ĐT: 0939.923988
Thứ sáu, 6-12-24 07:28:52
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

HƯỚNG TỚI KỶ NIỆM 70 NĂM SỰ KIỆN TẬP KẾT RA BẮC (1954-2024)

Chị Yến

Báo Cà Mau

Năm 1953, các trường trung học kháng chiến đưa học sinh đi tính thuế nông nghiệp. Chị Yến trong đoàn học sinh Bạc Liêu đến xã Tân Phú, huyện Hồng Dân làm nhiệm vụ. Thuế nông nghiệp tính theo 3 bậc: “lãnh canh”, “trực canh”, “phát canh”; ưu tiên cho nghèo làm đất mướn (lãnh canh) và có đất tự làm (trực canh) và tăng 25% đối với điền chủ cho mướn đất thu tô (phát canh). Do đó, phải có trình độ bút toán khá mới tính thuế nông nghiệp được.

Tôi ở Văn phòng Uỷ ban xã Tân Phú, các chú Lê Văn Mới, Tô Hữu Bình (Chủ  tịch, Phó chủ tịch xã) bảo tôi tiến dẫn các anh chị học sinh đi hết địa bàn Kinh Năm, rồi sang vùng ruột Tapasa và khu Tràm Thẻ - Cạnh Ðền, trở về Chợ Hội báo cáo.

Chị Yến nhìn tôi, người đồng hương Bến Tre, chỉ tôi cách tính thuế theo phép tam suất. Với người yếu toán thì có bản số lập thành để khỏi phải làm toán vẫn biết được số lúa mỗi hộ phải đóng nuôi quân. Trong chuyến đi dài hạn, chị nhờ tôi về xã lấy thư của anh Ch, chị cho tôi đọc thư nên biết anh chị đã được gia đình cho phép hứa hôn. “Chờ chị học xong, tuyên bố theo kiểu đời sống mới, rồi hai người lại tiếp tục chia tay nhau để công tác”, chị vui vẻ nói.

Minh hoạ: KIỀU LOAN

Minh hoạ: KIỀU LOAN

Ðêm mừng chiến thắng Bàu Thúi - An Xuyên, tổ chức tại bờ xáng Kinh Năm - Cống Ðá, do Tỉnh đội Bạc Liêu và Tiểu đoàn 307 phối hợp tổ chức, chị Yến giới thiệu anh Ch với tôi. Anh cao lớn, dáng khoẻ đẹp, nói chung là hấp dẫn lắm. Chị tôi yêu quý anh là phải, vì anh rất chân thành. Anh chị mua khóm cho tôi ăn, rồi lấy rơm lót cùng ngồi nghe anh Quốc Hương hát những bài sở trường vô cùng hào hứng. Bài “Chiến thắng Bàu Thúi - An Xuyên” mới toanh được chính tác giả trình bày.

Hơn 70 tù binh nhốt trong nhà chứa mía lò đường cũng lắng tai nghe quân dân ta ca hát về chiến công Bàu Thúi. Dù tên thiếu tá Nhã gian ác chỉ huy họ liên tục càn quét, cướp của giết người, và quyết đối đầu với Tiểu đoàn 307 lừng danh, nhưng khi ta bắt làm tù binh, binh sĩ nguỵ vẫn được hưởng chính sách khoan hồng. Bộ đội và Nhân dân cho tù binh ăn uống tử tế. Giờ nghe anh Quốc Hương hát vang bài “Bàu Thúi - An Xuyên”, họ cùng hưởng ứng và nhất loạt vỗ tay!

Anh Ch từ giã tôi, chị Yến đưa anh xuống bến xuồng. Sáng hôm sau đoàn học sinh trung học Bạc Liêu cũng lên đường về Trí Phải. Chúng tôi bặt tin nhau từ đó.

Ðến năm 1966, cuộc chiến tranh do Mỹ phát động lên đỉnh cao ác liệt, hàng trăm ngàn binh lính Mỹ ào ạt xuống tàu từ bên kia bờ Thái Bình Dương, nhân danh “thế giới tự do”, mặc áo giáp và trang bị vũ khí, mặt nạ tràn sang nước ta cùng với mật độ bom pháo dày đặc. Ðây cũng là năm tôi lại gặp người chị đồng hương xưa. Chị với Nhà thơ Chim Trắng từ Bến Tre qua Trà Vinh để dự cuộc tập huấn sáng tác văn học, do Nhà văn Nguyễn Văn Bổng từ “R” xuống hướng dẫn. Quanh nơi ở là bãi lửa du kích và hầm trú ẩn đào sẵn.

