Những sáng tác văn học - nghệ thuật về thương binh - liệt sĩ: Nhân lên lòng biết ơn, tự hào dân tộc

Chiến tranh đã lùi xa hàng chục năm, song những tác phẩm văn học - nghệ thuật về đề tài thương binh - liệt sĩ vẫn như một dòng chảy lặng lẽ, bền bỉ trong sự sáng tạo của giới văn nghệ sĩ Bạc Liêu hôm nay. Thông qua những ca khúc, bản vọng cổ, bài thơ hay tác phẩm mỹ thuật…, các tác giả đã góp phần giáo dục truyền thống yêu nước, nhân lên niềm tự hào và lòng biết ơn vô hạn đối với những tượng đài bất tử của dân tộc.

Các ca sĩ, diễn viên Trung tâm Văn hóa tỉnh tập luyện tiết mục “Lời ru cỏ non”. Ảnh: H.T

Một chương trình nghệ thuật với những ca khúc mang giai điệu bi tráng, hào hùng đã được Trung tâm Văn hóa tỉnh chuẩn bị công phu để trình diễn trong lễ kỷ niệm 75 năm Ngày Thương binh liệt sĩ (27/7/1947 - 27/7/2022). Chỉ vỏn vẹn 4 tiết mục, song chương trình đã tái hiện bức tranh dân tộc Việt Nam kiên cường đi qua những năm tháng chiến tranh ác liệt, về sự hy sinh của những chàng trai, cô gái phơi phới tuổi đôi mươi với tinh thần “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”…

“Lời ru cỏ non” - ca khúc do ca sĩ Kiều Nghi và nhóm múa thể hiện mở đầu chương trình khiến lòng người xem quặn thắt. Ca khúc cũng chính là câu chuyện về những Bà mẹ Việt Nam anh hùng “ba lần tiễn con đi, hai lần khóc thầm lặng lẽ”. Chạm đến trái tim khán giả là những ca từ “con ở đâu khi đất nước hòa bình, khi Nam - Bắc đã không còn chia cắt, mẹ đã mòn mỏi tìm con trong nước mắt, vết chân chim như vết cắt trong tim”. Đỉnh điểm của sự đau thương, xúc động là câu hát “con của mẹ nằm đây, đồng đội con nằm đây” và được minh họa bằng hình ảnh mẹ già khóc thét ôm lấy những nấm mồ xanh.

Hay “Vết chân tròn trên cát” là ca khúc trữ tình cách mạng đẹp cả về nội dung lẫn ca từ. Ca khúc do tốp ca Trung tâm Văn hóa tỉnh trình bày, diễn viên Hoàng Dũng vào vai anh thương binh trở về từ chiến trường. Dù cơ thể không còn lành lặn, song anh vẫn cùng đôi nạng gỗ và cây đờn ghi-ta ngày ngày đến trường làng để dạy cho các em thơ những bài hát về quê hương.

Trong số hàng trăm tác phẩm mỹ thuật của họa sĩ Văn Minh Chìu (Chi hội Mỹ thuật Bạc Liêu, Hội VH-NT Bạc Liêu), những tác phẩm về đề tài thương binh - liệt sĩ không nhiều. Thế nhưng, đó đều là những sáng tác cho anh nhiều cảm xúc nhất và được lưu giữ cẩn thận. “Hạnh phúc muộn màng” là một trong những tác phẩm về người lính đã để lại một phần cơ thể ở chiến trường, nay trở về quê nhà với cuộc sống bình dị và tìm được hạnh phúc lứa đôi. Còn “Ngày hòa bình” là hình ảnh anh thương binh bên mái nhà lá đơn sơ, tận hưởng những thú vui đời thường khi đất nước đã thanh bình. Họa sĩ Văn Chìu chia sẻ: “Khi sáng tác về đề tài thương binh - liệt sĩ, tôi thường dùng chất liệu màu nước vì giúp ghi lại nhanh nhất những cảm xúc, tình cảm chợt lóe lên trong lòng mình. Qua những sáng tác này, tôi mong muốn bày tỏ sự cảm phục, biết ơn những thương binh, anh hùng liệt sĩ và mong muốn lan tỏa điều này đến mọi người. Để từ đó, chúng ta sẽ noi theo gương và sống sao cho xứng đáng với sự hy sinh lớn lao của các thế hệ cha anh”.

Xuất phát từ lòng biết ơn những tượng đài bất tử của dân tộc, tác giả Phan Duy (Nhà hát Cao Văn Lầu) đã cho ra đời những bản vọng cổ như: “Nhớ đồng đội”, “Màu lá đỏ”... Ngoài ra, anh còn có một số truyện ngắn về người phụ nữ chờ chồng đi kháng chiến, những Mẹ Việt Nam anh hùng nặng mang vết thương lòng dù chiến tranh đã lùi xa như: “Bến thủy chung”, “Bến vẫn còn chờ”, “Danh hiệu nào cho má”…

Những ngày tháng 7 này, các sáng tác văn học - nghệ thuật không chỉ làm sống dậy những năm tháng hào hùng của đất nước, mà còn là những món quà thay cho sự tri ân và niềm tự hào về lịch sử đấu tranh nhiều mất mát nhưng rất đỗi vinh quang của dân tộc.

HỮU THỌ