Trong thư gửi Hội nghị Tư pháp toàn quốc lần thứ IV vào tháng 2/1948, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã khẳng định: “Tư pháp là một cơ quan trọng yếu của chính quyền…”. Nhận định này cho thấy, công tác tư pháp luôn nắm giữ vai trò quan trọng trong các phương diện hoạt động của Nhà nước. Vậy, làm gì để quản lý hoạt động này tốt hơn, hiệu quả hơn trong xu hướng hội nhập và phát triển?
Đoàn kiểm tra tình hình thi hành pháp luật của Bộ Tư pháp làm việc với tỉnh Bạc Liêu.
Đổi mới tư duy
Ngành Tư pháp tỉnh xác định hiện có đến 119 nhiệm vụ trọng tâm trên các lĩnh vực xây dựng, kiểm tra văn bản quy phạm pháp luật; quản lý xử lý vi phạm hành chính; theo dõi thi hành pháp luật; phổ biến, giáo dục pháp luật; xây dựng cấp xã đạt chuẩn tiếp cận pháp luật; hòa giải ở cơ sở; trợ giúp pháp lý; hành chính tư pháp; bổ trợ tư pháp... Một con số không hề nhỏ, đó là chưa nói đến những áp lực, quá tải đối với hàng trăm nhiệm vụ, mà nhiệm vụ nào cũng cần triển khai sâu sát đến tận cơ sở.
Thời gian qua, ngành Tư pháp đã tham gia tích cực vào việc đổi mới và hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường đồng bộ với thể chế chính trị, xã hội, bảo vệ quyền con người, quyền công dân, đóng góp vào việc hình thành, điều chỉnh và triển khai tư duy chiến lược của Đảng, Nhà nước về hoàn thiện hệ thống pháp luật và cải cách tư pháp.
Triển khai thực hiện Chiến lược xây dựng và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam định hướng đến năm 2020, ngành Tư pháp đổi mới từ tư duy lập pháp, gắn kết với các chiến lược phát triển bền vững của đất nước, đặc biệt là sự phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa, phát huy và bảo vệ quyền con người.
UBND tỉnh luôn quan tâm chỉ đạo, điều hành lĩnh vực tư pháp thực hiện có hiệu quả, có trọng tâm, trọng điểm; tập trung giải quyết các nhiệm vụ theo đúng yêu cầu, tiến độ chương trình, kế hoạch đề ra. Những công việc chưa hoàn thành, những khó khăn, vướng mắc tại cơ sở được UBND tỉnh chỉ đạo Sở Tư pháp quan tâm tập trung giải quyết, tháo gỡ, luôn bảo đảm triển khai kịp thời và có hiệu quả các nhiệm vụ công tác tư pháp trọng tâm.
Hoạt động tại Phòng Công chứng số 1 Sở Tư pháp.
Cải cách hành chính trong tư pháp
Với vai trò của mình, ngành Tư pháp từ Trung ương đến cấp tỉnh đã nghiêm túc triển khai thực hiện cải cách hành chính. Những sáng kiến cải cách quy định, thủ tục hành chính (TTHC) được triển khai đã tạo ra những đột phá cho cải cách thể chế kinh tế thị trường, đầu tư và quản lý xã hội. Điển hình như Đề án tổng thể đơn giản hóa TTHC, giấy tờ công dân và các cơ sở dữ liệu liên quan đến quản lý dân cư giai đoạn 2013 - 2020; Đề án thực hiện liên thông các TTHC đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú, cấp thẻ bảo hiểm y tế cho trẻ em dưới 6 tuổi...
Sở Tư pháp đã ban hành kế hoạch thực hiện cải cách hành chính trên các lĩnh vực hoạt động, thực hiện cải cách bộ máy theo Đề án đã được UBND tỉnh phê duyệt đảm bảo tinh gọn, hoạt động hiệu lực, hiệu quả. Thực hiện tốt công tác kiểm soát việc quy định, thực hiện, rà soát, đánh giá TTHC nhằm tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức, công dân được tiếp cận các dịch vụ hành chính của ngành một cách thuận tiện, đơn giản, nhanh và tiết kiệm nhất.