Lớp tập huấn được tổ chức tại vườn dừa xanh mát, thuộc xã Nhị Long, huyện Càng Long. Học viên vài mươi người, đều là các tay bút nổi tiếng trong miền. Anh Út Triều, Phó tiểu ban Văn nghệ Khu Tây Nam Bộ, là người phụ trách tổ chức, kết hợp với Ban Tuyên huấn Trà Vinh.

Tôi làm quen Chim Trắng, vì đọc thơ, nghe thơ nhau trên Ðài Tiếng nói Việt Nam, Ðài Giải phóng, quý mến nhau mà chưa gặp lần nào. Chị Yến hỏi tôi có phải là “cậu bé” ở xã Tân Phú năm xưa, vậy là chị em mừng rỡ nhận nhau. Tôi xót xa nhìn thấy chị gầy mòn, khác xa cô Yến xinh đẹp, thu hút các chàng trai trang lứa hôm nào. Tôi giấu sự ngạc nhiên nhưng chị đọc được điều đó. Và khi tôi hỏi “ông anh rể” Ðường Vĩnh Ch thì chị bùi ngùi đưa ra một xấp thư đã cũ (gởi qua đường bưu thiếp Bắc - Nam từ những năm 56, 57... lúc Mỹ Diệm còn vướng Hiệp định Giơ-nơ-vơ). Ðó là những lá thư anh Ch từ hôn do hoàn cảnh đất nước chia đôi và an ủi chị. Anh chúc chị an vui, mạnh khoẻ và có chồng khác, đừng đợi chờ anh.

Có phải vì những lá thư này làm cho chị héo hon, thoạt trông không sao nhìn ra chị. Qua thư, anh cho biết anh vào đơn vị không quân và đã có bạn gái, tìm hiểu nhau để xây dựng hạnh phúc. Anh cho đây là hoàn cảnh, vì lúc nào anh cũng thương nhớ chị như thương nhớ cả miền Nam trung kiên bất khuất. Anh luôn tơ tưởng hình ảnh chị trong đoàn quân tóc dài, tiến công thị xã Bến Tre.

Tôi xếp những lá thư của anh Ch đưa vào bọc ni lon trả lại cho người chị đau khổ. Chị cho tôi biết, chị sẽ ở vậy trọn đời để giữ mãi những kỷ niệm đẹp đẽ của tuổi thanh xuân trong chiến khu Cà Mau; giữ trọn cho nhau những lời ước hẹn trên bến sông tập kết. Tôi viết tặng chị câu thơ:

Ðất nước dẫu hai miền xa cách

Tình yêu không thể chia đôi.

Chúng tôi cảm phục chị, nhưng ai cũng khuyên chị thông cảm cho anh Ch. Trước hoàn cảnh đất nước chia cắt lâu dài, không còn cách nào khác hơn là chia tay nhau để sống vui và chiến đấu. Chị lẳng lặng nhận lại xấp thư như một kỷ vật duy nhất của tình yêu, và cười trong nắng mai như để quên mất mát.

Tôi từ giã chị và các đồng nghiệp trại viết ở đó, đi thực tế miệt Cầu Kè, Tiểu Cần để làm thơ. Mãi đến ngày ta toàn thắng tôi mới được tin chị có gia đình, và người anh rể đến sau của tôi cũng là một người cầm viết./.

 

Nguyễn Bá

 

Mạch nguồn giáo dục kháng chiến

Nhìn vào lịch sử cách mạng của vùng đất Cà Mau trong thời đại Hồ Chí Minh, có thể nhận thấy những điều rất đặc biệt về giáo dục trong kháng chiến. Sự nghiệp giáo dục những thế hệ “hạt giống đỏ” cách mạng kế cận luôn là công việc hệ trọng mà Bác Hồ và Ðảng ta luôn đặc biệt quan tâm gắn liền với mục tiêu thiêng liêng của sự nghiệp cách mạng là chiến thắng giặc thù, giành lại hoà bình, thống nhất và xây dựng, phát triển đất nước. Xuyên suốt 2 cuộc kháng chiến chống thực dân, đế quốc, Cà Mau trở thành chiếc nôi giáo dục kháng chiến Nam Bộ và đã hoàn thành vẻ vang sứ mệnh được giao phó.

