“Hiện nay, hệ thống văn bản quy phạm pháp luật, cũng như các hướng dẫn về tín chỉ carbon vẫn chưa đầy đủ, các địa phương cũng chỉ dừng lại ở việc tập huấn, nâng cao nghiệp vụ, trao đổi kinh nghiệm, mời gọi các tổ chức để khảo sát, nghiên cứu và thực hiện các bước chuẩn bị. Mặc dù vậy, các ngành, các cấp trên địa bàn tỉnh đang rất quan tâm vấn đề này, qua đó tiếp tục tăng cường công tác trồng, bảo vệ và phát triển rừng, nâng cao chất lượng rừng, để đến khi hoàn thiện thể chế, có thể sẵn sàng tham gia thị trường tín chỉ carbon”, ông Phan Hoàng Vũ thông tin.
- Xuất khẩu tín chỉ carbon rừng: Tiềm năng chưa được khai thác
- Hướng mở phát triển thị trường rừng ngập mặn từ việc thu tín chỉ carbon
- Sớm phát triển thị trường tín chỉ carbon
Thị trường tín chỉ carbon rừng tại Việt Nam được biết đến và bán lần đầu vào năm 2023, đến nay đã bán được 10,3 triệu tín chỉ (1 tín chỉ carbon tương đương 1 tấn CO2), thu về 51,5 triệu USD, tức gần 1.250 tỷ đồng.
Tỉnh Cà Mau với hơn 143.000 ha rừng và đất lâm nghiệp, có nhiều tiềm năng, lợi thế trong hình thành và phát triển thị trường carbon. Việc hình thành, phát triển thị trường carbon không chỉ phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn mà còn đem lại nguồn thu lớn, hướng đi mới cho Cà Mau.
Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau đang quản lý hơn 9.202 ha rừng, bao gồm cả rừng tự nhiên (8.240 ha) và rừng trồng (962 ha) trên tổng diện tích đất liền 15.262 ha. Diện tích rừng khá lớn, khả năng hấp thụ và lưu trữ carbon ở rừng ngập mặn gấp 4 lần so với rừng khác trên đất liền, là một trong những cơ hội khai thác thế mạnh của rừng về tín chỉ carbon.
Việc hình thành, phát triển thị trường carbon không chỉ phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn mà còn đem lại nguồn thu lớn, hướng đi mới cho Cà Mau. (Trong ảnh: Cồn Cát, xã Viên An, huyện Ngọc Hiển).
Ông Phan Hoàng Vũ, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh Cà Mau, cho biết: “Theo đánh giá của các cơ quan chuyên môn, tiềm năng về tín chỉ carbon rừng của Cà Mau khá lớn. Tỉnh Cà Mau kỳ vọng thời gian tới sẽ khai thác được tiềm năng này, tạo điều kiện cho các chủ rừng, người dân ở vùng rừng phát triển kinh tế”.
Thời gian qua, chính quyền và ngành chức năng tỉnh tổ chức nhiều buổi gặp gỡ để người dân, chủ rừng, doanh nghiệp nghe chuyên gia nói chuyện, tư vấn các vấn đề liên quan đến thị trường carbon. Chủ rừng có thể quy đổi diện tích rừng đang quản lý, bảo vệ ra lượng hấp thụ khí CO2, thành tín chỉ carbon và có thể bán tín chỉ này tại thị trường carbon qua cơ chế giảm phát thải khí nhà kính. Phát triển thị trường carbon rừng góp phần thực hiện mục tiêu “trồng một tỷ cây xanh giai đoạn 2021-2025” và giảm phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050, đồng thời giúp người dân dần từ bỏ thói quen xâm hại rừng, ngày càng tham gia tích cực hơn vào công tác giữ gìn, bảo vệ hệ sinh thái rừng, đảm bảo sự phát triển kinh tế bền vững.
Ông Lý Minh Kha, Phó giám đốc Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, chia sẻ: “Hiện nay, trong lâm phần có hơn 931 ha, với 221 hộ nhận khoán, sống chủ yếu bằng việc khai thác các giống loài thuỷ sản dưới tán rừng. Tuy nhiên, gần đây, do ảnh hưởng của nhiều yếu tố, đời sống của các hộ dân này gặp không ít khó khăn. Chúng tôi trăn trở, nếu như có nguồn thu từ kinh doanh tín chỉ carbon, tạo sinh kế bền vững cho người dân sống dưới tán rừng, thì người dân sẽ tập trung cho công tác quản lý, bảo vệ và phát triển rừng”.
Rừng ngập mặn tỉnh Cà Mau có nhiều lợi thế, tiềm năng trong phát triển thị trường carbon. (Trong ảnh: Một góc Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau).
Anh Lê Trung Nguyên, thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển, phấn khởi kỳ vọng: “Gia đình tôi có 10 ha đất trồng rừng, nguồn thu nhập chính hiện nay là từ việc nuôi tôm và cua. Gần đây nghe về tín chỉ carbon ở địa phương mình, tôi mong muốn đề án này sẽ sớm được phát triển để người dân tăng thêm nguồn thu nhập. Hy vọng các cấp chính quyền hỗ trợ, cung cấp thêm thông tin để chúng tôi hiểu rõ hơn về tín chỉ carbon. Tôi cũng mong muốn đề án sớm được phát triển để người dân hưởng lợi, đồng thời có nguồn vốn để tái tạo rừng”.
Trong tương lai, thị trường tín chỉ carbon không chỉ giao dịch qua các tổ chức quốc tế, hay các quốc gia công nghiệp phát triển, có nhu cầu mua tín chỉ carbon, mà còn có thể giao dịch trong nước, trong đó có việc hợp tác với các công ty cam kết giảm lượng carbon phát thải. Tuy nhiên, việc bán tín chỉ carbon rừng cần phải đảm bảo lợi ích hài hoà cho cộng đồng, nhất là đối với người dân trực tiếp sinh sống, trồng và bảo vệ rừng, để họ có thể vươn lên và làm giàu chính từ những cánh rừng trên quê hương mình./.
Lê Chí