Thú vị vườn chim Tư Sự

(CMO) Cuối tuần, tôi ghé thăm anh bạn có ngôi nhà nằm lọt thỏm giữa vườn cò. Cảm giác đi dưới những tán cây rợp bóng mát hoà lẫn những âm thanh xoạc cánh, gọi nhau của bầy cò trắng, cồng cộc... như đưa tôi lạc vào thế giới khác ngập tràn nhựa sống, bình yên đến lạ.

Anh Trương Minh Thắng, chủ vườn chim Tư Sự (toạ lạc tại ấp Quyền Thiện, xã Biển Bạch Đông, huyện Thới Bình) cười khanh khách khi thấy tôi đến sớm, vì anh biểu tôi tới lúc tầm 4-5 giờ chiều để thoả sức ngắm nhìn những đàn chim lũ lượt bay về tổ. Chúng bay trật tự, tách biệt giữa sắc lông, chủng loại và theo đội hình ngộ nghĩnh, thú vị.

Kinh tế thân thiện môi trường

Anh chỉ tay về phía những tán cây gừa, cây sộp, thuyết minh một tràng: "Màu trắng tinh kia là của cò ngà, còn màu đen như dầu hắc là của cồng cộc... Anh trêu: “Thôi chịu khó ngồi ôm máy ảnh rình, sẽ không khó bắt gặp cảnh chim mẹ mớm thức ăn cho con khi chúng đang háo hức vẫy cánh chờ đợi con mồi trong các tổ chim nằm trên ngọn cây”.

Du khách rất thích thú khi được tham quan vườn cò bằng xuồng ba lá. Ảnh:  Băng Thanh.

Lần đầu tôi vô đây là đầu năm 2013, lúc đó anh Thắng còn là Bí thư Chi đoàn ấp, là tổ trưởng Tổ hợp tác Toàn Thắng với “mô hình” cả gia đình cùng làm kinh tế, cùng sản xuất kinh doanh. Và hiệu quả mang đến không chỉ cho 3 hộ gia đình gồm 8 thành viên của tổ, mà còn giúp đoàn viên, thanh niên trong ấp vận động gia đình cùng áp dụng “mô hình”, tăng thu nhập mỗi năm vượt hơn 100 triệu đồng.

Từ đó tới nay, các tổ viên của anh làm nên lợi nhuận từ 200-300 triệu đồng/năm từ con tôm, cây lúa, rồi cua, cá tạp trong diện tích nuôi trồng của gia đình. Thời điểm đó, mặc dù đã có vườn chim cò này với diện tích hơn 3 ha (vườn chim hình thành từ năm 2004) nhưng đến tận bây giờ, anh chưa từng nghĩ đến việc khai thác lợi ích từ chim cò, hay có ý định phá vỡ “tổ ấm” của chúng, mà chủ yếu chỉ khai thác nguồn lợi cá tạp với mỗi năm lợi nhuận hơn 100 triệu đồng.

Chim cò cũng có cảm tính, cảm thấy an toàn chúng sẽ ở lâu. Ảnh: Thanh Quang

Tôi nhớ, anh từng chia sẻ dự tính trồng thêm 2 ha rừng tràm nữa để chim trú ngụ đông hơn, sau mới tạo cảnh quan sinh thái mời gọi khách du lịch đến tham quan vì anh không muốn ảnh hưởng đến tập quán sống của các loài chim cò vẫn quen sống bình yên. Đến nay, anh đã làm được, diện tích vườn giờ hơn 5 ha và anh đang trồng thêm 1 ha rừng tràm nữa.

Theo anh, chim cò "thương mến" chủ nhà, nên mở đất đến đâu, chúng lũ lượt kéo về làm tổ đến đó. Hiện vườn quy tụ nhiều giống loài với số lượng hàng chục ngàn con, chủ yếu là cò, còng cọc, vạc, điên điển...

Hiện vườn quy tụ rất nhiều giống loài, chủ yếu là cò, còng cọc, vạc, điên điển...Ảnh: Băng Thanh

Tôi hỏi: “Dự án du lịch sinh thái, cộng đồng của anh tới đâu rồi?”. Biết tôi nửa thật nửa đùa, anh đưa đà: “Tới... quán cà phê rồi đó”. “Em nghe nói có nhiều người lui tới ý định đầu tư làm du lịch cùng anh, sao anh lại từ chối?”. Anh Thắng cười bộc bạch, anh muốn làm du lịch thiệt, mặc dù còn “non” kinh nghiệm, nhưng hễ ai ngỏ ý đầu tư mà muốn tác động đến vườn cò là anh lắc đầu thẳng thừng.

