Nếu bên vay không mua bảo hiểm khoản vay, việc giải ngân vốn cho khách hàng sẽ bị chậm, nhùng nhằng, dù đây là loại bảo hiểm không bắt buộc. Hơn nữa, bảo hiểm này chia sẻ rủi ro cho cả ngân hàng và khách hàng, song chỉ có bên vay phải bỏ tiền ra mua.
Vay vốn phát triển sản xuất - kinh doanh ở Ngân hàng Bưu điện Liên Việt. Ảnh chỉ mang tính minh họa không liên quan đến bài viết: M.Q
Ngân hàng “cầm đằng cán’ đến 2 lần
Anh Thống (xã Minh Diệu, huyện Hòa Bình) ra một ngân hàng thương mại chi nhánh huyện (ngân hàng A) vay thế chấp 350 triệu đồng về kinh doanh. Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (sổ đỏ/bằng khoán) mấy héc-ta đất của anh là tài sản thế chấp cho khoản vay. Hồ sơ vay hoàn tất, cán bộ tín dụng mời anh mua bảo hiểm khoản vay với giá 1,2 triệu đồng. Anh kể lại: “Cán bộ tín dụng giải thích khi người vay không có khả năng thanh toán thì bảo hiểm sẽ trả ngược cho người thừa kế là vợ, tức vợ anh khỏi trả khoản vay này”. Qua đây cho thấy, ngân hàng “cầm đằng cán” đến 2 lần: bằng khoán của khách hàng và bảo hiểm khoản vay.
Theo lãnh đạo Hội Nông dân huyện Hòa Bình, trường hợp của anh Thống không phải trường hợp cá biệt, mà là thực trạng phổ biến. Vay tín chấp, vay thế chấp, vay tiêu dùng, vay thấu chi… đều phải mua bảo hiểm khoản vay. Một đại biểu HĐND huyện Hòa Bình bày tỏ quan điểm: “Ngân hàng kinh doanh, lợi nhuận ngân hàng hưởng, còn rủi ro thì ngân hàng cũng phải mua bảo hiểm cho đơn vị, có đâu phải bắt khách hàng mua thay cho mình”. Khi đem điều này chất vấn Giám đốc Ngân hàng A huyện Hòa Bình tại cuộc họp HĐND huyện cuối năm 2019, thì nhận được câu trả lời: “Bảo hiểm tiền vay không bắt buộc, chỉ khuyến khích người vay mua”. Dù là bảo hiểm tự nguyện, song nếu khách hàng không mua thì việc giải ngân vốn sẽ bị nhùng nhằng, chậm… cho đến khi bên vay đồng ý mua.
Phí bảo hiểm nên chia cho HAI BÊN
Các sản phẩm bảo hiểm bán qua ngân hàng chủ yếu là để đảm bảo cho ngân hàng trước các rủi ro có thể xảy ra với tài sản thế chấp hoặc với chính cá nhân người vay. Thông tư liên tịch số 86/2014/TTLT-BTC-NHNNVN về “Hướng dẫn hoạt động đại lý bảo hiểm của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài cho doanh nghiệp bảo hiểm nhân thọ” quy định, tổ chức tín dụng có nghĩa vụ “Giải thích cho khách hàng các sản phẩm bảo hiểm được phân phối thông qua tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài không phải là sản phẩm của tổ chức tín dụng, chi nhánh ngân hàng nước ngoài và không mang tính bắt buộc”. Như vậy, việc mua bảo hiểm chỉ là thỏa thuận tự nguyện giữa khách hàng và tổ chức tín dụng trong giao kết và thực hiện hợp đồng tín dụng.
Bảo hiểm khoản vay là một điều khoản không bắt buộc khi khách hàng vay vốn tại ngân hàng nhưng có thể thấy rằng đây là khoản phí bỏ ra đã mang lại lợi ích cho cả hai bên. Ngân hàng sẽ được đảm bảo về số tiền mình đã bỏ ra cho khách hàng vay. Còn về phía khách hàng, khi mua bảo hiểm khoản vay, khách hàng sẽ không chỉ dễ dàng được ngân hàng chấp nhận cho vay hơn, mà còn giảm thiểu đến mức thấp nhất các tác động của rủi ro trong cuộc sống ảnh hưởng đến lợi ích của mình.
Thêm nữa, bảo hiểm khoản vay được bán thông qua ngân hàng, nên dù hợp đồng bảo hiểm được ký kết từ sự chào bán của nhân viên tín dụng ngân hàng, hay do công ty bảo hiểm khai thác được thì ngân hàng đều được hưởng lợi. Vì vậy, thiết nghĩ việc cùng nhau thanh toán phí bảo hiểm sẽ công bằng hơn với bên vay tiền. Về phí bảo hiểm thì mức phí này sẽ do từng ngân hàng quy định với tỷ lệ từ 3 - 6% giá trị khoản vay ban đầu.
Ngoài phản ánh bị ép mua bảo hiểm tiền vay, nhiều người dân còn cho hay họ phải chi 50.000 đồng/sổ đỏ để được mượn sổ đỏ đem đi sao lại (việc sao sổ đỏ đang thế chấp thì chỉ được diễn ra trong trụ sở ngân hàng). Đối với người có quen biết với cán bộ, nhân viên ngân hàng thì không phải tốn khoản tiền này. Có trường hợp thế chấp nhiều bằng khoán trong ngân hàng, phải chi hơn 600.000 đồng để được sao sổ đỏ. Vừa rồi, chính quyền chỉ đạo cấp đổi, đo đạc lại đất đai nên nhiều hộ nông dân phải đến ngân hàng mượn sổ.
Mạnh Quân
Xem thêm bình luận