Theo thống kê, Bạc Liêu có gần 16.400 phương tiện thủy nội địa thuộc diện phải đăng ký, đăng kiểm. Tuy nhiên, chỉ có hơn 50% phương tiện thực hiện đăng kiểm, trong đó chủ yếu là các phương tiện có tải trọng lớn, phương tiện kinh doanh.
“Né” đăng ký, đăng kiểm
Mặc dù việc đăng ký, đăng kiểm phương tiện là cần thiết, không chỉ có tác dụng quản lý, xác nhận quyền sở hữu tài sản của chủ phương tiện mà còn đảm bảo trật tự an toàn giao thông (ATGT). Tuy nhiên, trên thực tế vẫn còn gần 7.700 phương tiện, thủy nội địa không chấp hành nghĩa vụ đăng ký, đăng kiểm với nhiều lý do. Trong đó, chủ yếu là các phương tiện dưới 15 tấn, vỏ lãi composite có gắn động cơ công suất máy từ 5 - 15 mã lực chưa đăng ký, đăng kiểm và người lái phương tiện chưa có chứng chỉ chuyên môn.
Theo ngành chức năng, nguyên nhân dẫn đến tình trạng né tránh đăng kiểm là do người dân chưa thật sự ý thức được việc đăng ký, đăng kiểm phương tiện là bảo đảm quyền lợi cho chính người sở hữu, sử dụng. Bên cạnh đó, hầu hết chủ phương tiện giao thông thủy nội địa là người ở nông thôn vùng sâu, điều kiện kinh tế cũng như đi lại còn gặp nhiều khó khăn nên không chấp hành đăng ký, đăng kiểm; hoặc có đăng ký, đăng kiểm lần đầu nhưng không thực hiện đăng kiểm lại hàng năm. Điều đáng nói là chính những phương tiện này lại được xếp vào nhóm phương tiện tiềm ẩn gây tai nạn giao thông (TNGT) nhiều nhất trong thời gian qua.
Năm 2016, trên địa bàn tỉnh đã xảy ra 3 vụ TNGT đường thủy, làm chết 3 người, bị thương 2 người. Qua phân tích cho thấy, nguyên nhân gây TNGT là do phương tiện vừa và nhỏ (vỏ bằng composite), đặt máy công suất từ 5 - 15 mã lực, không đăng ký, đăng kiểm. Bên cạnh đó, còn có nguyên nhân do người điều khiển phương tiện không có bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn theo quy định nên không biết luật, không nắm chắc quy tắc tránh vượt, không chú ý quan sát dẫn đến tai nạn chết người.
Từ thực tế này, song song với công tác tuyên truyền, giáo dục, Phòng Cảnh sát đường thủy (Công an tỉnh) đã huy động lực lượng, phương tiện, thiết bị kỹ thuật tăng cường xuống đường tuần tra kiểm soát, kiên quyết xử lý đối với các hành vi vi phạm có thể dẫn đến TNGT. Trong đó, chú ý nhiều đến các hành vi đưa phương tiện vào hoạt động không đăng ký, đăng kiểm, phương tiện không đảm bảo an toàn kỹ thuật, người điều khiển không bằng cấp, chứng chỉ chuyên môn theo quy định.
Cán bộ Chi cục Đăng kiểm tiến hành đăng kiểm phương tiện tại chỗ cho người dân huyện Phước Long. Ảnh: T.H
Nhiều giải pháp tuyên truyền, khuyến khích
Nhằm tạo điều kiện cho người dân trong việc học để được cấp bằng, chứng chỉ chuyên môn điều khiển phương tiện thủy nội địa, Phòng Cảnh sát đường thủy phối hợp với Trường cao đẳng Nghề, chính quyền các địa phương thường xuyên tuyên truyền và vận động người dân tham gia học và thi lấy chứng chỉ chuyên môn. Trong năm qua, nhiều lớp đã được mở ngay tại cơ sở, qua đó nhận được sự hoan nghênh của người dân. Song song đó, để tăng cường công tác tuyên truyền pháp luật giao thông đường thủy nội địa và khuyến khích người dân đăng ký, đăng kiểm phương tiện, từ tháng 9/2016, Chi cục Đăng kiểm Bạc Liêu cũng đã phối hợp với Cảnh sát đường thủy, Phòng Quản lý phương tiện vận tải và người lái (Sở GT-VT) tuyên truyền, vận động và tổ chức nhiều đợt đăng kiểm tại chỗ cho các phương tiện thủy nội địa. Người dân chỉ cần ở ngay địa phương của mình để hoàn tất các thủ tục một cách tiện lợi, tiết kiệm được thời gian, công sức. Ngoài ra, thông qua sự phối hợp của các lực lượng chức năng, chủ phương tiện còn được hướng dẫn cách đo các kích thước cơ bản của phương tiện, xác định trọng tải, sức chở của các loại phương tiện nhằm đảm bảo an toàn hơn khi hoạt động.
Ông Hồ Văn Tha, Phó Giám đốc Chi cục Đăng kiểm Bạc Liêu: “Từ khi đơn vị tổ chức thực hiện đăng ký, đăng kiểm phương tiện tại cơ sở cho người dân, số lượng các phương tiện chấp hành đã tăng lên. Nếu như 9 tháng của năm 2016, số phương tiện đăng ký, đăng kiểm chỉ đếm được trên đầu ngón tay thì từ khi áp dụng hình thức đăng kiểm tại chỗ đến nay đã có gần 400 phương tiện được đăng ký, đăng kiểm, bao gồm cả đăng kiểm lần đầu và đăng kiểm thường niên. Trong đó, Phước Long và Hồng Dân là hai huyện có số phương tiện thủy chấp hành đăng ký, đăng kiểm nhiều nhất. Sắp tới, hoạt động này sẽ được chúng tôi liên tục duy trì cho đến khi mọi người dân đều hiểu ý nghĩa của việc đăng ký, đăng kiểm và tự nguyện chấp hành đăng ký, đăng kiểm”.
Một trong những khó khăn mà người dân gặp phải khi đăng ký, đăng kiểm phương tiện hiện nay là thủ tục để đóng thuế trước bạ. Theo yêu cầu của ngành Thuế, kể từ năm 2017, người dân phải xuất trình được hóa đơn tài chính khi mua phương tiện hoặc hợp đồng mua bán có xác nhận của chính quyền địa phương. Trong khi đó, từ trước đến nay người dân mua phương tiện sử dụng cho gia đình theo kiểu thuận mua vừa bán chứ không hề có giấy tờ, chứng từ. Việc tìm lại hóa đơn, hay các chủ bán từ nhiều năm trước để xác nhận là rất khó khăn. Từ thực trạng này, Chi cục Đăng kiểm Bạc Liêu đã đề xuất thay thế bằng giấy xác nhận nguồn gốc vỏ máy do chủ phương tiện kê khai, có đóng dấu xác nhận của địa phương. Thiết nghĩ, đề xuất này cần được sự đồng thuận, tạo điều kiện hỗ trợ từ phía chính quyền các địa phương cũng như ngành Thuế, nhằm tạo điều kiện cho người dân chấp hành đúng quy định của pháp luật.
Mai Đinh
Xem thêm bình luận