Ở nước ngoài, các gia đình có trẻ gặp vấn đề về phát triển rất quan tâm và nhiệt tình tham gia các nhóm hỗ trợ để thay đổi năng lượng của bản thân, muốn được cung cấp năng lượng tích cực cũng như những kiến thức hữu ích nhằm giúp trẻ nhỏ điều trị bệnh, hoà nhập với cộng đồng tốt hơn. Tuy nhiên, với văn hoá Á Ðông như ở Việt Nam nói chung và các tỉnh xa xôi như Cà Mau nói riêng, vấn đề này khá nhạy cảm, khiến các bậc phụ huynh khó thể mở lòng chia sẻ. Nếu cha mẹ không vững vàng thì việc điều trị bệnh cho trẻ cũng gặp nhiều khó khăn. Vì thế, Tổ chức phi lợi nhuận "Sống cùng tự kỷ" đã kết hợp với Tổ chức phi lợi nhuận "Y học cộng đồng" tổ chức nhóm tương trợ phụ huynh, dành cho gia đình của trẻ có vấn đề về phát triển.
Trong lần sinh hoạt đầu tiên, nhóm đã tập hợp được 8 phụ huynh tại Cà Mau trực tiếp tham gia và 14 phụ huynh ở khắp mọi miền đất nước tham gia trực tuyến. Các phụ huynh được trò chuyện giải toả tâm lý và tham gia tập huấn với nhiều hoạt động như: cập nhật kiến thức, quan sát ví dụ minh hoạ, đóng vai, thực hành sử dụng công cụ, hỏi - đáp... Các phụ huynh được làm quen với nhiều khái niệm nền tảng nhằm hỗ trợ việc điều trị cho trẻ gồm: Nhi khoa phát triển hành vi, làm việc liên ngành, phát triển trẻ em, rối loạn phát triển... Các bậc cha mẹ được xem phim để hình dung rõ ràng hơn dấu hiệu rối loạn phổ tự kỷ, được thực hành sử dụng bảng sàng lọc rối loạn phổ tự kỷ ở trẻ tập đi M-CHAT-R/F, được học cách giúp trẻ làm việc cùng gia đình, được chia sẻ và giải đáp những trăn trở, băn khoăn khi phải buộc nhìn nhận rằng con có vấn đề về phát triển và rối loạn hành vi...
Nhóm tương trợ phụ huynh và chính giáo viên mầm non được chia sẻ, thực hành tại chỗ nhiều phương pháp đúng đắn dành cho nhóm trẻ đặc biệt. (Ảnh: Truyền thông Y học cộng đồng).
Song song buổi họp mặt nhóm tương trợ là tập huấn cho các giáo viên mầm non tại Trường Mầm non Hạnh Phúc (TP Cà Mau). Sự tích cực tham gia và những chia sẻ của đội ngũ giáo viên trường cho thấy ý nghĩa quan trọng của tập huấn nhằm trau dồi kiến thức và kỹ năng để hiểu hơn về sự phát triển của trẻ em, để có thể làm việc hiệu quả hơn với gia đình, để trẻ có khó khăn được phát hiện và can thiệp sớm nhất. Bày tỏ tâm đắc về sự hữu ích của buổi tập huấn cùng công cụ M-CHAT-R/F, ban lãnh đạo nhà trường hy vọng từng bước áp dụng bảng sàng lọc trong quy trình nhập học của trẻ, đồng thời lấy đó làm cơ sở để giúp phụ huynh dễ dàng nhìn nhận những khó khăn của con mình hơn, từ đó con có cơ hội được hiểu, được hỗ trợ đúng hướng, được phát triển - hoà nhập tốt nhất về sau.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Linh, Phòng khám Nhi khoa Phát triển (Phường 6, TP Cà Mau), người trực tiếp hỗ trợ các bậc phụ huynh trong nhóm tương trợ, cho biết: “Ðóng góp của ba mẹ là vô cùng to lớn trong việc điều trị và giúp trẻ sớm hoà nhập cộng đồng. Nếu ba mẹ nhận thức đúng, làm đúng sẽ đóng góp hơn 50% việc phục hồi của trẻ. Nhóm tương trợ này mang tính thiết thực, bởi người can thiệp đầu tiên cho trẻ chính là cha mẹ. Ở nước ngoài, phụ huynh khá quan tâm, tìm hiểu về phương pháp hỗ trợ con mình, nhưng tại Việt Nam, ba mẹ còn nhiều rào cản tâm lý. Hiện tại, một bộ phận đã cởi mở hơn, nhưng điều họ đối mặt là chưa có phương pháp giúp con điều trị can thiệp đúng hướng”.
