(CMO) Hiện nay, trên mạng xã hội xuất hiện nhiều loại sản phẩm, bài thuốc được mọi người đồn thổi có tác dụng trong việc phòng ngừa, điều trị Covid-19. Tuy nhiên, để đảm bảo cho sức khoẻ, nhất là trong thời điểm dịch bệnh, người dân cần lựa chọn, tiếp nhận những nguồn thông tin đã được kiểm chứng từ các cơ quan Nhà nước.
Bài thuốc đông tây y kết hợp, thực phẩm chức năng xuyên tâm liên, thậm chí là các loại gia vị có trong gian bếp, như gừng, sả, chanh, tỏi... hàng ngày bỗng chốc trở thành “thần dược” chỉ qua vài dòng đăng tải, hay toa thuốc ghi chú chằng chịt. Chẳng có cơ sở khoa học, thế nhưng, những bài viết như trên lại xuất hiện ngày càng nhiều.
Trở thành từ khoá “hot” nhất trên cộng đồng mạng, nhiều nhóm, hội bán xuyên tâm liên và các chế phẩm từ xuyên tâm liên xuất hiện: Chợ mua bán xuyên tâm liên thời Covid-19; Xuyên tâm liên điều trị bệnh nhân Covid-19; Hội những người săn tìm xuyên tâm liên.
Nhiều nhóm hội, trang lập ra nhằm mục đích quảng cáo bán xuyên tâm liên. |
Theo đó, các trang này đều hoạt động ở chế độ công khai và sở hữu lượt theo dõi lớn. Kèm theo mỗi bài đăng là hình ảnh cây giống, xuyên tâm liên sấy, tươi, bào chế vo viên thô, cao, viên sủi, viên nén, trà... Mỗi nơi mỗi giá, thế nhưng, đặc điểm chung của những trang này đều khẳng định “đây là sản phẩm được Bộ Y tế khuyên dùng, có khả năng trong việc phòng, điều trị Covid-19”.
Vừa qua, Cục An toàn thực phẩm - Bộ Y tế đăng tải cảnh báo giả mạo đối với 2 sản phẩm thực phẩm bảo vệ sức khoẻ: Xuyên tâm liên CV19 tỏi đen mang logo Toàn Lộc và Xuyên tâm liên kim ngân hoa logo Nhất Lộc. Hai sản phẩm trên đều chưa đăng ký bản công bố, thông tin sai lệch về công dụng trong việc “kháng vi-rút, kháng Covid-19, phòng chống Covid-19”. Ðến nay, đối với Covid-19 vẫn chưa có thuốc đặc trị.
Trao đổi về công dụng của xuyên tâm liên, Lương y Nguyễn Kỳ Nam, Phó chủ tịch Hội Ðông y - Hội Châm cứu tỉnh Cà Mau, cho biết: “Xuyên tâm liên thuộc họ ô rô, còn có tên công cộng, cây lá đắng... là dược liệu tính hàn, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, tiêu thũng, chỉ thống. Dùng trong những trường hợp lỵ cấp tính, viêm ruột và dạ dày, cảm mạo, phát sốt, viêm họng, viêm phổi, cải thiện chức năng miễn dịch nên thường được ví như kháng sinh đông y”.
Như vậy, xuyên tâm liên chỉ có tác dụng thuyên giảm các triệu chứng mà bệnh nhân Covid-9 mắc phải, như ho, sốt, viêm họng (mức độ nhẹ) chứ không có tác dụng điều trị Covid-19 như mọi người vẫn đồn thổi. Tuy nhiên, nếu dùng trong thời gian dài có thể gây buồn nôn, tiêu chảy, tê chân tay, ảnh hưởng tới thận. Mặt khác, người đang dùng thuốc chữa cao huyết áp, hạ đường huyết hoặc có vấn đề thận, gan, người tỳ vị hư hàn không nên dùng.
Ngoài xuyên tâm liên thì nhiều bài thuốc, phương thuốc dân gian “cây nhà lá vườn” được nhiều người triệt để áp dụng. Phổ biến nhất là nấu chanh, sả, gừng uống và xông mũi hàng ngày.
Chưa biết thực hư ra sao, nhưng trên mạng xã hội lại xuất hiện video ngắn, với dòng trạng thái “mẹ mình uống chanh sả gừng kết quả là chóng mặt, nôn ói, mệt mỏi. Khi ra nhà thuốc thì người bán thuốc sau khi nghe triệu chứng thì bảo là do uống chanh sả gừng, đã có nhiều người tương tự mắc phải”.
“Những bài thuốc xông và uống thường chỉ có tác dụng tăng sức đề kháng nhưng với liều lượng, tần suất hợp lý. Việc lạm dụng các bài thuốc không có hiệu quả trong việc điều trị Covid-19 mà ngược lại sẽ dẫn đến mất nước, táo bón, ngộ độc. Người dân nên chọn lọc thông tin để phòng dịch an toàn, khoa học cho bản thân và gia đình”, Lương y Nguyễn Kỳ Nam khuyến cáo.
Hiện nay, đối với tình trạng người dân tự ý mua thuốc, trữ thuốc, sử dụng nhiều loại thực phẩm chức năng với mục đích phòng ngừa Covid-19, Bác sĩ CKI Lê Văn Phía, Phó trưởng khoa Truyền nhiễm - Bệnh viện Ða khoa tỉnh, cho biết: “Mỗi người mỗi thể trạng khác nhau, việc tự ý dùng thuốc không đúng liều lượng, không phù hợp với cơ thể sẽ gây ra hiện tượng sốc thuốc, dị ứng, nguy hiểm đến sức khoẻ và tính mạng. Ðiều trị Covid-19 đối với người bệnh phải tuân thủ theo phác đồ của Bộ Y tế. Mỗi cá thể sẽ có hướng điều trị khác nhau. Ðiều trị bệnh nhân Covid-19 đồng nghĩa là điều trị triệu chứng bộc phát theo từng giai đoạn, khi dùng thuốc phải được sự đồng ý của bác sĩ chỉ định”.
Giữ thái độ bình tĩnh, theo dõi sức khoẻ tại nhà, không đặt niềm tin vào những thông tin thất thiệt, vô căn cứ khoa học. Biện pháp phòng ngừa an toàn nhất trong thời điểm này vẫn là tiêm vắc-xin, ăn uống, sinh hoạt điều độ và tuân thủ các biện pháp 5K nơi công cộng./.
Ngô Nhi