Cho đến bây giờ, khi chấp hành xong án phạt tù đã lâu nhưng mỗi khi nghĩ đến chuỗi ngày sống trong trại giam, anh T.M.T (ngụ TP. Bạc Liêu) vẫn còn rùng mình, sởn gai ốc. Mà cái chuyện anh đi tù cũng đơn giản, nhẹ hẫng đến không ngờ. Mọi việc chỉ vì sự thiếu hiểu biết pháp luật của bản thân mà ra nông nổi…
Mẹ thì ngất, cha thì như chết đứng khi nghe Tòa tuyên phạt T. 7 năm tù. Còn T. bật khóc ngon lành như một đứa trẻ, dù khi đó T. đã hơn 18 tuổi. Có lẽ, trên đời này không ai muốn cánh cổng bước vào đời của mình lại là cánh cổng trại giam. Nhưng chỉ vì không đủ hiểu biết về pháp luật, từ đó không kịp suy xét xem hành động của mình là đúng hay sai.
T. học không đến nơi đến chốn, một phần vì nhà nghèo, một phần cũng vì thích chơi hơn thích học, rồi sớm tính đến chuyện kiếm tiền trong khi kiến thức để trang bị vào đời không nhiều, nhất là kiến thức pháp luật. Như nhiều thanh niên trong xóm khác, T. mua chiếc xe gắn máy để vừa có phương tiện đi chơi với bạn bè, vừa hành nghề chạy xe ôm để có tiền tiêu xài. Rồi T. nhận lời chở mối cho một khách “sộp” vì ông này luôn trả tiền xe cao hơn so với những vị khách khác. Đi được vài lần thì T. đoán biết, thứ mà ông khách này bán không gì khác, chính là ma túy, bởi hành vi của vị khách này rất mờ ám. Tuy biết vậy, nhưng T. không nói, cũng không hỏi gì thêm. Ông ta muốn đi đâu thì T. đưa đến nơi đó, có khi ông ta cũng nhờ T. làm giúp, chuyển giúp “hàng” cho người khác.
Và “đi đêm có ngày gặp ma”, chuyện gì đến ắt phải đến. Kẻ buôn ma túy sa lưới pháp luật, hắn khai người chở hắn thực hiện các phi vụ là T. Dù hành nghề chạy xe ôm, khách muốn đi đâu thì phải đưa đi, nhưng nếu thấy khách có những dấu hiệu khả nghi hoặc biết khách làm việc phi pháp thì phải báo ngay cho cơ quan công an. Và nếu T. hiểu biết hơn về những quy định của pháp luật liên quan đến hành vi mua bán, vận chuyển, sử dụng, sản xuất các chất gây nghiện như ma túy… thì có lẽ, T. đã không phải vướng vòng lao lý.
Nếu có mặt ở các phiên tòa, nhiều người sẽ thường nghe các vị luật sư hay bào chữa cho các bị cáo khi phạm phải lỗi lầm một tình tiết giảm nhẹ là “nhận thức pháp luật hạn chế” hay “thiếu hiểu biết pháp luật”. Việc viện dẫn này đúng trong nhiều trường hợp, thế nhưng đôi lần, nó khiến cho những người dự khán phải xì xầm vì quá vô lý. Ai cũng thông cảm cho những bị cáo, đôi khi phạm phải những tội tày đình hoặc có khi chỉ là những tội phạm thông thường chỉ vì họ ít học, không biết chữ. Nhiều bị cáo là nông dân chân chất, vì yêu công lao động khó nhọc, muốn bảo vệ mùa màng nên đã dùng bẫy điện để diệt chuột, vậy là vô tình phạm tội giết người; hay như những trường hợp phạm tội đánh người gây thương tích, tội làm nhục người khác chỉ vì muốn bảo vệ hạnh phúc gia đình mình... thì còn có thể cảm thông. Thế nhưng, đối với những trường hợp ra tòa vì những tội như tham nhũng, ăn hối lộ mà lại kêu ca rằng mình thiếu hiểu biết pháp luật để xin giảm nhẹ thì không thể chấp nhận được.
Còn nhiều lắm những câu chuyện như trường hợp của T., chỉ khi đã phạm tội rồi, bị đưa ra xét xử mới bắt đầu hiểu hành vi của mình, việc làm của mình bị pháp luật cấm. Giá như mà họ được biết sớm hơn!
Kim Phượng
Xem thêm bình luận