Thú vị một chuyến săn ong vò vẽ

(CMO) Ong vò vẽ là loài ong cực kỳ nguy hiểm, có thể làm chết người. Ngay những cư dân sống ở rừng U Minh Hạ cũng không dám “chọc giận” đến tổ, không chỉ vì nọc độc cực mạnh của mỗi cú chích mà còn vì tính hung hãn của chúng.

Mỗi khi có dấu hiệu bị đe doạ, ong vò vẽ sẽ kéo cả đàn tấn công kẻ thù. Tuy nhiên, vẫn có những người “cả gan” đi bắt loại ong này, họ lấy cả tổ rồi bán ong non dùng làm thức ăn cho cá, chim cảnh hay đưa vào nhà hàng chế biến thành những món ăn đặc sản.

Thành quả của chuyến săn ong vò vẽ.

Chiếc vỏ máy của ông Năm Rum (Danh Rum) chạy băng qua những con mương do bà con nơi đây đào để lên liếp trồng rừng thâm canh với bạt ngàn là tràm. Nghe chúng tôi thắc mắc cách “thợ” săn ong vò vẽ tìm tổ của chúng, ông Năm Rum chia sẻ kinh nghiệm: “Giống các loài ong khác như ong mật, ong ruồi, muốn tìm tổ ong vò vẽ, khi đi vào rừng, chúng ta chú ý quan sát nếu thấy vài con ong bay lòng vòng kiếm mồi thì theo hướng về của nó là tìm được tổ. Tổ ong vò vẽ chỉ cách khu vực đó vài trăm mét”.

Ong vò vẽ thường làm tổ nơi nào có đủ ánh sáng như các thân cây trong rừng, trong vườn nhà hoặc ven đường, thậm chí trên các mái nhà..., nhưng để lấy tổ của chúng không hề dễ dàng.

Nói về việc lấy loại ong này, ông Năm Rum cho biết: “Dân mình bình thường không dám lấy đâu vì chúng rất dữ và nọc độc nguy hiểm, nó đánh chết như chơi. Trước đây thường vào buổi đêm người dân đem lửa ra đốt hết cả tổ, giờ có người biết lấy ong vò vẽ nên mình gọi họ đến cho, lâu lâu xin lại vài cái tàn bắt ong non ra chế biến món ăn”. 

Có hơn 5 năm kinh nghiệm bắt loại ong này, anh Tăng Minh Trí, 42 tuổi, Ấp 12, xã Nguyễn Phích, huyện U Minh, chia sẻ: “Ong vò vẽ bị thu hút bởi mùi mồ hôi của người. Khi 1 con ong ở gần tổ của chúng bị tấn công, nó sẽ phát tín hiệu cho những con khác cùng đuổi tấn công lại. Chúng ta càng chạy, chúng càng đuổi theo đánh dữ hơn. Đã có nhiều người đi rừng hoặc làm vườn vô tình phá tổ, bị đàn ong đuổi đánh đến tử vong”.

Chính vì vậy, ít người dám lấy ong vò vẽ và đây cũng là cơ hội để những người hành nghề săn ong vò vẽ xuất hiện.

Đã hơn 5 năm nay, anh Tăng Minh Trí len lỏi khắp các cánh rừng ở vùng đất U Minh Hạ tìm và lấy ong vò vẽ. Anh có thể làm công việc này quanh năm và luôn nhận được sự "chào đón" của chủ rừng.

Anh Trí cho biết: “Mình tự đi tìm, cũng có lúc các chủ rừng phát hiện tổ ong vò vẽ chủ động gọi mình lại lấy. Nếu có nhiều tổ thì cho lại họ một ít để lấy ong non ăn, mà thường thì họ để mình lấy luôn”.

Khác với ong mật, lấy ong vò vẽ không ảnh hưởng đến công tác phòng, chống cháy rừng vào mùa khô bởi không cần sử dụng lửa, khói... Người lấy ong chỉ cần bộ đồ bảo hộ chuyên dụng, 1 cây kéo hoặc con dao là đủ. Họ vào tận nơi, cắt lấy tổ rồi cứ thế... mang ra! Công việc này cũng chẳng mấy cực nhọc ngoài việc phải len lỏi vào các cánh rừng, nhưng thu nhập mạng lại không hề nhỏ. 

“Mỗi tổ ong vò vẽ có thể từ vài ký đến cả chục ký, nếu bán nguyên như thế có giá 250.000 đồng/kg, nếu chỉ bán ong non mỗi ký có giá từ 500.000-600.000 đồng. Trong năm, có tháng tôi lấy được cả trăm tổ mà chỉ tốn công và đầu tư bộ đồ bảo hộ hơn 1 triệu đồng”, anh Tăng Minh Trí tấm tắc. 

Nhộng và ong non vò vẽ được chế biến thành nhiều món đặc sản xứ rừng U Minh Hạ. Nhộng ong vò vẽ hiện rất được giá, chế biến nhiều món ăn khác nhau như làm gỏi, chiên bột, xào với các loại rau quả..., thậm chí trở thành món đặc sản phục vụ trong nhà hàng. Đã có nhiều người hành nghề lấy ong vò vẽ như cách làm thêm những khi nhàn rỗi. 

Ngồi bên mâm cơm với món chính là nhộng ong xào chuối cây, ông Năm Rum chia sẻ: “Ong mật thì mình cứ lấy ra khỏi tổ, rửa sạch là chế biến đủ thứ món ăn, nhưng ong vò vẽ mình phải lấy ruột non nó ra. Đây là loài ăn tạp nên ruột rất dơ. Ong vò vẽ có thể ăn cả các loài côn trùng như sâu, bướm, nhện và xác chết của các loài cá trong rừng”. 

Anh Tăng Minh Trí nói thêm: “Đầu ra của ong vò vẽ khá ổn định nên làm nghề này có thêm thu nhập ngoài làm lúa, trồng rừng”.

Ong vò vẽ là loài nguy hiểm, nọc độc của chúng có thể gây chết người, "do đó sẽ rất liều lĩnh nếu ai muốn thử lấy tổ của chúng, trừ dân chuyên nghiệp”, anh Tăng Minh Trí tâm sự. “Mặc dù đã trang bị đồ bảo hộ nhưng không phải không nguy hiểm. Mỗi khi đi lấy ong đều phải kiểm tra kỹ lưỡng đồ bảo hộ, chỉ một vết rách là ong có thể chui vào đánh mình. Ong này đánh không bỏ kim, do đó chỉ một con chui vào cũng có thể đánh rất nhiều vết, chết người chứ không đùa đâu”, anh Trí cho biết thêm./.

Đặng Duẩn