Phong trào thanh niên nông thôn (TNNT) rời quê lên phố làm công nhân đã và đang diễn ra ngày càng “rầm rộ” trong những năm gần đây. Điều này ảnh hưởng không nhỏ đến hoạt động Đoàn cũng như các phong trào của địa phương. Lời giải cốt lõi cho vấn đề này là chính quyền địa phương và tổ chức Đoàn cần có những định hướng, hỗ trợ cụ thể để giữ chân thanh niên lập nghiệp tại quê nhà.
Mô hình nuôi bò của thanh niên xã Phong Tân (TX. Giá Rai). Ảnh: Y.N
Ấp Tà Ky (xã Ninh Hòa, huyện Hồng Dân) hiện có gần 150 thanh niên từ 16 - 30 tuổi, nhưng có đến trên 100 thanh niên rời quê đi làm công nhân ở các thành phố lớn. Điều này dẫn đến công tác tập hợp thanh niên cũng như chất lượng sinh hoạt Đoàn tại các ấp gặp nhiều khó khăn. Chi đoàn ấp có 18 đoàn viên đăng ký tham gia sinh hoạt, nhưng con số thực tế chỉ có khoảng 8 - 9 đoàn viên, số còn lại đã rời quê đi tìm việc mưu sinh. Không riêng gì ấp Tà Ky, mà đây là tình trạng chung tại nhiều địa phương trong tỉnh. Đối với ấp Quốc Kỷ (xã Hưng Thành, huyện Vĩnh Lợi), Bí thư Chi bộ ấp cho biết, thanh niên trong ấp rời quê lên thành phố làm công nhân gần hết, nên khi có việc gì nhờ đến thanh niên thì không biết tìm ai!
Việc TNNT rời quê lên phố không chỉ ảnh hưởng đến chất lượng sinh hoạt tại các cơ sở Đoàn, mà qua đó cho thấy nhu cầu về việc làm, về đời sống của TNNT đã có nhiều đổi thay. Họ có khát vọng muốn làm chủ cuộc sống, không chấp nhận sống an phận, nhưng không tìm ra được hướng đi mới nên theo trào lưu đi làm công nhân ở thành phố để mong đổi đời.
Hiện nay ở nông thôn, trồng lúa và nuôi tôm vẫn là những mô hình sản xuất chủ đạo. Trong khi đó, cây lúa thì thu hoạch theo mùa vụ; còn ở các vùng nuôi tôm thì nhiều nơi không đạt hiệu quả, dẫn đến lao động trẻ ở nông thôn nhàn rỗi. Các mô hình sản xuất khác thì còn nhỏ lẻ, đầu ra sản phẩm không đảm bảo, không có sự liên kết trong sản xuất, thiếu vốn sản xuất… là những trở ngại khiến cho thanh niên không mặn mà với chuyện lập nghiệp tại quê nhà. Thay vì lập nghiệp tại địa phương phải đối mặt với quá nhiều khó khăn, thì TNNT đã chọn cách rời quê lên phố làm công nhân - một giải pháp được xem là “an toàn”.
Một số cán bộ Đoàn cơ sở cho biết, đa phần thanh niên chỉ có ý định làm công nhân một thời gian, đến khi tích cóp được vốn sẽ về quê lập nghiệp. Vẫn là cái vòng luẩn quẩn không tìm ra được hướng đi cụ thể. Ở độ tuổi dồi dào sức trẻ, nhiều khát vọng, thay vì tập trung lập nghiệp tại quê nhà, TNNT lại bán sức lao động tại những cơ sở sản xuất và đến cuối cùng vẫn phải trở về… nơi xuất phát. Trở về lập nghiệp ngay tại quê nhà cũng đồng nghĩa với việc TNNT phải đối diện với những khó khăn mà họ đã từng sớm buông xuôi.
Có thể thấy, trào lưu lên phố làm công nhân của TNNT xuất phát từ sự bức bối không tìm được việc làm ổn định. Hay nói cách khác, cánh cửa lập nghiệp của TNNT tại quê nhà khá hạn hẹp. Trong buổi làm việc với Tỉnh đoàn Bạc Liêu, khi đề cập đến vấn đề lập nghiệp của TNNT, đồng chí Nguyễn Phi Long, Bí thư Trung ương Đoàn, cho rằng: Tổ chức Đoàn và địa phương cần có kế hoạch hỗ trợ kịp thời cho TNNT. Đặc biệt là trong công cuộc CNH-HĐH và hội nhập quốc tế, nhu cầu của TNNT đã có những thay đổi, sự chuyển dịch cơ cấu kinh tế đòi hỏi các địa phương phải có sự chủ động trong vấn đề giải quyết việc làm, đào tạo nghề cho TNNT gắn với nhu cầu của địa phương, nâng cao chất lượng đào tạo, đáp ứng yêu cầu lao động của xã hội.
T.A