Những vụ việc tiêu cực xảy ra thời gian qua cho thấy sự xuống cấp đạo đức trong một bộ phận thanh thiếu niên hiện nay và đặt ra cho gia đình, nhà trường và các tổ chức đoàn thể trọng trách nặng nề. Đó là làm thế nào để ngăn chặn vấn đề này; cách nào để định hướng, giáo dục đạo đức, lối sống cho thanh thiếu niên hiện nay?...
Các bạn trẻ tham gia hội thi thanh niên với văn hóa giao thông do Thành đoàn TP. Bạc Liêu tổ chức. Ảnh: Y.N
Đoàn chưa tiếp cận được thanh niên chậm tiến
Cách đây không lâu, nữ sinh ở một trường chuyên nghiệp của tỉnh lộ clip nóng với bạn trai đã khiến cộng đồng mạng tại Bạc Liêu bàn tán xôn xao. Những trường hợp tiêu cực tương tự như thế đã xảy ra rất nhiều trong cả nước và có nhiều trường hợp gây ra những hậu quả đáng tiếc. Thế nhưng, vấn đề đặt ra ở đây là nhà trường, tổ chức Đoàn đã bao giờ đưa những vấn đề này vào chương trình sinh hoạt ngoại khóa, giáo dục kỹ năng sống cho học sinh - sinh viên? Ở góc độ gia đình, các bậc cha mẹ đã có sự quan tâm, gần gũi và có đủ những kiến thức để chia sẻ, giáo dục lối sống cho con em mình hay chưa? Có thể nói, ngoài việc tiếp nhận kiến thức trên lớp, bạn trẻ đã không được trang bị nhiều kiến thức trong đời sống xã hội.
Tại buổi làm việc với Trung ương Đoàn về nội dung kiểm tra Chỉ thị 42 của Trung ương Đảng về “Tăng cường giáo dục đạo đức, lối sống cho thanh thiếu niên, giai đoạn 2015 - 2030”, ông Quảng Trọng Ninh, Trưởng Ban Dân vận Tỉnh ủy, Chủ tịch Ủy ban MTTQ Việt Nam tỉnh đã chỉ ra một số hạn chế trong công tác giáo dục đạo đức, lối sống cho thanh niên hiện nay. Đó là cách thức giáo dục cho đoàn viên - thanh niên còn chung chung, thiếu trọng tâm, trọng điểm; hình thức tập hợp thanh niên còn hạn chế, thiếu tính hấp dẫn. Đặc biệt là tổ chức Đoàn chưa tiếp cận được nhiều với thanh niên chậm tiến, trong khi đây là đối tượng dễ có nguy cơ sa ngã vào các hành vi vi phạm pháp luật. Đã qua, tổ chức Đoàn có nhiều cuộc vận động lớn có ý nghĩa thiết thực, tuy nhiên cách thức thực hiện của tổ chức Đoàn còn mang nặng hình thức, đoàn viên - thanh niên tham gia chưa nhiều. Bên cạnh đó, có thể thấy tổ chức Đoàn vẫn chưa xây dựng được đội ngũ thanh niên nòng cốt, thanh niên tiêu biểu, thanh niên thủ lĩnh nắm bắt hình cơ sở và biết cách phản ứng trước các sự kiện, tình hình nóng.
Phải tạo môi trường cho thanh niên rèn luyện
Theo nhận định của đoàn kiểm tra Trung ương Đoàn, hiện nay tình trạng vi phạm pháp luật trong đối tượng thanh thiếu niên có chiều hướng gia tăng; một bộ phận thanh niên phai nhạt lý tưởng, thiếu trách nhiệm với xã hội, cộng đồng. Bên cạnh đó, có thể thấy trong sự phát triển công nghệ hiện nay, nhất là sự xuất hiện của các mạng xã hội: Facebook, Zalo, Instagram… đòi hỏi tổ chức Đoàn phải có sự đổi mới hình thức tập hợp thanh niên, hình thức giáo dục. Thế nhưng, đã qua tổ chức Đoàn vẫn chưa theo kịp với sự phát triển này. Nhất là những vấn đề phát sinh tiêu cực trong thanh niên, tổ chức Đoàn chưa nắm bắt được cũng như chưa có cách tiếp cận để giáo dục, định hướng kịp thời. Mặt khác, Đoàn Thanh niên chưa khai thác triệt để mạng xã hội và các phương tiện truyền thông hiện đại để xây dựng hình ảnh tổ chức Đoàn. Thời gian qua, tổ chức Đoàn còn phản ứng khá yếu ớt trước những thông tin xuyên tạc, những nội dung tiêu cực mà các thế lực thù địch đăng tải nhằm kích động nhân dân ta.
Phát biểu tại buổi kiểm tra, đồng chí Nguyễn Phi Long, Bí thư Trung ương Đoàn, cho rằng: giáo dục đạo đức, lối sống cho thanh thiếu niên là nhiệm vụ hết sức quan trọng của toàn xã hội, trong đó có nhà trường, tổ chức Đoàn và gia đình… Đây là vấn đề ảnh hưởng đến sự phát triển của đất nước. Riêng tổ chức Đoàn, nhiệm vụ chính vẫn là giáo dục, định hướng thanh thiếu niên. Để làm được điều đó, tổ chức Đoàn phải tạo ra môi trường cho thanh niên rèn luyện, cống hiến. Tất cả mọi hoạt động của tổ chức Đoàn đều phải hướng đến mục tiêu rèn luyện, giáo dục cho thanh niên, cần gắn giữa lý luận với thực tiễn. Đa dạng hóa hình thức tuyên truyền, giáo dục, mỗi hình thức tuyên truyền phải phù hợp với từng đối tượng: thanh niên công nhân, thanh niên công chức, thanh niên lực lượng vũ trang, thanh niên trường học…
Tuấn Anh