Để thực hiện hỗ trợ pháp lý cho doanh nghiệp, Sở Tư pháp đã ban hành và triển khai thực hiện nhiều đề án nhằm tạo điều kiện thuận lợi cho các doanh nghiệp trong việc tiếp cận thông tin pháp lý một cách dễ dàng, hiệu quả. Đồng thời mạnh dạn triển khai các phần mềm công nghệ thông tin trong nhiều hoạt động tư pháp, nâng cao hiệu quả hệ thống quản lý văn bản. Xây dựng đề án áp dụng phần mềm ngăn chặn trong hoạt động công chứng, chứng thực, thực hiện tốt công tác kiểm soát, đánh giá TTHC nhằm tạo điều kiện thuận lợi để tổ chức, công dân được tiếp cận các dịch vụ hành chính một cách thuận tiện, đơn giản, nhanh và tiết kiệm nhất.
Hướng tới, ngành Tư pháp đang dần được hiện đại hóa với việc thử nghiệm, tiến tới thực hiện “báo cáo không giấy”, đánh giá tác động, tính toán chi phí tuân thủ và thực hiện công bố, công khai trực tuyến… Đây được coi là công cụ hữu hiệu phục vụ công tác kiểm soát TTHC và sẵn sàng mở rộng kết nối với các hệ thống của Chính phủ điện tử theo Nghị quyết số 17 của Chính phủ.
Tăng cường tuyên truyền pháp luật sẽ hạn chế tội phạm. Trong ảnh: Phiên tòa xét xử vụ lừa đảo tại Ngân hàng TMCP Quốc Dân - Bạc Liêu. Ảnh: K.P
Bước chuyển chiến lược
Cùng với xây dựng, hoàn thiện hệ thống pháp luật thì bước chuyển chiến lược là chú trọng công tác tổ chức thi hành pháp luật. Đây phải được xác định là lĩnh vực trọng tâm cần tập trung theo dõi và thực hiện đa dạng các hình thức theo dõi thi hành pháp luật như kiểm tra, điều tra, khảo sát tình hình thi hành pháp luật; xử lý thông tin về tình hình thi hành pháp luật để kịp thời có phản ứng chính sách đối với cơ quan nhà nước có thẩm quyền. Ở cấp độ địa phương, tỉnh Bạc Liêu cũng rất chú trọng công tác này, đã ban hành nhiều văn bản chỉ đạo riêng, đặc biệt là Đề án đổi mới, nâng cao hiệu quả công tác tổ chức thi hành pháp luật trên địa bàn tỉnh giai đoạn 2018 - 2022.
Để xây dựng các “đơn vị đầu tàu” dẫn dắt các hoạt động bổ trợ tư pháp như công chứng, đấu giá tài sản ở địa phương, Sở Tư pháp tăng cường nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động của Phòng Công chứng số 1 và Trung tâm Dịch vụ đấu giá tài sản của Sở Tư pháp, hướng tới tự chủ về kinh phí. Những lĩnh vực có mối quan hệ mật thiết với việc bảo đảm quyền cơ bản của công dân như hành chính tư pháp, trực tiếp giải quyết những vấn đề liên quan hàng ngày tới đời sống xã hội, công dân và tổ chức được thiết lập lại theo hướng phục vụ người dân.
Trong xu thế hội nhập và phát triển, ngành Tư pháp tỉnh cam kết đổi mới tư duy phát triển và cải cách các phương pháp, phương tiện, công cụ quản lý ngành một cách hiệu quả. Tiếp tục triển khai thực hiện các chương trình, kế hoạch, đề án thuộc các lĩnh vực công tác tư pháp trên địa bàn tỉnh, thắt chặt kỷ luật, kỷ cương hành chính. Gắn việc tổ chức triển khai các chương trình, kế hoạch với công tác thanh tra, kiểm tra, nhất là thanh tra chuyên ngành trong lĩnh vực hành chính tư pháp, bổ trợ tư pháp. Kịp thời giải quyết tháo gỡ những khó khăn, bất cập trong công tác tư pháp ở cơ sở. Từ đó hướng tới một nền tư pháp hoạt động có hiệu quả cao, không dàn trải, thiếu chủ động, công tác phối hợp giữa các cơ quan, đơn vị trong thực hiện nhiệm vụ tư pháp được tăng cường và ngày càng thông suốt, chặt chẽ, đồng bộ, nhịp nhàng và có hiệu quả.
Kim Tuấn
Xem thêm bình luận