Việc nắm rõ các quy định pháp luật về lao động (LĐ), nhất là các chính sách về LĐ là điều cực kỳ quan trọng để người lao động (NLĐ) tự bảo vệ quyền lợi chính đáng của mình.
CHÍNH SÁCH VỀ LĐ CỦA NHÀ NƯỚC
Theo quy định của Bộ luật LĐ, Nhà nước bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp, chính đáng của NLĐ, người làm việc không có quan hệ LĐ; khuyến khích những thỏa thuận bảo đảm cho NLĐ có điều kiện thuận lợi hơn so với quy định của pháp luật về LĐ. Bảo đảm quyền và lợi ích hợp pháp của người sử dụng LĐ, quản lý LĐ đúng pháp luật, dân chủ, công bằng, văn minh và nâng cao trách nhiệm xã hội.
Tạo điều kiện thuận lợi đối với hoạt động tạo việc làm, tự tạo việc làm, dạy nghề và học nghề để có việc làm; hoạt động sản xuất, kinh doanh thu hút nhiều LĐ. Nhà nước có chính sách phát triển, phân bố nguồn nhân lực; nâng cao năng suất LĐ; đào tạo, bồi dưỡng và nâng cao trình độ, kỹ năng nghề cho NLĐ; hỗ trợ duy trì, chuyển đổi nghề nghiệp, việc làm cho NLĐ; ưu đãi đối với NLĐ có trình độ chuyên môn, kỹ thuật cao đáp ứng yêu cầu của cách mạng công nghiệp, sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Ngoài ra còn có chính sách phát triển thị trường LĐ, đa dạng các hình thức kết nối cung, cầu lao động; thúc đẩy NLĐ và người sử dụng LĐ đối thoại, thương lượng tập thể, xây dựng quan hệ LĐ tiến bộ, hài hòa và ổn định. Đồng thời, bảo đảm bình đẳng giới; quy định chế độ LĐ và chính sách xã hội nhằm bảo vệ LĐ nữ, LĐ là người khuyết tật, NLĐ cao tuổi, LĐ chưa thành niên.
Đối với khung giờ làm việc bình thường, NLĐ không được làm quá 8 tiếng/ngày và tối đa 48 tiếng/tuần. Trong trường hợp làm theo tuần thì có thể làm tối đa 10 tiếng/ngày, nhưng tổng vẫn không vượt quá 48 tiếng/tuần. Nhà nước hiện đang khuyến khích các doanh nghiệp rút gọn xuống tuần làm việc 40 giờ để tăng phúc lợi cho NLĐ.
Giờ làm ban đêm được tính từ 22 giờ đêm hôm trước đến 6 giờ sáng hôm sau. Đây là khoảng thời gian mà NLĐ có thể được tính thêm phụ cấp nếu làm việc. Nếu làm thêm giờ, luật yêu cầu phải có sự đồng ý của NLĐ. Tổng thời gian làm thêm không được vượt quá 50% số giờ làm việc bình thường trong một ngày. Những ai làm từ 6 tiếng/ngày trở lên, sẽ được nghỉ giữa giờ tối thiểu 30 phút. Nếu làm ca đêm thì nghỉ giữa giờ ít nhất 45 phút. Thời gian nghỉ này có thể được tính vào giờ làm việc nếu làm ca liên tục.
Công nhân làm việc tại một nhà máy chế biến thủy sản trên địa bàn tỉnh Bạc Liêu. Ảnh: K.K
LƯƠNG, THƯỞNG VỚI NLĐ DỊP LỄ 30/4 VÀ 1/5
Theo thông báo của Bộ Nội vụ, ngày Chiến thắng 30/4 và Quốc tế lao động 1/5 năm 2025, công chức, viên chức được hoán đổi ngày làm việc thứ Sáu 2/5, sang thứ Bảy ngày 26/4 của tuần trước đó. Như vậy, dịp lễ 30/4 - 1/5, công chức, viên chức được nghỉ liên tiếp 5 ngày, từ thứ Tư (ngày 30/4) đến hết Chủ nhật (ngày 4/5), làm bù vào thứ Bảy, ngày 26/4.
Đối với NLĐ làm việc trong các doanh nghiệp, khuyến khích người sử dụng LĐ áp dụng thời gian nghỉ lễ cho NLĐ như quy định đối với công chức, viên chức. Trường hợp người sử dụng LĐ không áp dụng thời gian nghỉ lễ theo lịch nghỉ của cán bộ, công chức, viên chức thì NLĐ sẽ được nghỉ 2 ngày. Người sử dụng LĐ cần đảm bảo thực hiện đầy đủ các chế độ cho NLĐ theo quy định của pháp luật; khuyến khích những thỏa thuận có lợi hơn cho NLĐ.
Cũng theo quy định tại Điều 98 và Điều 112 Bộ luật LĐ, nếu đi làm đúng ngày 30/4 và 1/5 thì ngoài tiền lương ngày nghỉ lễ, NLĐ còn được trả thêm lương làm thêm giờ. Vì thế, trong trường hợp có NLĐ muốn làm việc vào những ngày được phép nghỉ lễ, họ sẽ được tính lương làm thêm dịp nghỉ lễ. Theo đó, NLĐ sẽ được trả lương làm thêm dịp nghỉ lễ, tết hoặc ngày nghỉ có hưởng lương ít nhất bằng 300% so với lương ngày bình thường.
Tiền lương làm thêm giờ được xác định theo Điều 98 Bộ luật LĐ, được tính bằng “Tiền lương làm thêm ban ngày = 300% x đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm; tiền lương làm thêm ban đêm = 390% x đơn giá tiền lương hoặc tiền lương thực trả theo công việc đang làm”.
Như vậy, nếu tính cả lương ngày nghỉ lễ, NLĐ đi làm ngày 30/4 và 1/5 được trả lương nếu làm việc vào ban ngày, nhận ít nhất 400% lương; làm việc vào ban đêm, nhận ít nhất 490% lương.
KIM KIM
Xem thêm bình luận