Công chứng là dịch vụ công do công chứng viên của tổ chức hành nghề công chứng thực hiện để chứng nhận tính xác thực, hợp pháp của giao dịch mà Luật quy định phải công chứng. Ngày 26/11/2024, Luật Công chứng 2024 được ban hành, tạo cơ sở pháp lý nhằm bảo đảm phù hợp với một số luật khác liên quan đến hoạt động hành nghề công chứng như Luật Căn cước 2023, Luật Giao dịch điện tử 2023, Luật Kinh doanh bất động sản 2023, Luật Nhà ở 2023 và Luật Đất đai 2024…
Người dân đến Văn phòng Công chứng tư trên địa bàn TP. Bạc Liêu để thực hiện các giao dịch có yêu cầu công chứng. Ảnh: K.K
Luật Công chứng 2024 quy định giao dịch phải công chứng tại khoản 1 Điều 3, theo đó, giao dịch phải công chứng là giao dịch quan trọng, đòi hỏi mức độ an toàn pháp lý cao và được luật quy định hoặc luật giao Chính phủ quy định phải công chứng. Bộ Tư pháp có trách nhiệm rà soát, cập nhật, đăng tải các giao dịch theo quy định phải công chứng, chứng thực tại tác quy định pháp luật chuyên ngành khác để đăng tải trên Cổng thông tin điện tử của Bộ Tư pháp (khoản 2 Điều 3) để tổ chức, cá nhân, công chứng viên, tổ chức hành nghề công chứng thực hiện.
Hồ sơ yêu cầu công chứng bao gồm các giấy tờ: Dự thảo giao dịch (nếu công chứng giao dịch đã được soạn thảo sẵn) hoặc giao dịch do công chứng viên soạn thảo theo đề nghị của người yêu cầu công chứng; bản sao giấy tờ tùy thân của người yêu cầu công chứng. Trường hợp tổ chức hành nghề công chứng đã khai thác được các thông tin trên Cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, cơ sở dữ liệu khác theo quy định của pháp luật thì người yêu cầu công chứng không phải nộp các giấy tờ này nhưng phải nộp phí khai thác dữ liệu theo quy định của pháp luật để tổ chức hành nghề công chứng khai thác dữ liệu.
Khoản 1 Điều 50 Luật Công chứng 2024 quy định việc ký văn bản công chứng trước sự chứng kiến của công chứng viên phải được chụp ảnh và lưu trữ trong hồ sơ công chứng, trừ trường hợp đã đăng ký chữ ký mẫu. Quy định này nhằm phòng ngừa, ngăn chặn việc người yêu cầu công chứng ký giao dịch nhưng không ký “trước mặt” công chứng viên để bảo đảm an toàn pháp lý đối với giao dịch được chứng nhận. Trong trường hợp người yêu cầu công chứng không đồng ý chụp ảnh thì công chứng viên có thể từ chối yêu cầu công chứng.
Ngoài ra, Luật Công chứng 2024 còn quy định nghiêm cấm cá nhân, tổ chức thực hiện các hành vi giả mạo công chứng viên, người yêu cầu công chứng, người làm chứng, người phiên dịch; cung cấp thông tin, tài liệu sai sự thật; tiết lộ hoặc sử dụng thông tin mà mình biết được trong hoạt động công chứng theo quy định tại điểm a khoản 1 Điều này; sử dụng giấy tờ, văn bản giả mạo hoặc bị tẩy xóa, sửa chữa trái pháp luật để yêu cầu công chứng hoặc để đề nghị bổ nhiệm, bổ nhiệm lại công chứng viên; có hành vi gian dối, không trung thực trong quá trình yêu cầu công chứng, làm chứng, phiên dịch; cản trở hoạt động công chứng; từ chối cung cấp thông tin, tài liệu phục vụ việc công chứng trái quy định của pháp luật; từ chối thực hiện thủ tục pháp lý liên quan đến giao dịch được công chứng mà không có căn cứ pháp lý. Nghiêm cấm cá nhân không phải là công chứng viên, tổ chức không phải là tổ chức hành nghề công chứng thực hiện các hành vi đầu tư toàn bộ, góp vốn, nhận góp vốn, liên kết, hợp tác chia lợi nhuận trong hoạt động công chứng; cung cấp dịch vụ công chứng; đặt tên tổ chức, doanh nghiệp, hợp tác xã, liên hiệp hợp tác xã, treo biển quảng cáo hoặc thực hiện hành vi quảng cáo khác có nội dung cung cấp dịch vụ công chứng hoặc nội dung dịch vụ gây nhầm lẫn với dịch vụ công chứng.
HỒNG QUANG
Xem thêm bình luận