Liên hoan Ðờn ca tài tử - Cải lương huyện U Minh lần thứ II, năm 2024 diễn ra trong những ngày giữa tháng 8 đã trở thành cuộc tao ngộ của đông đảo tài tử và công chúng mộ điệu nơi này. Mải mê hoà vào mạch đồng điệu của tiếng đờn, lời ca, bên bao ánh mắt say sưa thưởng thức, tôi có dịp tiếp cận những tài tử đã làm nên điểm nhấn đẹp tại liên hoan.
- Ban Đờn ca tài tử tỉnh Cà Mau khoe tài tại Cần Thơ
- Giữ lửa cho đờn ca tài tử
- Bảo tồn loại hình đờn ca tài tử
- Dấu ấn Liên hoan Đờn ca tài tử Nam Bộ huyện Thới Bình
Ðông đảo khán giả đến cổ vũ các đội thi và thưởng thức nghệ thuật.
Trong khoảnh khắc quyện hoà mạch tri âm đó, họ trải lòng về đam mê và niềm khao khát được nhả những sợi tơ đẹp cho phong trào văn nghệ quần chúng tại địa phương mình.
Tài tử ca là cán bộ hội phụ nữ
Tài tử Ðặng Kim Phụng (sinh năm 1983) thả hồn theo từng câu chữ trong tiết mục “Ngày mới trên quê hương” ca theo điệu Liên Nam của tác giả Khánh Vân. Ðâu đó, lời khen ngợi cứ nối dài, rất nhiều người nhận ra chị bởi ngoài vai trò tài tử ca, chị vốn là Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ Ấp 1, xã Khánh Tiến, gần 15 năm qua. Có cha mẹ, anh chị đều là những tài tử nên từ nhỏ Kim Phụng đã quen thuộc với âm điệu ngũ cung và bắt đầu tập tễnh tham gia sinh hoạt tại các sòng đờn ca ở địa phương khi tròn 7 tuổi. Lớn lên, lập gia đình, niềm đam mê đành xếp lại để quyết vẹn tròn vai trò làm vợ, làm mẹ. Năm 2018, nhận thấy mọi vai trò đã vun vén tương đối ổn thoả, chị quyết định tiếp tục tham gia sinh hoạt tại Câu lạc bộ (CLB) Ðờn ca tài tử (ÐCTT) huyện U Minh với tâm thế chững chạc và giàu chiều sâu hơn. Những bài bản điệu thức, nhịp nhàng, điệu bộ luôn được ra sức trau dồi qua các cuộc giao lưu hoặc hội thi, liên hoan đờn ca tài tử cấp xã, huyện để mong mỗi lần xuất hiện nhất định phải tròn hơn lần trước, bài ca sau phải hay hơn bài ca trước.
Ngoài niềm đam mê nghệ thuật, Tài tử Kim Phụng còn được biết đến với vai trò Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ Ấp 1, xã Khánh Tiến gần 15 năm qua.
Những năm gần đây, giọng ca Tài tử Kim Phụng xuất hiện thường xuyên trong chương trình tài tử cải lương, phát trên làn sóng phát thanh Ðài Phát thanh - Truyền hình Cà Mau, đối với chị đây là động lực lớn để bản thân cố gắng. Không chỉ là tài tử ca, chị còn “lấn sân" sang lĩnh vực sáng tác. Tự nhận mình là tay ngang, sáng tác chỉ là nguồn cảm hứng bất chợt nhưng điểm lại, chị đã viết trên 10 tác phẩm vọng cổ, bài bản tài tử được phát hành. Mới vừa rồi, khi huyện U Minh tổ chức kỷ niệm 45 năm thành lập huyện, chị có ngay bài vọng cổ “Vị ngọt U Minh” được các nghệ sĩ Ðoàn Cải lương Hương Tràm thể hiện và nhận lại nhiều lời động viên, khen ngợi của giới chuyên môn lẫn công chúng.
