Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Võ An Khánh nhận Giải thưởng Hồ Chí Minh

Tôi nhận tin Nghệ sĩ nhiếp ảnh (NSNA) Võ An Khánh vừa nhận giải thưởng lớn - Giải thưởng Hồ Chí Minh. Vì điều kiện tuổi tác, bệnh tật không tiện đến gặp anh nên tôi dùng mấy dòng này chia sẻ, chúc mừng anh. Tin NSNA Võ An Khánh được Nhà nước trao Giải thưởng Hồ Chí Minh khiến tôi vô cùng vui mừng, sung sướng, tự hào và tôi nghĩ những đồng nghiệp, bạn bè của 2 tỉnh Cà Mau - Bạc Liêu cũng đều vui mừng, sung sướng, tự hào như tôi. Và hơn thế nữa Cà Mau - Bạc Liêu là vùng quê xa xôi hẻo lánh lại có vốn quý - một nghệ sĩ tầm cỡ, xuất sắc, đáng trân trọng như thế!

Nhà báo, NSNA Võ An Khánh chia sẻ cảm xúc tại buổi triển lãm ảnh kỷ niệm 60 năm cầm máy của ông.   Ảnh: HỮU THỌ

Võ An Khánh sinh ra và lớn lên tại ấp Rạch Lùm, xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời. Về nghề nghiệp, trước năm 1960, Võ An Khánh cầm máy hoạt động nghiệp dư vùng quê Rạch Lùm, Rạch Ráng, Sông Ðốc. Sau năm 1960, tôi biết và thân thiết với anh qua những đợt Tuyên huấn tỉnh triệu tập một số anh em lên cắt băng rôn, viết áp phích cho cuộc lễ lớn mừng Mặt trận Giải phóng miền Nam ra đời và chuẩn bị cho một số cuộc tuyên truyền trực quan khác phát huy thắng lợi của cuộc Ðồng Khởi và sự kiện trọng đại. Mặt trận Giải phóng miền Nam ra đời, trong đó có tôi và anh Võ An Khánh.

Từ những ngày tháng đó của năm 1960, tôi được Ban Tuyên huấn rút lên bổ sung cho Tiểu ban Văn nghệ, anh Tám Khánh về bộ phận Nhiếp ảnh và sau đó phụ trách bộ phận này với gần 10 anh chị em cầm máy. Tôi nhớ năm đầu thập niên 70, Võ An Khánh được Ban Tuyên huấn Khu Tây Nam Bộ rút lên công tác bộ phận Nhiếp ảnh Khu Tây Nam Bộ. Sau ngày đất nước hoàn toàn giải phóng, Võ An Khánh được điều trở lại Cà Mau, ban đầu anh về Ban Tuyên huấn tỉnh. Không lâu anh về Ty Thông tin, phụ trách Tờ Tin ảnh của Ty và vài năm sau Tờ Tin ảnh này chuyển thành Báo ảnh Ðất Mũi. Vai trò Võ An Khánh lúc bấy giờ như người sáng lập tờ Báo ảnh Ðất Mũi - tờ báo một thời thu hút đông đảo độc giả trong tỉnh và đến với bạn đọc nhiều địa phương khác.

NSNA Võ An Khánh là người luôn luôn miệt mài lao động nghệ thuật một cách quên mình, luôn toàn tâm toàn lực và đặt cho mình một trách nhiệm với công việc thật cao. Tinh thần ấy chẳng những thể hiện rõ vào thời kỳ sức khoẻ còn sung mãn mà thậm chí đến lúc nghỉ hưu cường lực hoạt động nghệ thuật của Võ An Khánh càng nâng cao, nhịp độ ít người tưởng tượng được, chỉ trong vòng thời gian ngắn ngủi Võ An Khánh có nhiều chuyến đi sáng tác có khi cùng mấy đồng nghiệp, có khi chỉ đơn thân độc mã đến nhiều vùng đất, đi xuyên Việt như những chuyến đi Tây Nguyên, những vùng đất cực Bắc của đất nước. Sau những chuyến sáng tác dài ngày ấy, anh cho ra hàng trăm ảnh, anh đưa cho tôi xem để tham khảo và chia sẻ...

Nhà báo, NSNA Võ An Khánh đi xe lăn chụp ảnh tại một sự kiện văn hoá của Bạc Liêu năm 2014. Ảnh: HỮU THỌ

Có lúc tôi rất ngạc nhiên trong thời gian nghỉ hưu một mình Võ An Khánh tổ chức triển lãm cá nhân của mình hàng chục cuộc cho nhiều tỉnh, thành từ Cà Mau đến TP Hồ Chí Minh, ở Thủ đô Hà Nội và trong khoảng thời gian hiếm hoi ấy Võ An Khánh đã in ấn 3, 4 cuốn sách ảnh dày cộm. Ngoài ra, Võ An Khánh tập hợp, sắp xếp lại hàng ngàn, hàng ngàn bức ảnh tư liệu. Ðiều quý giá nhất của NSNA Võ An Khánh có lẽ ở chỗ kho tàng tư liệu ảnh của ông (nhân đây tôi xin nêu một ý kiến: Một số cơ quan quản lý, khi sử dụng ảnh tư liệu này nên đề rõ tác giả “Võ An Khánh” để tôn vinh giá trị đích thực của tác giả).

Cách đây 4 năm, NSNA Võ An Khánh được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Nhà nước với các bức ảnh: Quân y dã chiến, Ðánh du kích, Tấn công đồn giặc bằng giàn thun... Lần này Nhà nước trao Giải thưởng Hồ Chí Minh cho NSNA Võ An khánh bằng bức ảnh nào tôi chưa được thông tin, nhưng tôi nghĩ từ hàng ngàn ảnh chụp trong cuộc kháng chiến chống Mỹ và hàng ngàn ảnh ông chụp trong thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, theo cảm quan của tôi, Võ An khánh có rất nhiều ảnh đẹp, mang nhiều dấu ấn lịch sử quan trọng. Tôi cho rằng NSNA Võ An Khánh sở hữu một kho tàng ảnh đồ sộ và quý giá. Riêng mảng ảnh Võ An Khánh chụp thời kỳ đánh Mỹ để lại một giá trị về văn học, về lịch sử vô cùng to lớn.

NSNA Võ An Khánh là một con người cần cù, giản dị, cống hiến quên mình, có tài năng lớn sáng tạo nghệ thuật nhiếp ảnh, ông còn say mê miệt mài viết bút ký, truyện và làm thơ. Trong lĩnh vực này Võ An Khánh cũng có một bước thành công nhất định, cũng đáng được trân trọng. Giải thưởng Hồ Chí Minh dành cho Nghệ sĩ Võ An Khánh là phần thưởng xứng đáng ghi nhận sự cống hiến quên mình, cả một đời lao động và ghi nhận ở ông một tài năng sáng tạo trong lĩnh vực văn học nghệ thuật của đất nước.

Nhân dịp nhận niềm vui lớn này của NSNA Võ An Khánh, với tư cách là người bạn, người đồng nghiệp, xin chân thành gửi anh mấy lời này chúc mừng anh và chia sẻ niềm vui thật to lớn của anh./.

Phạm Văn Tri