Những con người có nhiều duyên nợ, nặng ân tình với 2 quần đảo tiền tiêu phía Đông Tổ quốc đã cùng đi chung chuyến tàu đến với huyện đảo Trường Sa (tỉnh Khánh Hòa).
ĐEM ĐÁ RA XÂY ĐẢO
Sau 28 năm từ khi đưa đá ra xây dựng Trường Sa, lần đầu tiên ông Lý Bá Lin, Chủ tịch Liên hiệp các tổ chức hữu nghị tỉnh Khánh Hòa trở lại nơi đây. Những hình ảnh, cảm giác năm ấy cứ ùa về trong ông. Sau 2 tháng Trung Quốc đánh chiếm một số đảo, bãi ngầm của Việt Nam ở quần đảo Trường Sa, tháng 5/1988, ông - cán bộ Tỉnh đoàn cùng đoàn cán bộ tỉnh Phú Khánh cũ (nay là Phú Yên, Khánh Hòa) mang đá hộc ra xây dựng đảo Thuyền Chài thuộc quần đảo Trường Sa. Ngoài đá hộc, đoàn còn mang theo hạt giống bầu, bí, thư, quà của các cháu gửi chiến sĩ Trường Sa.
Đại tá Nguyễn Công Sơn (bìa trái) và con trai - Trung úy Nguyễn Hà Hải lên thăm đảo Phan Vinh B ngày 1/6/2016.
Ông Lý Bá Lin (bìa phải) chia sẻ câu chuyện xây đảo Trường Sa năm 1988 với phóng viên. Ảnh: N.Q
Ông Bá Lin kể lại: “Ngày đó, thuyền chúng tôi trang bị về hải đồ, các trang thiết bị phục vụ cho hải trình rất kém, do vậy khi gặp sóng to gió lớn thuyền đi lạc”. Đi lạc đến đêm thứ hai thì mất phương hướng, thuyền trưởng bắn pháo hiệu, khoảng nửa tiếng sau, bên trái có bắn hỏa châu đáp lại. Thuyền rẽ trái thì vào đúng đảo An Bang - một cái doi cát trên đó khoảng một trung đội canh giữ, may mắn được các anh bộ đội trên đảo An Bang dẫn tàu tránh mắc cạn.
Tới Thuyền Chài, đợi nước lên, cột dây thuyền vào bãi sau của đảo, rồi bốc từng cột đá bỏ xuống một cái bè đưa vô tận đảo. Ông Bá Lin chia sẻ: “Hơn 30 tấn đá lọt thỏm giữa đảo, lúc đó tôi có cảm giác rằng không hiểu sau này sẽ xây dựng như thế nào”. Bây giờ nhìn đảo Thuyền Chài như một pháo đài vững chãi, màu vàng rơm nổi bật giữa biển trời xanh trong, ông cảm phục tài năng người Việt lấy đá lấp biển, bồi đắp nên đảo nào kém bà Nữ Oa. Các công trình xây dựng trên các đảo, bãi ngầm kiên cố, đó là niềm vui không chỉ của riêng ông, mà là của tất cả bà con nhân dân khi hướng về và nghĩ về những người chiến sĩ trên đảo Trường Sa. Sự cố gắng của đoàn thuyền ngày trước dù là nhỏ nhoi nhưng là một phần cơ đồ hôm nay. Mong rằng ở lứa tuổi thanh niên hiện tại sẽ cùng nhau góp sức để giữ vững cơ đồ này và ngày càng phát triển hơn nữa.
BẢO VỆ LUẬN ÁN TỐT NGHIỆP VỀ HOÀNG SA, TRƯỜNG SA Ở Hàn Quốc
Khi ở phòng khách của sở chỉ huy phía Nam Bộ Tư lệnh Hải quân, chúng tôi nghe câu chuyện một Đại tá Quân đội đi trong đoàn từng bảo vệ thành công luận văn về chủ quyền của Việt Nam đối với 2 quần đảo Hoàng Sa, Trường Sa tại Học viện Quân sự Hàn Quốc.
Năm 2012 - 2013, Đại tá Trần Công Thắng, Phó trưởng phòng Tuyên truyền đặc biệt, Cục Dân vận, Tổng cục Chính trị Quân đội nhân dân được cử đi học lớp nghiên cứu chiến lược an ninh quốc gia dành cho học viên nước ngoài và cán bộ cấp cao của quân đội nước chủ nhà tại Học viện Quân sự Hàn Quốc. Đại tá Thắng chọn đề tài luận văn tốt nghiệp là “Quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa là một phần lãnh thổ không thể tách rời của Việt Nam ở biển Đông”.
