(CMO) Trung tâm Văn hoá - Thể thao (VHTT) cấp xã không chỉ phục vụ nhiệm vụ chính trị ở địa phương mà còn đáp ứng nhu cầu hưởng thụ đời sống tinh thần của Nhân dân, góp phần thực hiện đạt chuẩn NTM.
Bởi có vai trò quan trọng, tác động tích cực đến đời sống xã hội nên được các cấp chính quyền quan tâm xây dựng, phát triển nhanh qua từng năm. Song, có một nghịch lý là, số lượng trung tâm VHTT tăng lên, đội ngũ quản lý ngày càng chuẩn hoá… nhưng phần lớn trung tâm hoạt động không hiệu quả.
Giải pháp nâng cao chất lượng
Trung tâm VHTT xã Trần Hợi có điều kiện nhưng khó thu hút đầu tư vì không có đường ô-tô. |
Trước thực trạng trên, tháng 12/2015, UBND tỉnh ký Quyết định số 2066/QĐ-UBND phê duyệt kế hoạch tổ chức thí điểm “Nâng cao chất lượng hoạt động Trung tâm VHTT xã” giai đoạn 2016-2017; tháng 8/2017, Sở VH-TT&DL phối hợp với Sở GD&ĐT triển khai, hướng dẫn thực hiện Đề án “Ghép chức năng học tập cộng đồng vào Trung tâm VHTT”, với tên gọi chung là Trung tâm VHTT - Học tập cộng đồng (HTCĐ) cấp xã, hoạt động như một đơn vị có thu.
Theo Phó giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Cà Mau Tiêu Minh Tiên: Tổ chức thí điểm và lồng ghép là một trong những giải pháp nâng cao chất lượng hoạt động của Trung tâm VHTT cấp xã. Bởi lẽ, có sự phân công các phòng chuyên môn, nghiệp vụ… trực thuộc Sở VH-TT&DL phụ trách từng xã được chọn làm điểm chỉ đạo. Qua đó, tập trung rà soát, đánh giá toàn diện hoạt động của trung tâm, từng bước đầu tư hoàn thiện cơ sở vật chất, thiết bị phục vụ, kiện toàn bộ máy tổ chức, điều chỉnh ngân sách địa phương và hỗ trợ từ ngân sách tỉnh.
Mặt khác, các trung tâm HTCĐ trên địa bàn tỉnh chưa đáp ứng tiêu chí về quy mô, nội dung, cách thức tổ chức hoạt động theo quy định của Bộ GD&ĐT. Trong khi đó, các Trung tâm VHTT được đầu tư xây dựng cơ bản, có đủ cơ sở vật chất, nhưng chưa sử dụng hết công năng. Hơn nữa, ghép chung chức năng vừa đỡ tốn kinh phí đầu tư cơ sở vật chất, mà bộ phận VHTT vừa được thêm kinh phí hoạt động từ nguồn kinh phí của HTCĐ.
Qua 2 năm thí điểm và lồng ghép, nhìn chung các Trung tâm VHTT-HTCĐ cấp xã phát huy tích cực về quản lý Nhà nước, thực hiện khá tốt các hoạt động chuyên môn, cũng như công tác tuyên truyền chủ trương, nghị quyết của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước. Và, nâng cao nhận thức của cán bộ, Nhân dân địa phương về lợi ích, nơi sinh hoạt của cộng đồng.
Khó khăn chưa được khắc phục
Tuy nhiên, việc tổ chức các hoạt động văn hoá, thể thao và vui chơi giải trí chưa thường xuyên và đa dạng. Bởi lẽ, nhiều trung tâm cơ sở vật chất và trang thiết bị hoạt động không đồng bộ, thiếu so với nhu cầu hoạt động, có nơi đã và đang xuống cấp ngày càng nghiêm trọng, gần như đóng cửa không hoạt động.
Điển hình như Trung tâm VHTT-HTCĐ xã Khánh Lộc (huyện Trần Văn Thời). Được xây dựng trên vùng đất trũng, nên đưa vào sử dụng không lâu hội trường đa năng của trung tâm bị sụp lún, sân chơi ngoài trời xuống cấp… Việc sửa chữa tuy được địa phương quan tâm, nhưng không căn cơ mà chỉ lắp vá tạm thời. Đến nay, trung tâm này đã xuống toàn bộ phần nền (hội trường đa năng, phòng chức năng, trụ cột chính…) và không thể mở được cửa hội trường đa năng.
Đến thời điểm này, hầu hết các trung tâm đều chưa hoạt động độc lập như đơn vị sự nghiệp có thu, hơn 12 trung tâm chưa thực hiện ghép chức năng HTCĐ. Ban chủ nhiệm chủ yếu là cán bộ kiêm nhiệm. Việc chi bồi dưỡng ban chủ nhiệm phụ thuộc vào ngân sách, song, mỗi địa phương có điều kiện khác nhau.
Trong khi theo quy định (Thông báo số 63/VP-TB của Văn phòng UBND tỉnh), việc chi bồi dưỡng ban chủ nhiệm trung tâm VHTT-HTCĐ cấp xã là từ nguồn thu các hoạt động xã hội hoá. Bên cạnh đó, cộng hưởng một phần kinh phí từ nguồn HTCĐ, nhưng trên thực tế, đến nay chỉ có xã Tắc Vân (TP Cà Mau) và xã Trí Phải (huyện Thới Bình) thực hiện đúng quy định này.
Theo Phó giám đốc Sở VH-TT&DL tỉnh Cà Mau Nguyễn Chí Công: Sau đợt kiểm tra hoạt động của trung tâm VHTT-HTCĐ cấp xã năm 2019 của Sở VH-TT&DL tỉnh cho thấy, không ít trung tâm đang sụp lún phần nền, hư hỏng la phông, trần nhà, không có nhà vệ sinh, lối vào trung tâm phải đi chung với khu hành chính của xã. Hội trường đa năng chủ yếu sử dụng bàn ghế cố định để tổ chức hội họp, tập huấn…
Mặt khác, các phòng chức năng sử dụng chưa đúng công năng (tận dụng thành nơi làm việc của hội đặc thù, kho chứa đồ, điểm bưu điện…, điểm giao dịch Ngân hàng Chính sách - Xã hội)… Có nơi phòng chức năng thiếu trang thiết bị làm việc và tổ chức các hoạt động (tủ, bàn, ghế, âm thanh). Nhiều trung tâm chưa xây dựng được hàng rào. Dù đã ghép chức năng HTCĐ nhưng nhiều trung tâm chưa thay đổi đúng với tên gọi là VHTT-HTCĐ.
Điều đáng quan tâm, dựa theo quy chế hoạt động để tính xếp hạng (A, B, C, D), có 15 trung tâm loại D (năm 2018 chỉ có 7 trung tâm loại D). Xã Tân Dân (huyện Đầm Dơi) được đánh giá hoạt động hiệu quả và là 1 trong 9 xã được Sở VH-TT&DL tỉnh chọn làm điểm chỉ đạo tổ chức thí điểm “Nâng cao chất lượng hoạt động của trung tâm VHTT giai đoạn 2016-2017. Và năm 2018, Trung tâm VHTT-HTCĐ xã Tân Dân được xếp loại A, nhưng năm 2019 lại tuột xuống loại B./.
Bài 2: ĐI TÌM NGUYÊN NHÂN
Mỹ Pha