Thủ tướng Chính phủ đã ký Quyết định 25/2018/QĐ-TTg bãi bỏ Quyết định 102/2009/QĐ-TTg ngày 7/8/2009 về chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở vùng khó khăn. Cùng với quyết định này là hàng loạt chính sách sắp tới sẽ được áp dụng, hướng tới giảm chính sách hỗ trợ cho không, tăng cường các chính sách hỗ trợ có điều kiện, khuyến khích sự chủ động, tích cực của người nghèo có ý chí.
Xây dựng chợ phục vụ việc mua bán cho hộ nghèo, hộ dân tộc Khmer ở phường Hộ Phòng (TX. Giá Rai). Ảnh: K.P
Theo số liệu báo cáo từ Ủy ban Dân tộc, từ khi thực hiện Quyết định 102, các địa phương được sử dụng nguồn kinh phí được bố trí ổn định trong dự toán chi thường xuyên thời kỳ ổn định ngân sách địa phương 2017 - 2020 để chi trả thay phần ngân sách Trung ương hỗ trợ để thực hiện chính sách an sinh xã hội trên địa bàn. Với nguồn kinh phí được giao, các địa phương đã triển khai xuống cấp cơ sở để hỗ trợ trực tiếp cho đồng bào (đối với hình thức hỗ trợ tiền mặt). Từ nguồn tiền hỗ trợ, các hộ nghèo đã mua sắm dụng cụ lao động, vật tư để phục vụ sản xuất. Đối với các tỉnh lựa chọn hình thức hỗ trợ trực tiếp bằng hiện vật, hầu hết đã hỗ trợ theo đúng danh mục hỗ trợ hiện vật như: giống cây trồng, vật nuôi, thuốc thú y, muối i-ốt.
Qua 8 năm thực hiện, chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người dân thuộc hộ nghèo ở vùng khó khăn đã hỗ trợ trên 40 triệu lượt người, góp phần thiết thực trong việc cải thiện đời sống của người dân thuộc hộ nghèo và phát triển kinh tế - xã hội ở vùng khó khăn. Những kết quả đạt được trong quá trình thực hiện chính sách có ý nghĩa sâu sắc, tác động tích cực đến sự phát triển kinh tế - xã hội vùng có đông đồng bào dân tộc và miền núi nói chung, vùng khó khăn nói riêng.
Tuy nhiên, do những thay đổi về cơ chế chính sách, sự chuyển mình của nền kinh tế, các chính sách theo Quyết định 102 không còn phù hợp. Việc hỗ trợ trực tiếp bằng hình thức cho không chỉ thích hợp trong thời gian ngắn hạn, thiếu tính bền vững. Cũng từ đó đã xuất hiện một bộ phận người dân trông chờ, ỷ lại vào chính sách của Nhà nước, không có ý thức tự vươn lên thoát nghèo. Hiện, bên cạnh chính sách hỗ trợ trực tiếp cho người nghèo vùng khó khăn, đã có các chính sách hỗ trợ phát triển sản xuất khác cho người nghèo vùng khó khăn (Chương trình mục tiêu quốc gia, các chính sách do Ủy ban Dân tộc quản lý...).
Chủ trương của Chính phủ hiện nay là rà soát, tích hợp, bãi bỏ chính sách giảm nghèo giai đoạn 2017 - 2020 nhằm giảm chính sách hỗ trợ cho không, tăng chính sách hỗ trợ có điều kiện gắn với đối tượng, địa bàn và thời hạn thụ hưởng, tăng cơ hội tiếp cận chính sách và khuyến khích sự tích cực, chủ động tham gia của người nghèo. Ưu tiên tăng nguồn lực đầu tư phát triển vùng có đông đồng bào dân tộc thiểu số, huyện nghèo, xã nghèo, xã, thôn bản đặc biệt khó khăn… Việc bãi bỏ Quyết định 102 trong giai đoạn này là cần thiết, để lồng ghép nguồn lực thực hiện các chương trình chính sách dân tộc khác, đặc biệt là các chương trình, chính sách đang thực hiện tại vùng đặc biệt khó khăn nhưng chưa được bố trí vốn.
K.K
Xem thêm bình luận