ĐT: 0939.923988
Thứ sáu, 7-2-25 10:06:58
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Thêm hiện vật quý thời chống Pháp

Báo Cà Mau Vừa qua, trong chuyến công tác tại TP Hồ Chí Minh, Bảo tàng tỉnh Cà Mau vinh dự được tiếp nhận một số hiện vật vô cùng quý giá, gồm 47 hình ảnh và 11 hiện vật liên quan đến 2 nhân vật lịch sử nổi tiếng của tỉnh Cà Mau, là Trần Văn Đại (Bí thư Tỉnh uỷ 1939-1940) và Trần Văn Thời (Bí thư Tỉnh uỷ 1940-1941). Toàn bộ số hiện vật này được ông Trần Hoà Bình, con trai của ông Trần Văn Đại (Tám Đại) hiến tặng.

Ông Trần Hoà Bình cho biết: "Toàn bộ những hiện vật này được ông giữ gìn cẩn thận trong suốt thời gian qua. Nay được biết Bảo tàng tỉnh Cà Mau đang sưu tầm những hình ảnh, hiện vật liên quan đến gia đình ông để trưng bày tại Di tích Căn cứ Tỉnh uỷ tại Lung Lá - Nhà Thể và tại Di tích Chuyến tàu tập kết ra Bắc tại bờ Nam Sông Ðốc. Ông đã kết nối với Bảo tàng để bàn giao lại cho Bảo tàng gìn giữ, bảo quản, trưng bày phục vụ khách tham quan".

Các hình ảnh, hiện vật được hiến tặng gồm: hình ảnh của ông Trần Văn Ðại trong quá trình hoạt động cách mạng tại Cà Mau và trong quá trình tập kết ra Bắc, thư tay của ông Trần Văn Ðại, thư tay của ông Phạm Hồng Thám, cùng với những hiện vật Tổ quốc ghi công của ông Trần Văn Thời, phong tặng Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân cho ông Trần Văn Thời, Kỷ niệm chương của ông Trần Văn Ðại, Huân chương Ðộc lập hạng Nhất của ông Trần Văn Ðại... Ngoài ra, còn có những hình ảnh mít tinh kết nghĩa giữa 2 tỉnh Ninh Bình và Bạc Liêu (nay là Cà Mau - Bạc Liêu).

Thư tay của ông Trần Văn Ðại và Phạm Hồng Thám gửi cho gia đình.

Thư tay của ông Trần Văn Ðại và Phạm Hồng Thám gửi cho gia đình.

Mỗi hiện vật đều mang trong mình một câu chuyện, một dấu ấn riêng, một minh chứng về một thời kỳ lịch sử hào hùng của gia đình ông với cách mạng tại vùng đất Cà Mau và Lung Lá - Nhà Thể - một địa danh gắn liền với truyền thống cách mạng kiên cường. Cách nay hơn 80 năm dưới sự lãnh đạo của Ðảng các phong trào đấu tranh đòi giảm sưu thuế, chống bắt đi làm xâu (tức là đi phục dịch, làm việc không công), làm lộ nổ ra mạnh mẽ mà thực dân Pháp đã thẳng tay đàn áp khủng bố nhưng không dập tắt được phong trào cách mạng.

