Những ký ức không quên về con đường huyền thoại

Đã 60 năm trôi qua (1961 - 2021), nhưng những ký ức về năm tháng gian khổ, ác liệt, đấu trí, sinh tử với quân thù ở bến tiếp nhận của vợ chồng ông Nguyễn Văn Chính (Chín Bình) và bà Nguyễn Kim On (Kim Hoa) ở xã Long Điền (huyện Đông Hải) vẫn không hề phai nhạt.

Ông Chín Bình và bà Kim Hoa xem lại bức ảnh tàu không số do Ban liên lạc Đoàn 962 tặng. Ảnh: H.L

Gần như cả quãng thời gian tham gia cách mạng trước năm 1975 của ông Bình và bà Hoa gắn liền với Đoàn 962 anh hùng. Nhiệm vụ của 2 người và những đồng đội trong đơn vị là tiếp nhận, giữ gìn vũ khí do các Đoàn tàu không số chuyển từ miền Bắc vào, sau đó vận chuyển ra chiến trường phục vụ chiến đấu. Để tàu chở vũ khí cập bến an toàn, các chiến sĩ ở bến tiếp nhận phải trèo lên ngọn cây quan sát, theo dõi hoạt động của địch, khi thấy thời cơ thuận lợi và cho phép thì tàu mới vào. Khi nhận được lệnh tàu cập bến, bến tiếp nhận sẽ cử tàu ra hướng dẫn. “Những lần tàu cập bến thường có bão hoặc thời tiết xấu, vì khi ấy quân địch sẽ chạy đi tránh bão nên mình có cơ hội. Do vậy, khi vào bến, anh em hầu như không ăn uống được do bị say sóng. Trước khi tàu vào bến phải dọn bãi, làm cả ngày lẫn đêm để cho kịp và chuẩn bị cây cối để ngụy trang cho tàu”, cô Hoa nhớ lại.

Vẫn còn vẹn nguyên ký ức về khoảng thời gian làm nhiệm vụ ở bến Ngọc Hiển, ông Chín Bình nhớ rõ, ông đã chứng kiến 4 chiếc tàu không số gặp nạn. Một trong số tàu đó có tàu chở 200 tấn vũ khí khi bị phát hiện phải tự phá hủy ngoài biển; có tàu đã lên hết vũ khí, khi quay ra thì gặp địch nên phải quay trở lại. Chiến sĩ trên tàu số hy sinh, số phải ở lại miền Nam…

Nhắc về những chiến sĩ trên tàu không số đã từng gặp khi cập bến, người được 2  cựu binh này đề cập với thái độ trân trọng, thán phục và có cả sự thương cảm là ông Phan Hải Hồ. Khi bị thương ở chân, ông Hồ đã tự chặt đoạn chân bị thương để khỏi vướng víu khi chiến đấu với địch. Rồi có cả những chiến sĩ ông Chín Bình không quen, không biết tên hy sinh trên biển khi tàu bị địch phát hiện được ông tự tay vớt xác của họ trên biển. Chính những chiến sĩ lặng lẽ này đã làm nên những chiến tích lẫy lừng của con đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển.

Đã qua 60 năm, Đoàn tàu không số gắn liền với đường Hồ Chí Minh trên biển đã trở thành huyền thoại của những huyền thoại. Những con người lịch sử ngày đó người còn, người mất, nhưng câu chuyện về Đoàn tàu không số vẫn như khúc tráng ca bất tử minh chứng cho một thời “quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”.

ĐỖ HOÀNG