“Cha tôi quý vườn cò như hơi thở của ông. Chúng là niềm vui, là tài sản vô giá. Nếu chỉ vì lợi ích kinh tế mà làm lũ cò “giận” bỏ đi hết, thì thôi, giữ vườn yên bình vậy vẫn hơn”, anh Thắng quả quyết. Chính vì vậy, từ đầu năm đến nay, gia đình anh Thắng chỉ mới đầu tư thêm đường nội bộ, bãi đậu xe và mở quán cà phê để khách dừng chân. Còn dự định mở dịch vụ ăn uống đáp ứng nhu cầu phần đông khách đến thì anh đang suy tính nhiều phương án để đầu tư đúng hướng, đúng cách.

Có pa-nô du lịch, bảng hướng dẫn chỉ đường và được Sở VH-TT&DL cùng UBND huyện tạo điều kiện làm du lịch, nhất là kỹ năng, phương pháp làm du lịch. Anh Trương Minh Thắng xem đây là bước khởi đầu thuận lợi, hướng tới anh sẽ đi học hỏi kinh nghiệm ở những địa phương khác về cách làm du lịch cộng đồng, sau nữa sẽ nhờ sự hỗ trợ của ngành chuyên môn cải tạo, khai thông kinh mương, vệ sinh môi trường... tạo điều kiện tốt nhất để bảo tồn, chăm sóc chim cò...

Xuyên suốt câu chuyện, anh Thắng cứ huyên thuyên về những dự định cho tương lai, nhưng tính thế nào cũng là bảo vệ, gìn giữ nguyên vẹn vườn cò, còn các dịch vụ bổ sung anh sẽ đầu tư ở phần đất khác của gia đình. Nghe anh tính vậy, tôi mừng trong bụng, bởi đây là hướng đi bền vững, phù hợp với quy hoạch du lịch của tỉnh. Tôi hẹn anh ngày gặp lại, tôi sẽ là du khách, còn anh là hướng dẫn viên của vườn. Anh Thắng cười, gật đầu thay lời hứa.

Bảo tồn không phải dễ

Tính hết cả tỉnh Cà Mau giờ có mấy nơi còn “đất lành chim đậu”. Có được sân chim Đầm Dơi nhưng nay chỉ còn số ít; mấy năm gần đây có vườn chim ở hộ du lịch cộng đồng Đất Mũi cũng không “giữ chân” được; vườn chim tư nhân Tư Na ở Năm Căn thì chủ vườn khai thác chim cò làm nguồn lợi kinh tế; chỉ có mỗi vườn chim trong lòng thành phố là được sự bảo vệ, quản lý chặt chẽ của các ngành chức năng tỉnh, không chỉ là nơi trú ngụ của nhiều loài chim mà còn là điểm đến tham quan ấn tượng của du khách khi đến Cà Mau.

Anh Lê Phú Ân, bác sĩ thú y, trực tiếp quản lý, bảo vệ vườn chim thành phố, cho hay, hằng năm, vườn được cải tạo, đào mới và khai thông kinh mương, cũng như trồng thêm cây cối, đào kinh bảo vệ, tăng cường kiểm tra, canh gác ngày đêm để tạo điều kiện thuận lợi nhất cho chim về đây trú ngụ an toàn.

Anh Ân gắn bó với vườn đã hơn 10 năm, anh thông tin, hiện vườn có hơn 3 ha với gần 20 loài: cò, vạc, còng cọc, bạc má, diệc lửa, diệc xám, điên điển... Chúng sinh sản theo mùa, anh theo đó làm công tác thuần dưỡng con con, kể cả việc chăm sóc khi các con chim non yếu sức, bổ sung nguồn thức ăn, nước sạch, dẫn dụ những loài khác.

Theo anh Ân, phát huy giá trị sinh thái của vườn chim để làm du lịch là hướng đi bền vững, lâu dài, nhưng việc làm này cần có tính chuyên môn, khoa học. Thiết nghĩ, bảo tồn và phát huy vườn chim để phát triển du lịch là lý tưởng, bởi loại hình du lịch này rất riêng biệt, không thể nhầm lẫn bất cứ loại hình du lịch sinh thái nào.

Băng Thanh