Những năm 1938, các cơ sở đảng đã xây dựng và phát triển khắp nơi trong toàn tỉnh. Ðể đáp ứng yêu cầu lãnh đạo thống nhất phong trào trong toàn tỉnh, Xứ uỷ Nam Kỳ và Liên Tỉnh uỷ Hậu Giang đã quyết định cho Ðảng bộ Bạc Liêu (nay là Bạc Liêu - Cà Mau) hội nghị để thành lập Tỉnh uỷ lâm thời. Ngày 25/10/1938, đại biểu cả 3 quận Cà Mau, Giá Rai và Vĩnh Châu đã triệu tập về hội nghị tại Lung Lá - Nhà Thể. Hội nghị đã bầu ra Ban Chấp hành lâm thời tỉnh Bạc Liêu (nay là Cà Mau - Bạc Liêu) gồm 7 uỷ viên chính thức và 2 uỷ viên dự khuyết. Ðồng chí Bùi Thị Trường làm Bí thư, đồng chí Trần Văn Ðại làm Phó bí thư. Các đồng chí: Nguyễn Tấn Khương, Trần Văn Ngọc, Tạ Tài Lợi, Nguyễn Văn Hoành, Huỳnh Tấn Anh là uỷ viên chính thức, các đồng chí Võ Hoành và Hoà Hên là uỷ viên dự khuyết.

Hình ảnh, hiện vật liên quan đến nghĩa tình Ninh Bình - Bạc Liêu.

Hình ảnh, hiện vật liên quan đến nghĩa tình Ninh Bình - Bạc Liêu.

Ðến năm 1939, Ðại hội Ðại biểu Ðảng bộ tỉnh Bạc Liêu (nay là Cà Mau - Bạc Liêu) đã bầu ra Ban Chấp hành chính thức do đồng chí Trần Văn Ðại làm Bí thư. Ðây là một sự kiện lịch sử rất quan trọng, là mốc đánh dấu sự phát triển lớn mạnh của Ðảng bộ tỉnh nhà trong hơn 8 năm hoạt động, kể từ khi chi bộ Ðảng đầu tiên của tỉnh ra đời tháng 1/1931.

Tháng 5/1940, Hội nghị Ðại biểu Ðảng bộ tỉnh do Xứ uỷ Nam Kỳ triệu tập, đồng chí Tạ Uyên đại diện Xứ uỷ Nam Kỳ và đồng chí Phạm Hồng Thám đại diện Liên Tỉnh uỷ Hậu Giang đến dự và truyền đạt chủ trương, đường lối, chuẩn bị bạo động của Xứ uỷ Nam Kỳ, hội nghị đã thảo luận đề ra kế hoạch chuẩn bị khởi nghĩa, đồng thời bầu ra Tỉnh uỷ gồm các đồng chí: Trần Văn Thời, Quách Văn Phẩm, Trần Văn Phán, Nguyễn Văn Hoành, Võ Hoành, Nguyễn Văn Ðáng; đồng chí Trần Văn Thời được bầu làm Bí thư Tỉnh uỷ và Xứ uỷ chỉ định vào Liên Tỉnh uỷ Hậu Giang, đồng chí còn được Tỉnh uỷ phân công phụ trách dân sự có nhiệm vụ chỉ đạo việc khởi nghĩa vũ trang ở địa phương.

Cũng tại Lung Lá - Nhà Thể, vào ngày 26/11/1940, đồng chí Trần Văn Thời đã triệu tập Hội nghị Tỉnh uỷ mở rộng để nghiên cứu nghị quyết của Xứ uỷ, đánh giá thật chính xác tình hình địch, công tác chuẩn bị võ trang của ta và kế hoạch tiến hành khởi nghĩa, cuộc họp này đồng chí Phan Ngọc Hiển được giao nhiệm vụ trực tiếp chỉ đạo cuộc khởi nghĩa Hòn Khoai. Chính nơi đây, đồng chí Trần Văn Thời đã sử dụng ngôi nhà và khu vườn của mình để làm nơi hội họp và tổ chức kết nạp nhiều đảng viên ở các chi bộ, nhiều đồng chí ở Xứ uỷ Nam Kỳ, Liên Tỉnh uỷ Hậu Giang đã đến đây hoạt động và chỉ đạo các phong trào cách mạng tại địa phương.

Hình ảnh, hiện vật trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Cà Mau được gia đình hiến tặng.

Hình ảnh, hiện vật trưng bày tại Bảo tàng tỉnh Cà Mau được gia đình hiến tặng.

