Học sinh Trường THPT Chuyên Bạc Liêu chia sẻ những kinh nghiệm trong nghiên cứu khoa học tại buổi tập huấn. Ảnh: Đ.K.C
Tiếp nối thành công từ cuộc thi “Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh Bạc Liêu lần thứ 1”, Sở KH-CN phối hợp với Sở GD-ĐT, Tỉnh đoàn phát động cuộc thi lần thứ 2 nhằm khơi dậy tiềm năng, phát huy tư duy sáng tạo, hướng các bạn trẻ trở thành những nhà sáng chế trong tương lai. Và để góp phần nâng cao chất lượng cuộc thi, Trung tâm Phát triển KH-CN trẻ TP. HCM đã tổ chức tập huấn, trang bị cho thanh thiếu niên, nhi đồng tỉnh nhà những hành trang cần thiết.
Tiềm lực dồi dào
Khách quan nhìn nhận, ở thanh thiếu niên tỉnh nhà luôn ẩn chứa những ý tưởng táo bạo, sáng kiến đa dạng gắn liền với thực tiễn đời sống. Điều này được minh chứng rõ thông qua những sáng chế, giải pháp, mô hình có tính ứng dụng cao từ cuộc thi hoạt động nghiên cứu khoa học các cấp. Đây chính là nền tảng, là tiềm lực dồi dào để dự nguồn cho cuộc thi sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng của tỉnh.
Từ những phế phẩm trong sinh hoạt gia đình như: bã trà, vỏ lon bia, vỏ dừa, vỏ quýt, xơ mít, nón bảo hiểm cũ, lốp xe cũ, sắt vụn…“những nhà khoa học 9X” của Bạc Liêu đã sáng chế ra những vật dụng hữu ích, mô hình thông minh, hay các thiết bị đa năng phục vụ đời sống.
Theo chia sẻ của các bạn trẻ, ý tưởng của họ đến bất chợt như: thấy muỗi loạng choạng khi ngửi bã trà; con chuột loay hoay mãi nhưng không thể thoát ra được khi chui vào lon bia; cây phát triển nhanh hơn khi được trồng trong vỏ dừa… Hay ý tưởng từ những mẹo vặt, bài thuốc dân gian như: khử mùi, trị ho bằng vỏ quýt, giảm đau răng bằng rễ cây tế tân… Điều quan trọng giúp họ thành công đó là bám sát vào thực tiễn đời sống và mạnh dạn vận dụng những kiến thức đã học để giải quyết những vấn đề phát sinh từ cuộc sống thường nhật, tất nhiên cũng cần có sự hỗ trợ của giáo viên, người thân, bạn bè.
Bởi vậy, trong cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng cấp tỉnh lần thứ 1, có 17 sáng kiến tham gia; 2 sáng kiến “Trà trừ muỗi”, “Bẫy chuột bằng lon bia” đã đoạt giải Khuyến khích tại cuộc thi Sáng tạo thanh thiếu niên, nhi đồng toàn quốc lần thứ 11 - năm 2015.
Và những hành trang cần thiết
Mặc dù có tiềm lực dồi dào, ý tưởng phong phú nhưng hoạt động sáng tạo khoa học - kỹ thuật trong thanh thiếu niên tại nhiều địa phương, đơn vị vẫn chưa được quan tâm đúng mức. Hầu hết, các mô hình, giải pháp hay đều thuộc về các địa phương, đơn vị ở thành thị. Bởi vậy, việc trang bị những kiến thức, kỹ năng cần thiết cho các bạn trẻ là vô cùng cần thiết.
Theo đó, đại diện Trung tâm Phát triển KH-CN trẻ TP. HCM đã trang bị nhiều hành trang cần thiết về xây dựng các câu lạc bộ nghiên cứu khoa học trong nhà trường để kích thích đam mê nghiên cứu khoa học trong học sinh; những kỹ năng bổ ích trong xây dựng, hình thành ý tưởng sáng tạo; hướng dẫn cách viết hồ sơ, phiếu đăng ký, bản thuyết minh mô hình sản phẩm tham dự cuộc thi… Và tất nhiên không thể thiếu những đoạn clip về các giải pháp, mô hình xuất sắc, có tính ứng dụng cao đã đoạt giải toàn quốc để các bạn trẻ tham khảo.
Những gút mắc, khó khăn về kinh phí, quá trình hình thành, hiện thực hóa ý tưởng, sản phẩm… cũng được các giáo viên, học sinh nhiều đơn vị thẳng thắn trao đổi và đưa ra đề xuất, kiến nghị nhờ Ban tổ chức hỗ trợ trong thời gian tới.
Em Nguyễn Duy Khang (lớp 8, Trường THCS Vĩnh Thịnh, huyện Hòa Bình) phấn khởi cho biết: “Dù chỉ đoạt giải Ba tại cuộc thi nghiên cứu khoa học - kỹ thuật cấp huyện với giải pháp “gỡ lưới se”, nhưng giải pháp của em đã giúp ích rất nhiều cho bà con làm nghề biển ở địa phương. Lớp tập huấn lần này cho em thêm nhiều ý tưởng hay, gần gũi với thực tiễn mà em sẽ áp dụng nghiên cứu trong thời gian tới”.
Mùa hè này sẽ bổ ích, thú vị hơn khi mà những phát minh, sáng kiến đang nhen nhóm trong đầu các bạn trẻ dần được hiện thực hóa!
THƯ CÁC