Hẹn một ngày về

Từ nhiều tháng trước, các cựu học sinh miền Nam (HSMN) ở TP Hồ Chí Minh đã háo hức hẹn nhau cùng về Sông Ðốc - Cà Mau, dự Kỷ niệm 70 năm Sự kiện tập kết ra Bắc, dù trong số ấy không phải ai cũng ra đi từ bến Sông Ðốc. Về với Sông Ðốc - Cà Mau, về với sự kiện mà 70 năm trước được xem là mốc khởi nguồn của các trường HSMN trên đất Bắc, với các cựu HSMN, thêm một lần nữa được tắm mình trong ký ức buồn vui của quãng đời tuổi thơ vắng mẹ, thiếu cha đầy khắc khoải nhớ thương, nhưng cũng rất đỗi tự hào.

Tri ân Cố Thủ tướng Võ Văn Kiệt

Ngày 23/11 hằng năm không chỉ là ngày kỷ niệm cuộc Khởi nghĩa Nam Kỳ - mốc son trong lịch sử đấu tranh cách mạng bất khuất của dân tộc Việt Nam, mà còn là ngày sinh của cố Thủ tướng Chính phủ Võ Văn Kiệt.

Một biên khảo sống động về đất Nam Bộ của Nhà văn Phan Trung Nghĩa

Những trang cuối bài này, tôi lược trích bài ký tự thuật về cuộc họp mặt và bữa cơm thân mật của các nhà báo Bạc Liêu - Cà Mau với tên tuổi Phạm Văn Tri, Nguyễn Minh Chánh, Nguyễn Bé..., các tổng biên tập đáng kính của họ vô cùng thân thiết với một thế hệ trẻ làm báo sau chiến tranh...

Một biên khảo sống động về đất Nam Bộ của Nhà văn Phan Trung Nghĩa

Giờ mới trở lại đầu sách (trang 7 của tập biên khảo) - Sự ra đời của thành ngữ "Công tử Bạc Liêu". Phan Trung Nghĩa trích đoạn bài báo "Đây Bạc Liêu” của Tạ Như Khuê, đăng trên tuần báo Thanh Nghị, ra ngày 11/3/1994. Đó là cái nhìn của một nhà báo ở Hà Nội đối với quang cảnh kinh tế - xã hội của Bạc Liêu vào nửa đầu thế kỷ 20. Ông gọi "Bạc Liêu là một đất ăn chơi..."

Một biên khảo sống động về đất Nam Bộ của Nhà văn Phan Trung Nghĩa

Cùng với 1 truyện ký, 2 biên khảo, 4 bút ký... đã xác định được vị trí của Nhà văn Việt Nam đồng bằng Nam Bộ Phan Trung Nghĩa với những tác phẩm độc đáo, như đoàn tàu vũ trụ hồn nhiên bay vào lòng người đáng ghi nhớ nhất.

“Ký ức không phai” - Tư liệu quý về cán bộ, học sinh miền Nam trên đất Bắc

Mấy tháng qua, Ban Liên lạc các trường học sinh miền Nam (HSMN) Vĩnh Phú, 2-6-9 (trường HSMN trên đất Bắc) rốt ráo cùng Nhà Xuất bản Tổng hợp thành phố Hồ Chí Minh hoàn thành các công đoạn để xuất bản quyển sách về đề tài tập kết. Ấn phẩm “Ký ức không phai” ra đời đúng vào dịp tỉnh Cà Mau tổ chức Kỷ niệm 70 năm Sự kiện tập kết ra Bắc. Ðây là món quà ý nghĩa mà các thành viên Ban Liên lạc dành tặng Cà Mau.

Lưu dấu dòng họ Hồng ở U Minh

Ngày 3 tháng 10 âm lịch hằng năm, tại Rạch Chệt, Ấp 3, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, dòng họ Hồng long trọng tổ chức lễ giỗ để tưởng nhớ cụ Hồng Vận Ban, người góp phần quan trọng vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp vào thế kỷ XIX.

Hào khí đất xưa...

Những lần về lại Tân Thành (nay là phường Tân Thành và xã Tân Thành, TP Cà Mau) đều mang lại cho chúng tôi những chiều kích mới mẻ trong hiểu biết, suy tư về vùng đất địa linh nhân kiệt, lẫy lừng công đức của tiền nhân.

Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thị Mai viếng Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh

Sáng nay (16/11), Đoàn công tác Ban Tuyên giáo Trung ương do Phó trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Đinh Thị Mai làm trưởng đoàn đến viếng, dâng hương tại Khu tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh (Khóm 1, Phường 1, TP Cà Mau) và Khu di tích lịch sử cấp tỉnh Bia kỷ niệm Bác Hồ với cây vú sữa miền Nam, tại Ấp 10, xã Trí Phải, huyện Thới Bình.