Giáo sư Park Young Chun hỏi học trò: “Ông thấy trên thông tin đại chúng 2 quần đảo Hoàng Sa và Trường Sa là sự tranh chấp giữa Việt Nam và Trung Quốc?”. Đại tá Thắng nói ngắn gọn: Quần đảo Hoàng Sa và quần đảo Trường Sa là chủ quyền của Việt Nam từ lâu đời, nhưng năm 1974 Trung Quốc mang quân ra đánh chiếm quần đảo Hoàng Sa. Đến năm 1988, Trung Quốc sử dụng lực lượng quân sự đánh chiếm một số bãi đá cạn ở quần đảo Trường Sa của Việt Nam. Lịch sử đã khẳng định và cho đến bây giờ Hoàng Sa, Trường Sa thuộc chủ quyền Việt Nam không thể chối cãi.
Giáo sư Park Young Chun suy nghĩ, về sau mới chấp nhận tiêu đề của luận văn. Luận văn được hội đồng phản biện xếp loại xuất sắc. Qua luận văn, giúp cho thầy giáo Hàn Quốc, bạn học quốc tế hiểu được vấn đề Hoàng Sa, Trường Sa, thấy được lẽ phải, đồng cảm với Việt Nam.
Để viết được luận văn này, trước khi đi học, Đại tá Thắng đã nghiên cứu kỹ về Công ước của Liên Hiệp Quốc về Luật Biển năm 1982, luật pháp Việt Nam về biển, đảo, bằng chứng lịch sử và pháp lý của nước ta đối với 2 quần đảo tiền tiêu này. Trên cương vị công tác của mình, đồng chí và đồng đội đã trực tiếp đấu tranh với Trung Quốc trong sự kiện HD 981 và nhiều sự kiện, vụ việc khác liên quan đến biển Đông.
Cha và con chung chuyến tàu
Con tàu đưa đoàn công tác số 16 đi thăm Trường Sa và nhà giàn DK1 có hai cha con sĩ quan Hải quân tham gia lãnh đạo và chỉ huy chuyến đi. Đó là Đại tá Nguyễn Công Sơn, Phó Chính ủy Bộ Tư lệnh Vùng 4 Hải quân, Phó trưởng đoàn công tác và Trung úy Nguyễn Hà Hải, Trưởng ngành Hàng hải tàu quân y 561. Điều này khiến các thành viên đoàn công tác thấy thú vị, nhất là đội ngũ phóng viên.
Đại tá Sơn đã có 36 năm công tác trong lực lượng Hải quân, bắt đầu từ một người lính. Giờ đây, ông tự hào có một người con nối tiếp truyền thống của gia đình quê Diễn Châu, Nghệ An này. Đại tá Sơn không buộc con cái theo đường binh nghiệp, song do sống trong môi trường quân ngũ từ nhỏ, tình yêu người lính biển đã nhen nhóm trong tâm hồn Nguyễn Hà Hải. Trung úy Hải chia sẻ: “Ngoài ảnh hưởng từ bố, niềm yêu thích Hải quân đã ăn sâu vào trong máu của tôi, từ đó, trong thâm tâm định hướng sau này sẽ cố gắng phục vụ ngành Hải quân giống như bố tôi. Hiện tại, tôi đang từng bước đạt được những gì mình mong muốn”.
Trung úy Hải là người dẫn đường cho tàu 561 từ tháng 8/2014 với hơn 10 chuyến biển đến Trường Sa và 2 lần đi giao lưu với nước bạn trên vùng biển quốc tế. Tất cả các chuyến đi đều an toàn tuyệt đối cho tàu, cho khách, một phần nhờ những kinh nghiệm hàng chục năm đi tàu được người cha chỉ lại cho con.
Mỗi tàu đi biển đều thực hiện một nhiệm vụ thiêng liêng, từ cấp hàng đến tàu chiến, tàu quân y. Với Trung úy Hải, đồng chí tự hào được phục vụ tàu vận tải tổng hợp kiêm quân y 561 “để cứu chữa cho bà con ngư dân trên biển, đồng chí, đồng đội của mình trên đảo, nhà giàn, vừa thay mặt cho quốc gia đi giao lưu quân sự với nước bạn”.
Hoàng Sa, Trường Sa không chỉ là những quần đảo trấn ải hướng Đông của đất nước, mà còn là nơi kết nối triệu triệu tấm lòng, biểu hiện cao độ tình đoàn kết toàn dân tộc. Còn với chuyến tàu 561 mà chúng tôi may mắn có mặt, 2 quần đảo này đã tạo ra cơ hội hạnh ngộ của những người con đất Việt cùng lý tưởng, chung tình yêu biển, đảo.
Nguyễn Quốc