Trong những năm gần đây, tình trạng thanh - thiếu niên phạm tội đang trở thành vấn đề được chú ý, quan tâm của các cơ quan chức năng. Số lượng các vụ phạm tội do nhóm đối tượng này gây ra có xu hướng ngày càng gia tăng, đi kèm với đó là tính chất, mức độ của vụ việc phạm tội ngày càng nghiêm trọng.
Trong những năm gần đây, tình trạng thanh - thiếu niên phạm tội đang trở thành vấn đề được chú ý, quan tâm của các cơ quan chức năng. Số lượng các vụ phạm tội do nhóm đối tượng này gây ra có xu hướng ngày càng gia tăng, đi kèm với đó là tính chất, mức độ của vụ việc phạm tội ngày càng nghiêm trọng.
Theo số liệu báo cáo của Công an tỉnh, trong năm 2015 và 6 tháng đầu năm 2016, tội phạm trong lứa tuổi vị thành niên xảy ra 107 vụ, 144 đối tượng, tăng 5,9% số vụ, chiếm 9% số vụ trong tổng số tội phạm hình sự. Trong đó, nổi bật là trộm cắp tài sản (68 vụ), cố ý gây thương tích (8 vụ), hiếp dâm (5 vụ)…
Tâm sinh lý chưa ổn định
Do đặc điểm tâm sinh lý lứa tuổi người chưa thành niên đang trong quá trình phát triển, hoàn thiện về thể chất và tinh thần nên phần lớn họ chưa tự làm chủ được bản thân nên dễ bị lôi kéo, kích động tham gia vào những việc làm sai trái, vi phạm pháp luật.
Trò chơi bắn cá ảnh hưởng rất lớn đến tâm lý thanh - thiếu niên. |
Với đặc điểm tâm lý lứa tuổi ở giai đoạn này, khả năng phân biệt và nhận thức đúng, sai, hợp lý và không hợp lý với lứa tuổi của người chưa thành niên còn rất hạn chế. Hơn nữa, nhu cầu học theo những gì các em thấy thông qua bạn bè và các phương tiện thông tin khiến cho hành vi và nhận thức của thanh - thiếu niên càng khó kiểm soát. Khi đó, nếu thiếu đi sự định hướng, uốn nắn kịp thời từ gia đình và nhà trường thì nguy cơ phạm tội sẽ càng trở nên rõ rệt.
Ðiển hình như vụ án hiếp dâm của Phạm Chí Phong, sinh năm 2000, ngụ ấp Tân Hiệp, xã Tân Hưng, huyện Cái Nước. Vào khoảng 13 giờ ngày 5/2/2015, đi qua nhà ông Xiếu (chú ruột Phong) ở ấp Phấn Thạnh, xã Phú Hưng chơi. Trong lúc đi vệ sinh, Phong bị N.N.Y (sinh năm 2005), D.T.N.T (sinh năm 2007) và D.V.T (sinh năm 2008) nhặt đất chọi. Sau khi đi vệ sinh xong, Phong đi tìm N.T, V.T và N.Y, sợ bị đánh nên cả 3 chạy vào nhà bà Nguyễn Thị Diệp (bà ngoại N.Y) trốn. Phong đi tìm và phát hiện N.Y, tại đây, Phong thực hiện hành vi giao cấu với N.Y và bị bà Diệp phát hiện. Tại cơ quan điều tra, Phong thừa nhận hành vi giao cấu với N.Y. Ngày 7/7/2015, Toà án Nhân dân tỉnh Cà Mau xét xử vụ án và tuyên phạt Nguyễn Chí Phong 5 năm tù giam.