Việc sưu tầm được những hiện vật này đánh dấu một bước tiến quan trọng trong công tác sưu tầm, bảo quản và trưng bày hiện vật của Bảo tàng tỉnh Cà Mau. Ðể bổ sung vào nguồn tư liệu, hiện vật cho Bảo tàng trong thời gian tới. Những hình ảnh và hiện vật không chỉ là những tài liệu lịch sử quý giá, mà còn là những minh chứng sinh động về cuộc đời và sự nghiệp của 2 nhân vật lịch sử này đã có những đóng góp to lớn cho quê hương Cà Mau.

Với những hiện vật này được gia đình hiến tặng, Bảo tàng tỉnh Cà Mau sẽ có thêm nhiều cơ sở nghiên cứu, trưng bày và giới thiệu đến công chúng những giá trị lịch sử, văn hoá của tỉnh nhà. Ðồng thời, đây cũng là một nguồn tài liệu quý báu cho các nhà nghiên cứu, học sinh, sinh viên trong việc tìm hiểu về lịch sử, văn hoá và con người Cà Mau. Bảo tàng sẽ trưng bày toàn bộ những hiện vật này tại Di tích Căn cứ Tỉnh uỷ tại Lung Lá - Nhà Thể và bổ sung thêm tư liệu sự kiện tập kết ra Bắc năm 1954 cũng như vào bộ sưu tập nghĩa tình Cà Mau - Ninh Bình trong thời gian tới./.

 

Tăng Vũ Khắc

 

Ba ông già tuổi tỵ

Ðó là ba ông già cùng làm ở Xưởng Quân giới (XQG) Cà Mau thời kháng chiến chống Mỹ. Nói về XQG này thì những người cùng thời, tham gia kháng chiến ở Cà Mau, hầu như ai cũng biết. Họ hay gọi là xưởng ông Ba Thợ Rèn (thường gọi là Ba Lò Rèn), vì ông Ba Thợ Rèn (Nguyễn Trung Thành) là người chịu trách nhiệm lập xưởng (đầu năm 1960) và rất nổi tiếng với việc sản xuất đạn pháo lăn-xà-bom, được tuyên dương anh hùng ngay đợt đầu tiên trong kháng chiến chống Mỹ (năm 1965); xưởng cũng hai lần được tuyên dương anh hùng.

Đi B

Nhà Bác sĩ Nguyễn Văn Thể nằm trên đường Hoàng Diệu, Phường 2, TP Cà Mau. Gian trước dành một khoảng khiêm tốn làm phòng mạch, thỉnh thoảng có vài bệnh nhân quen tới khám. Kế trong là bàn tiếp khách. Khắp phòng treo khá nhiều tranh ảnh nghệ thuật. Một cây đàn trên giá. Khi không có bệnh nhân thì ông thường ôm đàn, phong cách rất nghệ sĩ, và ông cũng thích giao du với giới văn nghệ sĩ Cà Mau.

Những lá thư còn lại

Tự nhận mình có viết thư, biết cảm nhận cái nghĩa, cái tình qua những bức thư ấy, một thời là công cụ giao lưu tình cảm gia đình, đồng đội, bạn bè, có khi là cánh én báo hiệu tình yêu nảy nở. Còn vì một tiếc nuối khác, chiến tranh đã kết thúc 50 năm, sứ mệnh của những lá thư đó cũng đã chấm dứt vai trò cầu nối của mình, những lá thư còn được giữ lại như một kỷ vật quý báu, nếu được xếp ở một góc nhỏ trong bảo tàng, chỉ những chữ đề “Con gái thương yêu của mẹ"; "Anh Chín kính mến"; "Em thân yêu...” người xem dễ chạm vào xúc động, bâng khuâng.

