Ngày 16/1/2024, Quốc hội đã thông qua Luật Ðất đai (sửa đổi), đây được coi là bước ngoặt quan trọng đối với thị trường bất động sản (BÐS) Việt Nam. Nhiều điểm mới của luật được đánh giá sẽ thuận lợi cho người dân, gỡ khó cho doanh nghiệp, làm tăng nguồn cung cho thị trường với giá hợp lý hơn. Từ đó, góp phần hạn chế tình trạng ghim đất, thổi giá, ảnh hưởng thị trường BÐS.
Luật có hiệu lực thi hành từ ngày 1/1/2025, trừ trường hợp quy định tại khoản 2 và khoản 3, Ðiều 159. Ðiều 190 và Ðiều 248 của luật này có hiệu lực thi hành từ ngày 1/4/2024.
Anh Nguyễn Hoàng Minh, chuyên gia đầu tư BÐS tại Cà Mau, cho biết: "Luật Ðất đai 2024 có những sửa đổi mới mà tôi thấy rất thuận tiện. Chẳng hạn như việc bỏ khung giá đất và xác định giá đất theo giá thị trường. Ðiều này thật sự rất có lợi cho người dân. Ví dụ như, khi đất thuộc diện đền bù thì sẽ xác định đền bù theo giá thị trường khu vực đó. Trước đây, giá đền bù thấp dẫn đến trường hợp khiếu nại, tranh chấp, thậm chí kiện tụng. Giờ, theo luật sửa đổi, giá đất đền bù sẽ cao hơn rất nhiều".
Luật sư Trần Viết Hà, Công ty Luật Nam Sơn, thông tin: “Việc sử dụng bảng giá đất xây dựng theo giá thị trường, tại Ðiều 159 quy định, theo từng vị trí, khu vực... khi đó, bảng giá sẽ phục vụ tốt cho người dân trong công tác thu hồi, tức là Nhà nước sử dụng bảng giá đất và bồi thường theo giá thị trường. Bảng giá đất này sẽ bắt đầu được xây dựng từ bây giờ cho đến trước ngày 31/12/2025, kể từ ngày 1/1/2026 sẽ bắt đầu được áp dụng”.
Việc sửa đổi Luật Ðất đai giúp tăng tính minh bạch, cạnh tranh trong việc tiếp cận đất đai của doanh nghiệp. (Ảnh chụp tại Khu đô thị Nhựt Hồng, xã Lý Văn Lâm, TP Cà Mau).
“Trước đây, khi đất của người dân bị dính quy hoạch, được Nhà nước đền bù đất tái định cư, có rất nhiều trường hợp được phân vào vị trí đất không đẹp hoặc không tương đồng, hiểu nôm na là nó xấu hơn đất cũ. Bên cạnh đó, có những dự án chậm tiến độ phần lớn cũng do không thống nhất được đền bù và giải phóng mặt bằng. Theo Luật Ðất đai 2024, những gia đình có đất nằm trong quy hoạch, buộc phải di chuyển, sẽ được phân vào những vị trí thuận lợi nhất hoặc ít nhất là những nơi có điều kiện tương đồng. Bên cạnh đó, giá đất được xác định theo giá thị trường, việc đền bù sẽ không bị thiệt nữa, sẽ được những vị trí đẹp hơn, sạch hơn... Chắc chắn điều này sẽ giúp việc giải phóng mặt bằng nhanh, thuận lợi hơn. Những dự án cũng sẽ được triển khai nhanh hơn và hệ thống giao thông hạ tầng của Việt Nam chúng ta sau này cũng sẽ tốt hơn”, anh Minh phấn khởi.
Một trong những điểm mới đáng chú ý của Luật Ðất đai (sửa đổi) là việc giao đất, cho thuê đất chủ yếu thông qua đấu giá quyền sử dụng đất và đấu thầu giúp tăng tính minh bạch, cạnh tranh trong việc tiếp cận đất đai của doanh nghiệp.
Trước đây, việc giao đất, cho thuê đất chủ yếu được thực hiện thông qua hình thức thoả thuận giữa cơ quan Nhà nước và doanh nghiệp. Ðiều này dẫn đến tình trạng nhiều doanh nghiệp có quan hệ với người của cơ quan Nhà nước được ưu tiên giao đất, cho thuê đất với giá rẻ, gây thất thoát cho ngân sách Nhà nước. Ngoài ra, luật cũng quy định rõ về giá đất theo hướng sát với giá thị trường, giúp doanh nghiệp có thể định giá sản phẩm BÐS một cách hợp lý, tránh tình trạng thổi giá.
Những điểm mới của Luật Ðất đai (sửa đổi) được kỳ vọng sẽ mang lại nhiều tác động tích cực cho thị trường bất động sản Việt Nam. Cụ thể, thị trường sẽ có thêm nguồn cung, giá cả sẽ được bình ổn, hoạt động đầu tư kinh doanh BÐS sẽ trở nên minh bạch và hiệu quả hơn.
Theo đó, luật bổ sung một số quy định mới, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho doanh nghiệp trong việc triển khai dự án BÐS, bỏ quy định bắt buộc doanh nghiệp phải có vốn chủ sở hữu tối thiểu khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, nhà ở xã hội. Bổ sung quy định về việc doanh nghiệp có thể thuê đất trả tiền thuê hằng năm để thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở thương mại, nhà ở xã hội.
Luật sư Trần Viết Hà cho hay: “Việc tính thuế chuyển nhượng đất đai tính theo từng lần, hoàn toàn không tính thuế cao với người sở hữu từ BÐS thứ hai trở lên. Ðiểm mới khác chính là quy định, trong trường hợp khi thắng kiện về tranh chấp đất, người thắng kiện đủ điều kiện để được cấp giấy chứng nhận lần đầu, thì thi hành án sẽ đề nghị cơ quan cấp có thẩm quyền thực hiện cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho người thắng kiện, ở Luật Ðất đai năm 2013 không quy định điều này”./.
Việt Mỹ