Chỉ vì dục vọng đê hèn mà Võ Văn Nhớ, sinh năm 1996, ngụ ấp Tân Quảng Ðông, xã Nguyễn Việt Khái, huyện Phú Tân đã hại đời bé gái mới 9 tuổi. Khoảng 23 giờ ngày 30/3/2015, Võ Văn Nhớ đi đến nhà Võ Văn Cảnh (cách nhà Nhớ 50 m) chơi. Khi vào nhà phát hiện con của Cảnh là V.N.V, sinh năm 2007, đang nằm ngủ trong buồng, Nhớ liền nảy sinh ý định giao cấu. Trong lúc Nhớ đang thực hiện hành vi của mình thì bị phát hiện và bị bắt sau đó. Tại cơ quan điều tra, Võ Văn Nhớ thừa nhận toàn bộ hành vi của mình. Ngày 9/7/2015, Toà án Nhân dân tỉnh Cà Mau xét xử vụ án và tuyên phạt Võ Văn Nhớ 15 năm tù giam.
Thiếu sự quan tâm của gia đình
Qua tìm hiểu, hầu hết đối tượng thanh - thiếu niên phạm tội có trình độ học vấn thấp. Bên cạnh đó, đa phần cũng không có nghề nghiệp ổn định, chủ yếu là lao động tự do. Các loại tội phạm gây ra đa dạng, thuộc nhiều loại như trộm cắp, cướp giật, cố ý gây thương tích, gây tai nạn giao thông, hiếp dâm trẻ em, giết người… Không công ăn việc làm ổn định, lười lao động, sớm rời xa sự quản lý, giáo dục của gia đình, nhà trường, thường xuyên tụ tập, chơi bời với bạn bè có nhân thân xấu, nhiều thanh - thiếu niên đã đi vào con đường phạm tội.
Bên cạnh đó, một số bộ phận người dân đời sống kinh tế gặp khó khăn, các em phải sớm lao động để mưu sinh, không đủ điều kiện đến trường. Một bộ phận không nhỏ các gia đình, cha mẹ lo làm ăn nên thiếu sự quan tâm, giáo dục, quản lý, bảo vệ con em mình. Mặt khác, một số ít gia đình do chỉ có một con nên đã nuông chiều con quá mức, tạo cho trẻ lối sống thích gì được nấy, dẫn đến có những nhu cầu vượt quá khả năng của gia đình và khi không đáp ứng được nhu cầu dẫn đến có những hành vi vi phạm pháp luật.
Mặt khác, tình trạng các cơ sở kinh doanh hoạt động trò chơi điện tử phát triển mạnh, việc truy cập các trang wed đen, bạo lực… gây sự tò mò ở lứa tuổi thanh - thiếu niên. Công tác tuyên truyền giới tính, đạo đức, lối sống cho thanh - thiếu niên chưa được quan tâm đúng mức. Phong trào toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc chưa thật sự mạnh, nhận biết và am hiểu về pháp luật trong Nhân dân ở một số nơi còn hạn chế. Công tác tuyên truyền, hỗ trợ tạo điều kiện hoàn lương cho đối tượng lầm lỗi tại cộng đồng hiệu quả thấp.
N.V.C, Ấp 3, xã Thới Bình, huyện Thới Bình, là một trong những trường hợp như vậy. Sinh ra trong một gia đình tương đối khá giả trong xóm, có điều kiện nhưng C không chịu đi học. Hằng ngày, C tụ tập băng nhóm gây rối đánh nhau, dần dần sa vào con đường nghiện ngập. Chơi một thời gian thì hết tiền, C cùng các "chiến hữu" bắt đầu quay sang trộm cắp. Mới đầu thì chôm đồ nhà, sau đó thì chôm nhà hàng xóm. Sau đó, gia đình phát hiện liền đưa C đi cai nghiện với mong muốn C rời xa được cái chết trắng.
Nhưng rồi một lần, hai lần… C vẫn không hết nghiện. Mỗi lần trở về địa phương, C khiến mọi người phải mất ăn, mất ngủ vì sợ C trộm cắp. Có lần gia đình thấy C lấy đồ trong nhà đi bán nhưng đành nhắm mắt làm ngơ, thôi thà mất đồ nhà còn hơn để C trộm nhà hàng xóm bị bắt. Bây giờ, gia đình C mới thấy hối hận, do không quan tâm con cái nên bây giờ C mới ra nông nổi này, thời gian C ăn cơm trong tù và trung tâm cai nghiện còn nhiều hơn ở nhà./.
Bài 2: Tập trung mọi biện pháp phòng ngừa
Bài và ảnh: Lê Thái