Là một cán bộ hội năng nổ, nhiệt huyết trong các phong trào, Kim Phụng luôn ý thức việc tự học để nâng cao năng lực bản thân và góp sức mình cho sự phát triển của quê hương. Hết vận động hội viên tích cực thực hiện phong trào “5 không, 3 sạch”, trồng hàng rào cây xanh, chị lại sâu sát trong các mô hình sản xuất, chăn nuôi... Trong các cuộc sinh hoạt chi hội hằng tháng, chị luôn lồng ghép giới thiệu loại hình ÐCTT bằng cách kêu gọi chị em phụ nữ đến những sân chơi văn nghệ lành mạnh, đặc biệt là không gian sinh hoạt hằng tuần của CLB ÐCTT thị trấn U Minh để cùng thưởng thức nghệ thuật. Chính sự cần mẫn qua từng ngày đã mang về trái ngọt như: Giải A điệu thức Oán tại Liên hoan ÐCTT - Cải lương huyện U Minh năm 2022; giải B đơn ca vọng cổ Hội thi Giọng hát hay mừng Ðảng mừng xuân huyện U Minh năm 2024 và tại liên hoan lần này, hành trang nghệ thuật của chị lại được góp thêm Giải A điệu thức Nam.
Anh thợ sửa đồng hồ mê cải lương
Ðêm công diễn các tiết mục đạt thành tích cao, khán giả thích thú khi có dịp xem lại 2 trong số 10 trích đoạn cải lương dự thi của các tài tử. Nếu như trích đoạn “Ánh sáng phù du” do 2 tài tử, Nguyễn Hòn và Thanh Mộng, đến từ CLB ÐCTT xã Khánh Lâm thể hiện mang đến nhiều xúc động, thì phần độc diễn của Tài tử Hoàng Huynh (Trịnh Văn Huynh, sinh năm 1984) trong trích đoạn “Không là cát bụi” đến từ CLB ÐCTT thị trấn U Minh cũng nhận nhiều tràng vỗ tay ấm áp. Không thể đòi hỏi chuyện quyện hoà ca diễn chững chạc, mà sự ủng hộ ở đây được nhen nhóm bởi chính sự trân trọng đối với tình yêu nghệ thuật chân thành của những tài tử tay ngang.
Tài tử Hoàng Huynh vốn là thợ sửa đồng hồ, sau những giờ tất bật chuyện áo cơm, anh dành hết thời gian cho tình yêu nghệ thuật. Vậy rồi quyết chí học ca sao cho chắc nhịp rồi tìm đến các CLB để tham gia giao lưu, học hỏi từ người đi trước cũng như tham gia các cuộc thi văn nghệ để góp thêm kinh nghiệm, bản lĩnh sân khấu. Tháng lại ngày qua, ở tuổi 40, may mắn vẫn chưa mỉm cười ở những cuộc thi văn nghệ nhưng Tài tử Hoàng Huynh không hề có ý định dừng lại mà luôn quyết tâm phải cố gắng nhiều hơn nữa, không chỉ cho bản thân mà với vai trò Phó chủ nhiệm CLB ÐCTT huyện U Minh, anh mong muốn có thể giữ cho ngọn lửa phong trào tại quê hương thêm cháy bừng.
Với vai trò Phó chủ nhiệm CLB ĐCTT huyện U Minh, Tài tử Hoàng Huynh luôn mong muốn góp sức thổi ngọn lửa phong trào văn nghệ tại quê hương thêm cháy bừng.
Tham gia liên hoan, anh mạnh dạn độc diễn trích đoạn cải lương. Có người cho rằng đây là một thử thách với Hoàng Huynh, bởi nhân vật Quỳnh đòi hỏi chiều sâu trong kỹ thuật ca diễn mà anh thì trước giờ chưa từng diễn cải lương. Vậy rồi lo lắng cũng nhanh chóng được xếp gọn, sau gần nửa tháng tập luyện, Tài tử Hoàng Huynh mạnh dạn bước lên sân khấu. Dưới ánh đèn, trước nhiều sự dõi theo, đặc biệt là ánh mắt của Ban Giám khảo, anh chỉ biết lấy sự say sưa hoá thân vào nhân vật nhằm lấp những mặt còn hạn chế của mình để dễ dàng nhận được sự thông cảm và những tràng vỗ tay. Cố gắng đã nhận lại thành quả xứng đáng khi tên anh được xướng lên với giải A thể loại Trích đoạn cải lương.
