ rõ từ các nghị quyết Trung ương, song việc cụ thể hóa còn chậm nên ảnh hưởng nhất định đến hiệu lực công tác kiểm tra, giám sát, nhất là việc thực hiện nhiệm vụ kiểm tra, giám sát đối với cấp ủy viên cùng cấp. Bên cạnh đó, do còn thiếu các quy định như chế tài để tiến hành việc tạm thu, tạm giữ tài sản, tạm đình chỉ chức vụ, đình chỉ điều hành, cử người tạm thay thế đối với những cán bộ lãnh đạo vi phạm, nên đã ảnh hưởng đến hiệu lực, hiệu quả hoạt động kiểm tra, giám sát.
Để làm tốt nhiệm vụ này, Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII chỉ rõ, UBKT các cấp cần xây dựng và thực hiện nghiêm túc kế hoạch kiểm tra, giám sát tổ chức đảng, đảng viên thuộc quyền. Tập trung kiểm tra, giám sát việc thi hành Điều lệ Đảng, nghị quyết, chỉ thị, quy định của Đảng. Thực hiện chức trách, nhiệm vụ được giao và giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, việc “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”, việc chấp hành kỷ luật của cán bộ, đảng viên. Thực hiện nghiêm nguyên tắc tập trung dân chủ trong Đảng, tiếp tục thực hiện tốt Quy chế dân chủ ở cơ sở; tuân thủ phương châm “dân biết, dân bàn, dân làm, dân kiểm tra, dân giám sát, dân thụ hưởng”. Khi có đảng viên vi phạm phải xem xét, xử lý công minh, chính xác, kịp thời những cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật.
Nhưng quan trọng nhất, cần thiết nhất vẫn là nhận thức đúng đắn của chính mỗi cán bộ, đảng viên: tư tưởng phải hanh thông, động cơ phải rõ ràng, đạo đức phải trong sáng, trách nhiệm phải đến nơi đến chốn. Từ đó mới có thể phát huy tốt nhất vai trò, trách nhiệm cá nhân, cùng với cấp ủy, chính quyền lãnh đạo, chỉ đạo tổ chức thực hiện thật tốt Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và các nghị quyết, kết luận của Trung ương, của tỉnh, góp phần nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, đáp ứng yêu cầu của sự nghiệp cách mạng trong giai đoạn hiện nay.
Kim Phượng
Những năm qua, Bạc Liêu luôn hoàn thành chỉ tiêu giao quân 3 cấp. Riêng năm 2022, toàn tỉnh giao trên 1.290 công dân thực hiện NVQS và tham gia Công an nhân dân. Trong đó, 100% công dân tham gia Công an nhân dân, 86% công dân thực hiện NVQS viết đơn tình nguyện lên đường nhập ngũ.