(CMO) Trẻ em là nhóm dễ bị tổn thương nhất trong xã hội nên cần được sống trong môi trường an toàn, được pháp luật bảo vệ. Vì vậy, quyền của trẻ em được thể chế hoá trong Hiến pháp 2013 và các văn bản pháp luật, cũng như thực tiễn trong đời sống qua công tác trợ giúp pháp lý (TGPL).
Những năm qua, công tác TGPL cho trẻ em luôn được Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Cà Mau đẩy mạnh truyền thông, tư vấn pháp luật, đồng thời chủ động nắm bắt các vụ việc được phản ánh trên các phương tiện thông tin, giới thiệu của các cơ quan tố tụng... Từ đó, phân công trợ giúp viên pháp lý (TGVPL) tiếp cận thực hiện TGPL kịp thời để bảo quyền và lợi ích hợp pháp cho người bị hại. Từ đầu năm đến nay, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh đã thụ lý trên 125 vụ việc, trong đó tham gia tố tụng 57 vụ, còn lại là tư vấn pháp luật.
 |
| Trẻ em cần được sống trong môi trường an toàn, lành mạnh. (Trong ảnh: Các em thiếu nhi biểu diễn văn nghệ hoạt động hè năm 2022, tại Nhà Thiếu nhi tỉnh Cà Mau). |
Ðiển hình như vụ việc của em N.K.T (sinh năm 2012, tạm trú thị trấn Sông Ðốc, huyện Trần Văn Thời) bị cô ruột hành hạ, đánh chửi thời gian dài. Ðến đầu tháng 3/2022, người dân sống gần nhà mới phát hiện, quay clip rồi phát tán lên mạng xã hội và cơ quan công an đã vào cuộc điều tra. Sau đó, T được TGVPL tiếp cận để tư vấn, hỗ trợ các thủ tục pháp lý, giúp các cơ quan tiến hành tố tụng làm rõ các tình tiết khách quan của vụ án, cũng như nêu ra các cơ sở pháp lý để bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp của T tại phiên toà. Theo đó, cô của T đã bị Toà án Nhân dân huyện Trần Văn Thời xử phạt 1 năm tù về tội “Hành hạ người khác”. Ðồng thời, T được Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh phối hợp với các ngành chức năng đưa vào Trung tâm Bảo trợ xã hội quản lý, chăm sóc và nuôi dưỡng.
Bà Mã Thị Ngọc Nhiều, Phó trưởng phòng Nuôi dưỡng trẻ - Giáo dục định hướng thuộc Trung tâm Bảo trợ xã hội tỉnh, cho biết: "Nhìn chung, những em thuộc trường hợp bị bạo hành, xâm hại… những ngày đầu vào trung tâm thường có biểu hiện cách biệt với mọi người, và em T cũng không ngoại lệ. Hiện trung tâm đang nuôi dưỡng 50 trẻ khuyết tật, mồ côi, có hoàn cảnh khó khăn. Ðể thuận lợi cho việc quản lý, giáo dục các trẻ, trung tâm phân các cháu thành 2 nhóm, gồm nhóm trẻ sơ sinh khuyết tật (trẻ sơ sinh, khuyết tật các độ tuổi khác nhau), và nhóm lớn là các cháu ở độ tuổi từ tiểu học đến học nghề, cao đẳng… Ðây là nhóm tuổi được đưa vào trung tâm thường có những hoàn cảnh đặc biệt nên thời gian đầu các cháu hơi có sự phân vân, lo lắng nhưng nhanh chóng hoà nhập mái nhà chung và rất ngoan hiền".