“Tài tử mà bước qua diễn cải lương gặp nhiều khó khăn lắm, nhất là về điệu bộ diễn xuất, một sớm một chiều khó có thể mạch lạc, tự nhiên. Thôi thì tự động viên phải cố gắng diễn tròn vai và dù kết quả như thế nào mình cũng hài lòng. Ðiều vui nhất là Huynh làm được chuyện mà trước giờ cứ nghĩ là không thể. Không có điều kiện theo đuổi nghệ thuật chuyên nghiệp vì tuổi đã lớn và còn gia đình, vợ con, nên mình luôn xem ÐCTT là nơi để xua đi những lo toan thường ngày”, Tài tử Hoàng Huynh thủ thỉ tâm tình.
Ấn tượng với CLB Năm Anh Em
Trong những CLB được điểm tên tại khoảnh khắc trao giải, nhiều khán giả và giới chuyên môn cảm thấy ấm lòng khi nghe đến CLB ÐCTT Năm Anh Em. Ðúng như tên gọi, CLB này do 5 anh em ruột đến từ xã Khánh Hoà hợp sức thành lập với khao khát cùng nhau nối mạch tri âm.
Tranh thủ xếp lại 4 giải mà CLB vừa đạt được sau liên hoan, Tài tử Trương Thanh Toàn phấn khởi: “Hồi đó ông già có máu đờn ca dữ lắm, bởi vậy mấy anh em cũng bén gót đi theo niềm đam mê này luôn, ai khoái đờn học đờn, ai khoái ca học ca. Trong nhà có tui, thứ ba, chuyên đờn, còn các anh em, lần lượt thứ hai, thứ năm, thứ bảy, thứ tám, thì ca. Mấy anh em ở gần nhau nên việc tập hợp để trau dồi bài bản rất thuận tiện”.
Các thành viên CLB ĐCTT Năm Anh Em phấn khởi với những thành tích đạt được tại liên hoan.
Nghe những lời chia sẻ của anh mình, Tài tử Trương Văn Bơ, cũng là Chủ nhiệm CLB Năm Anh Em, nở nụ cười hiền. Theo anh, CLB được thành lập khoảng 4 tháng nay với hơn 10 thành viên, việc sinh hoạt định kỳ mỗi tháng từ 1-2 lần. Trước là tạo những cuộc họp mặt ấm áp, vui tươi sau những giờ lao động mệt nhọc, sau là để tập luyện, cùng nhau sẻ chia niềm đam mê ca hát. Nghe ở huyện chuẩn bị có liên hoan, các anh chị em hớn hở động viên nhau đăng ký để học hỏi thêm kinh nghiệm cho mỗi cá nhân cũng như CLB của mình.
“Bản thân tôi đã tham gia nhiều cuộc thi văn nghệ rồi nhưng đối với CLB là phát pháo đầu tiên. Sân chơi quy tụ nhiều tài tử có nghề quá, thời gian chuẩn bị lại ít nên mấy anh chị em chỉ có thể dự thi hát Bắc, Nam, Oán, Hạ. Nhất định lần sau, CLB sẽ chọn trích đoạn cải lương để tất cả anh chị em ruột cùng tham gia luôn. Trước mắt là chúng tôi sẽ tiếp tục củng cố CLB, kết nối thêm thành viên để đam mê nghệ thuật này ngày càng lan toả hơn nữa...”, Tài tử Trương Văn Bơ chia sẻ với ánh mắt đong đầy nhiệt huyết.
Liên hoan khép lại trong lời chia tay đẹp, với lời hẹn lần sau sẽ tập luyện kỹ càng để ca bản lĩnh hơn, diễn sẽ hay hơn./.
Minh Hoàng Phúc