Ăn Tết ở làng rừng

Tôi đang mở trường tư thục, dạy trên 150 học trò. Bí thư Chi bộ xã Lương Hoà là đồng chí Tư Tài, đem nghị quyết Tỉnh uỷ Bến Tre rút tôi về Ban Văn nghệ tỉnh. Chưa kịp thu xếp đi, thì má tôi (bà Hồ Thị Luỹ) ở Cà Mau qua tới. Má tôi chẻ trái chuối xiêm ra, đưa cho tôi lá thư ngắn của anh Hai Thống (Trần Hữu Vịnh, Bí thư xã Khánh Bình Tây, sau này là Phó bí thư Tỉnh uỷ Minh Hải) kèm theo mấy lời chú Chín Thép, Uỷ viên Thường vụ xã (viết chung ý là “Đám giỗ làm lớn cúng ông bà, chú phải về quê nhà để cúng ông bà báo hiếu”).

Về địa chỉ đỏ...

Những ngày giáp Tết, lực lượng đoàn viên, thanh niên Công an tỉnh Cà Mau có chuyến về nguồn thăm các di tích lịch sử tiêu biểu

Miền nhớ thiêng liêng

Chuỗi hoạt động Kỷ niệm 70 năm Sự kiện tập kết ra Bắc diễn ra trang trọng, ý nghĩa trên đất Cà Mau. Ngược miền ký ức, những cán bộ, chiến sĩ, học sinh, đồng bào miền Nam như được sống lại giai đoạn thiêng liêng của cuộc chuyển quân lịch sử. Họ gặp lại nhau, cảm xúc dâng trào, bao câu chuyện về những ngày chiến đấu, lao động, học tập nối mạch ùa về...

Ðại tá từ du kích

Trong các bạn bè, đồng đội cùng hàm, trên dưới tuổi tám mươi, Ðại tá Trần Công Bình (Út Bình) có lẽ là người đậm chất từ du kích, tên ông gắn liền với du kích Thạnh Phú một thời lẫy lừng chốt chặn phía Nam tỉnh lỵ An Xuyên, bảo vệ vùng giải phóng Nhà Phấn, Rạch Mũi trong tầm đại bác của địch.

Nửa đời tìm nhau

Ở các địa phương miền Tây Nam Bộ, chúng tôi tìm gặp một số cán bộ lão thành, học sinh miền Nam (HSMN) tập kết ra Bắc năm 1954. Trong câu chuyện kể của họ, ngoài ký ức đẹp về tấm lòng Nhân dân miền Bắc dành cho HSMN tham gia học tập, từ nơi ở, chén cơm, manh áo... còn là những mối tình “cơ duyên trời định”. Người còn sống giờ tuổi đã ngoài 80, nhưng khi nhắc nhớ về kỷ niệm ở miền Bắc, họ lại ngời lên những ký ức năm xưa.

Người về bến cũ

Bến Sông Ðốc - địa danh gắn liền với sự kiện lịch sử chuyến tàu tập kết, những ngày cuối năm 2024 chứng kiến cuộc hội ngộ đặc biệt của cựu học sinh miền Nam. Họ, những người từng bước lên tàu rời quê hương cách đây 70 năm để ra Bắc học tập, cống hiến, nay trở lại bến xưa với mái đầu bạc trắng và trái tim ngập tràn cảm xúc.

Về căn cứ xưa, nghe kể chuyện chở che bộ đội đánh giặc...

Trong kháng chiến chống Mỹ, Xẻo Trê (thuộc ấp Lý Ấn, xã Hưng Mỹ, huyện Cái Nước) được chọn làm nơi đóng quân của Ban Chỉ huy Tỉnh đội. Suốt 9 năm (1964-1973), căn cứ Xẻo Trê vẫn giữ được bí mật, an toàn tuyệt đối, tạo sức mạnh để tấn công kẻ địch. Ðó là nhờ vào lòng dân luôn đùm bọc che chở, hết lòng vì cách mạng, sẵn sàng hy sinh để bảo vệ khu căn cứ.