Hoạt động TGPL cho trẻ em đôi khi cũng gặp không ít khó khăn, nhất là trẻ bị xâm hại tình dục thường bị ảnh hưởng nghiêm trọng cả thể xác lẫn tinh thần, dẫn tới mặc cảm. Trong khi người thân của trẻ chưa thật sự quan tâm, thiếu hiểu biết về pháp luật và quyền được TGPL hoặc còn e ngại khi tiếp cận với cơ quan pháp luật. Thế nên, bên cạnh việc tuyên truyền, phổ biến pháp luật về TGPL bằng nhiều hình thức, Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh còn tăng cường phối hợp với cơ quan có liên quan (cơ quan tố tụng, các ban, ngành, đoàn thể, tổ chức chính trị, xã hội…) để phát hiện, kịp thời bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho trẻ em.
Như trường hợp của em P.T.V (sinh năm 2006, ngụ xã Phú Tân, huyện Phú Tân). Do thiếu sự quản lý, giáo dục của gia đình, tháng 3/2021, V bị Kiều Thanh T (sinh năm 2003, ngụ xã Phú Thuận, huyện Phú Tân) gạ tình qua mạng Facebook, sau đó cả hai hẹn hò gặp nhau và quan hệ tình dục nhiều lần ở nhiều địa điểm khác nhau. Ðến tháng 4/2022, T và V hẹn nhau tại nhà chị ruột của T ở xã Phú Thuận thì bị người dân phát hiện, trình báo công an địa phương. Qua giới thiệu của Cơ quan điều tra Công an huyện Phú Tân, gia đình V đã tìm đến Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh nhờ giúp đỡ. Hiện vụ việc đang được TGVPL phụ trách địa bàn tích cực tham gia quá trình tố tụng, đồng thời sẽ bảo vệ quyền và lợi ích hợp pháp cho V tại toà án.
Nhìn chung, đã qua các vụ việc TGPL cho trẻ em phần lớn đều được thực hiện đạt chất lượng theo quy định của pháp luật. Không chỉ nâng cao hiệu quả hoạt động nghiệp vụ để tư vấn, bảo vệ cho nạn nhân trong các vụ việc tham gia tố tụng mà người thực hiện TGPL còn cung cấp địa chỉ, thông tin về sự hỗ trợ của các cơ quan liên quan cho người được TGPL khi cần thiết. Mặt khác, nhiều luận cứ bào chữa, bảo vệ quyền và lợi ích của người thực hiện TGPL đã được ghi nhận tại các phiên toà và có không ít vụ án, mức phạt toà tuyên thấp hơn so với mức phạt khi khởi tố hoặc chuyển khung hình phạt. Từ đó, nâng cao vai trò hoạt động của TGPL, tạo được lòng tin trong Nhân dân về chính sách TGPL của Nhà nước.
Theo ông Ngô Ðức Bính, Phó giám đốc Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh Cà Mau, công tác TGPL cho đối tượng TGPL trẻ em, nhất là trẻ bị hại trong các vụ án bị xâm hại, bạo lực gia đình… luôn được Trung tâm TGPL Nhà nước tỉnh quan tâm giúp đỡ, phân công các TGVPL, luật sư tham gia TGPL có chuyên sâu kiến thức chuyên môn về pháp luật hình sự, am hiểu pháp luật liên quan đến luật dân sự, bồi thường, có nhiều kinh nghiệm thực tế, thấu hiểu tâm lý trẻ em… để thực hiện việc TGPL. Qua đó, tư vấn, hướng dẫn cho người được TGPL cũng như người thân thực hiện quyền và bảo vệ quyền lợi hợp pháp của mình. Thời gian tới, trung tâm tiếp tục đẩy mạnh công tác tuyên truyền, chú trọng lựa chọn đối tượng, chuyên đề phù hợp để tổ chức nhằm giúp cho mọi đối tượng hiểu được vai trò, ý nghĩa của hoạt động TGPL. Ðồng thời, quan tâm nâng cao nghiệp vụ chuyên môn cho TGVPL, cũng như giáo dục tư tưởng chính trị TGPL, đó là tuy miễn phí nhưng người thực hiện TGPL phải làm việc với tinh thần tích cực, mang lại hiệu quả thiết thực./.
Mỹ Pha - Hoàng Vũ
Xem thêm bình luận