Xây dựng đô thị văn minh không chỉ là việc đầu tư xây dựng kết cấu hạ tầng hiện đại mà còn bao gồm việc nâng cao chất lượng sống của người dân, đặc biệt là về kiến trúc cảnh quan và vệ sinh môi trường. Một tuyến phố văn minh không chỉ thể hiện ở cơ sở vật chất tốt mà còn ở ý thức và hành vi văn minh của cư dân trong sinh hoạt cộng đồng. Đây là mục tiêu hướng đến của các đô thị hiện nay.
Thực tế cho thấy nhiều tuyến phố và khu dân cư đã có sự cải thiện rõ rệt về ý thức giữ gìn vệ sinh và thực hành văn minh của người dân. Các gia đình đều chú trọng về an ninh trật tự và vệ sinh môi trường, từ đó góp phần vào việc xây dựng những khu vực công cộng xanh-sạch-đẹp. Nhờ vậy, các tuyến phố ngày càng trở nên văn minh, hiện đại và thân thiện hơn.
Tuy nhiên, vẫn tồn tại một bộ phận người dân chưa ý thức đầy đủ về việc giữ gìn trật tự và vệ sinh môi trường công cộng. Một ví dụ đáng lưu ý là việc nuôi chó thả rong, ngoài việc gây nguy hiểm cho người tham gia giao thông và ô nhiễm môi trường khi để chó tiểu tiện trên vỉa hè, công viên và các dải phân cách trên đường phố. Những hành động này không chỉ làm mất mỹ quan mà còn tiềm ẩn nguy cơ lây lan bệnh tật từ động vật sang người, đặc biệt là trong khu vực đông dân cư. Công viên và vỉa hè là những không gian quan trọng để người dân thư giãn và giải trí sau giờ làm việc, học tập căng thẳng.
Công viên nơi để người dân sinh hoạt, thư giản sau giờ làm việc, học tập căng thẳng. Ảnh: Hoài Nam
Một số người tỏ ra mình thân thiện với thú cưng, sống họa nhập với thiên nhiên và cộng đồng, trong đó có nhiều người ở gia đình đạt chuẩn văn hóa. Tuy nhiên, một số người khi dẫn thú cưng đi chơi, đi dạo công viên, vỉa hè lại tùy tiện cho thú cưng phóng uế bừa bãi nơi công cộng. Hình ảnh đó thực sự đập vào mắt người xung quanh một hành động kém ý thức về giữ vệ sinh môi trường nơi công cộng.
Nuôi thú cưng là quyền tự do của mọi người, nhưng người nuôi cần phải có ý thức trách nhiệm, thực hành đúng quy định về chăn nuôi và không vì nhu cầu cá nhân mà làm ảnh hưởng đến môi trường sống và sinh hoạt của cộng đồng dân cư.
Hình ảnh người nuôi thú cưng dẫn ra đường cho tiểu tiện trên vỉa hè hoặc trong công viên là rất phản cảm, ảnh hưởng tiêu cực đến ý thức giữ vệ chung nơi công cộng, đặc biệt là đối với trẻ em. Mặc dù đã có quy định yêu cầu người nuôi thú cưng phải đảm bảo an toàn dịch bệnh và vệ sinh môi trường nơi công cộng, các cơ quan chức năng đã tổ chức các đợt kiểm tra và xử lý vi phạm, nhưng kết quả vẫn chưa đạt hiệu quả như mong muốn. Chế tài hiện tại còn thiếu sự mạnh mẽ và quyết liệt nên tình trạng nuôi thú cưng thả rong vẫn còn diễn ra trong đô thị.
Gần đây, một số khu dân cư đã áp dụng phương pháp chụp lại hình ảnh vi phạm của người nuôi thú cưng và công khai phê bình qtại các cuộc họp tổ, khu phố. Những nỗ lực này đã góp phần nâng cao ý thức giữ gìn vệ sinh môi trường công cộng của nhiều người dân, tạo nên hình ảnh sạch đẹp, trong lành tại các khu dân cư và tuyến phố.
Để xây dựng một đô thị thực sự văn minh, hiện đại cần phải có giải pháp căn cơ và chế tài mạnh mẽ hơn. Cần nhân rộng mô hình giới thiệu phê bình cá nhân, gia đình người vi phạm quy định tại các cuộc họp tổ, đoàn thể ở khu phố, khu dân cư,..Các cơ quan chức năng cần tăng cường kiểm tra và xử lý vi phạm, đồng thời nâng cao ý thức tự giác của người dân về lối sống lành mạnh và thân thiện với môi trường. Chỉ khi mọi người cùng chung tay thực hiện và duy trì các hành vi văn minh trong sinh hoạt cộng đồng, chúng ta mới có thể xây dựng được một đô thị thật sự văn minh và đáng sống.
Nguyễn Ngọc