Mỗi tháng, nhóm tương trợ này sẽ họp mặt một lần với những chuyên đề khác nhau. Ðầu tiên, phụ huynh sẽ chia sẻ cùng nhau và đưa ra kinh nghiệm của bản thân trong quá trình đồng hành hỗ trợ cùng con. Tiếp theo, những người có chuyên môn trong lĩnh vực này sẽ cung cấp cho phụ huynh kiến thức đúng, dẫn dắt họ cái gì cần làm, phương pháp nào, đạt mục tiêu gì, phải thực hành như thế nào... Ðến tháng sau, phụ huynh lại được học kiến thức mới và phản hồi về việc áp dụng phương pháp, kiến thức cũ đối với trẻ, để các chuyên gia đánh giá và hỗ trợ nhiều hơn.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Linh cho biết thêm: “Phụ huynh rất phấn khởi, họ quan tâm vấn đề hỗ trợ được cho con mình và chính họ cũng kêu gọi những người có con gặp vấn đề phát triển cùng tham gia nhóm. Có những chuyện mà bản thân họ không thể nào chia sẻ, nhưng khi sinh hoạt, họ được bày tỏ nhiều hơn với những người có hoàn cảnh tương tự. Từ sự đồng cảm, phụ huynh có động lực hơn, giúp con có phương pháp can thiệp tốt nhất với tâm lý nhẹ nhàng, bớt áp lực hơn trước đây”.
Bác sĩ Nguyễn Xuân Linh dành nhiều thời gian chia sẻ phương pháp giúp phụ huynh lẫn giáo viên mầm non có phương pháp giúp đỡ can thiệp với trẻ tốt hơn. (Ảnh: Truyền thông Y học cộng đồng).
Tại buổi sinh hoạt đầu tiên, những câu chuyện đầy cảm xúc trong hành trình chăm sóc con, đối mặt với những khó khăn xen lẫn niềm vui, kinh nghiệm, hy vọng và cơ hội của phụ huynh, giúp nhiều người có thêm động lực để hành trình nuôi dạy con thêm ấm áp, để các con được hiểu nhiều hơn bởi gia đình và toàn xã hội, được phát triển, từng bước hoà nhập với cộng đồng.
Ðược biết, nhóm tương trợ này nằm trong dự án Thực hiện nhóm hoạt động để phát hiện sớm rối loạn phổ tự kỷ thông qua tập huấn M-CHAT-R/F cho giáo viên mầm non; nâng đỡ phụ huynh và phát triển năng lực nhà chuyên môn ổn định, bền vững, được Chính phủ Australia tài trợ thông qua Quỹ Hỗ trợ Cựu sinh viên Australia do Chương trình Aus4Skills quản lý.
Bởi thế, bên cạnh phụ huynh, chính giáo viên mầm non, nhà chuyên môn chăm sóc ban đầu của trẻ trong môi trường học tập hằng ngày, cũng tiếp thu được nhiều kiến thức mới về rối loạn phát triển và công cụ M-CHAT-R/F giúp nhận biết dấu hiệu khó khăn của trẻ ngay từ tuổi tập đi, giúp giáo viên thêm tự tin và có cơ sở vững mạnh để phối hợp với phụ huynh trong việc phát hiện sớm - can thiệp sớm trẻ có vấn đề phát triển.
Nhóm tương trợ phụ huynh là nỗ lực phối hợp giữa y tế và giáo dục, giúp khơi dậy tinh thần tiên phong, cập nhật và kết nối y tế - giáo dục đồng hành cùng gia đình của trẻ có vấn đề phát triển, dù ở khu vực vùng xa, vùng sâu còn nhiều thiếu thốn. Ðây là nền tảng tương lai tốt đẹp hơn khi mỗi đứa trẻ đang có vấn đề về phát triển đều được nhận cơ hội phát triển tối ưu và hạnh phúc, nhất là từ sự hỗ trợ đúng, đủ từ gia đình./.
Lam Khánh
Xem thêm bình luận