Hình thức hợp đồng BOT (viết tắt của tiếng Anh: Build - Operate - Transfer, có nghĩa: Xây dựng - Vận hành - Chuyển giao) có thể xem như một đòn bẩy để huy động nguồn lực từ các khu vực ngoài nhà nước đầu tư cho cơ sở hạ tầng. Hiện nay, Bạc Liêu có 1 dự án do Bộ Giao thông - Vận tải (GT-VT) triển khai trên địa bàn tỉnh theo hình thức BOT, đó là Dự án mở rộng Quốc lộ 1A đoạn cửa ngõ phía Bắc TP. Bạc Liêu.
Thi công mở rộng Quốc lộ 1A tại Bạc Liêu theo hình thức BOT. Ảnh: K.K
Giai đoạn 2011 - 2016, trên địa bàn tỉnh có 3 dự án giao thông đầu tư theo hình thức BOT với tổng mức đầu tư gần 700 tỷ đồng; trong đó: 1 dự án đã đi vào hoạt động với tổng mức đầu tư 633 tỷ đồng, 2 dự án do tỉnh quản lý đang trong quá trình thương thảo, đàm phán hợp đồng chính thức với tổng mức đầu tư khoảng 62 tỷ đồng. Nguồn lực đầu tư các dự án này đều là vốn chủ sở hữu và tự huy động của nhà đầu tư, Nhà nước không tham gia góp vốn để hỗ trợ xây dựng công trình. Vì vậy, việc ban hành các chính sách, pháp luật về đầu tư và khai thác các công trình giao thông theo hình thức hợp đồng BOT là phù hợp với tình hình thực tế, tạo một hành lang pháp lý đầy đủ, qua đó góp phần tăng thêm một kênh huy động vốn để đẩy mạnh việc phát triển kết cấu hạ tầng đối với một tỉnh còn khó khăn, vẫn phải sử dụng nguồn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương như Bạc Liêu.
Thời gian qua, Bạc Liêu đã chủ động lập danh mục 22 dự án thuộc lĩnh vực giao thông để kêu gọi đầu tư theo hình thức đối tác công tư. Tuy nhiên, hiện mới có 2 dự án được nhà đầu tư quan tâm đề xuất và được UBND tỉnh chấp thuận chủ trương đầu tư là Dự án xây dựng cầu Xẻo Vẹt nối huyện Hồng Dân và huyện Long Mỹ, tỉnh Hậu Giang; dự án xây dựng cầu treo Chủ Chí bắc qua kênh Quản Lộ - Phụng Hiệp. Các dự án BOT giao thông trên địa bàn tỉnh chủ yếu là các dự án nhỏ.
Để thực hiện dự án đầu tư mở rộng Quốc lộ 1A đoạn cửa ngõ phía Bắc TP. Bạc Liêu và xử lý một số vị trí ngập nước trên Quốc lộ 1A theo hợp đồng BOT, trên cơ sở đề nghị của Bộ GT-VT, HĐND tỉnh, Đoàn đại biểu Quốc hội tỉnh và UBND tỉnh đã có văn bản thống nhất phương án đầu tư, quy mô đầu tư, vị trí đặt trạm thu phí… Trên cơ sở đó, Bộ GT-VT đã quyết định đầu tư dự án, giao cho UBND tỉnh thực hiện công tác giải phóng mặt bằng. Hiện dự án đã được Bộ GT-VT cho phép thu phí hoàn vốn kể từ ngày 30/12/2016.
Các dự án giao thông đầu tư theo hình thức BOT trên địa bàn tỉnh đã góp phần mang lại hiệu quả cao về mặt kinh tế - xã hội, nhất là dự án mở rộng Quốc lộ 1A đoạn cửa ngõ phía Bắc TP. Bạc Liêu. Ngoài hiệu quả kinh tế do thúc đẩy phát triển giao thông, vận tải, dự án còn mang lại các hiệu quả kinh tế - xã hội khác: giải quyết việc làm cho một số lao động của địa phương, đóng góp cho ngân sách tỉnh…
Việc xác định năng lực tài chính đối với nhà đầu tư các dự án BOT là hết sức quan trọng và phải được xem xét kỹ ngay từ đầu. Bên cạnh đó, thủ tục đấu thầu, đánh giá hồ sơ dự thầu, chấm thầu, công bố kết quả lựa chọn nhà đầu tư phải được thực hiện hết sức công tâm, khách quan, đảm bảo đúng quy định của pháp luật nhằm lựa chọn được nhà đầu tư có năng lực thực hiện dự án. Đồng thời, đội ngũ chuyên viên tham mưu, giúp việc cho các cơ quan nhà nước phải được đào tạo bài bản, có kiến thức chuyên môn và am hiểu về lĩnh vực đầu tư BOT; thường xuyên được đào tạo, tập huấn, nâng cao kiến thức chuyên môn để đề xuất, tư vấn có hiệu quả, đảm bảo hài hòa lợi ích giữa các bên liên quan cũng như đảm bảo đúng theo quy định của pháp luật.
Kim Tuấn