Thứ bảy, 13-12-25 08:51:14
Cà Mau, 32°C/ 32°C - 33°C Icon thời tiết nắng
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

Tây Nam Bộ lịch sử qua ống kính (1954-1975)

Báo Cà Mau Được phát hành vào tháng 4 vừa qua, tập sách ảnh đen trắng “Tây Nam Bộ kháng chiến - Lịch sử qua ống kính (1945-1975)” truyền đi thông điệp mạnh mẽ về khát vọng hoà bình, độc lập, tự do, thống nhất đất nước. Ðây là công trình kỷ niệm 50 năm ngày thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), 100 năm ngày Báo chí Cách mạng Việt Nam (21/6/1925-21/6/2025).

Tập hợp nhiều hình ảnh chân thực, sống động về cuộc sống, chiến đấu của cán bộ, chiến sĩ và người dân Tây Nam Bộ, đây được xem là hành trình ôn lại quá khứ hào hùng của cha ông, nơi những trang sử kháng chiến được tái hiện qua ảnh.

Sách chia làm hai phần chính: Phần thứ nhất “Tây Nam Bộ - Thành đồng Tổ quốc (1945-1954)”, phần thứ hai “21 năm khói lửa - Những khoảnh khắc vàng (1954-1975)”.

Mỗi phần là những sự kiện, phong trào nổi bật, có sức tác động, ảnh hưởng lớn đến chiến trường Tây Nam Bộ và cả nước trong hai giai đoạn lịch sử kháng chiến, chống Pháp (1945-1954) và đế quốc Mỹ (1954-1975) xâm lược.

Trong lời giới thiệu, ông Nguyễn Trọng Nghĩa, Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Trung ương Ðảng, Trưởng ban Tuyên giáo và Dân vận Trung ương, nhấn mạnh: “Mỗi bức ảnh là khoảnh khắc quý giá, trường tồn cùng thời gian; là câu chuyện đầy ắp cảm xúc, mảnh ghép quan trọng dệt nên bức tranh lịch sử, văn hoá phong phú, giàu sức lay động; giúp các thế hệ hậu sinh thêm thấu hiểu, trân trọng quá khứ, mãi mãi khắc ghi công lao to lớn của cha ông, ra sức phấn đấu xây dựng quê hương, đất nước giàu mạnh, phồn vinh, hạnh phúc”.

Cũng theo ông Nguyễn Trọng Nghĩa, điểm độc đáo của cuốn sách là ảnh được sáng tác bởi các phóng viên chiến trường, những người trực tiếp tham gia và trở thành một phần của cuộc kháng chiến, mang đậm dấu ấn cá nhân và cảm xúc chân thật, giúp người xem cảm nhận sâu sắc tinh thần kiên trung, bất khuất của những con người anh dũng, can trường, hồn hậu dưới bóng tràm, rừng đước, vững vàng vượt qua mưa bom, bão đạn, cùng cả nước đi đến ngày toàn thắng. Ðó là minh chứng sinh động, khẳng định vai trò, sức mạnh của nghệ thuật nhiếp ảnh - “nghệ thuật của khoảnh khắc” và sự hy sinh lớn lao của những chiến sĩ trên mặt trận văn hoá, nghệ thuật. Cuốn sách như nén tâm hương tri ân các anh hùng liệt sĩ hy sinh vì Tổ quốc, trong đó có các phóng viên - nghệ sĩ nhiếp ảnh tài hoa của đất nước. Các anh ngã xuống, nhưng cuộc đời và sự nghiệp của các anh sống mãi, trở thành bản hùng ca bất hủ về tình yêu quê hương, đất nước, về trách nhiệm cao cả, thiêng liêng của những người “nghệ sĩ - chiến sĩ”, để các thế hệ hôm nay và mai sau tự hào tiếp bước.

Sách in khổ 23.7x25.7cm, dày 275 trang, do Nhà Xuất bản Thông Tấn ấn hành, theo chỉ đạo biên soạn của Hội Nghệ sĩ Nhiếp ảnh Việt Nam.

Nhân dân Cà Mau mít tinh mừng thắng lợi của Hiệp định Giơ-ne-vơ và tiễn bộ đội tập kết ra Bắc. Ảnh: Bảo tàng Cà Mau

Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Nguyễn Thị Út - Út Tịch (1931-27/11/1968) trong Ðại hội Anh hùng chiến sĩ thi đua lực lượng vũ trang toàn miền Nam năm 1965 (thứ hai từ phải sang). Bà nổi tiếng với câu nói “còn cái lai quần cũng đánh”. Ảnh: Bảo tàng Trà Vinh

Vệ quốc đoàn Long An ra mắt Nhân dân, năm 1946. Ảnh: Bảo tàng Long An

Tù binh trong trận La Bang. Ảnh: Tổ Nhiếp ảnh Khu 9

Nhân dân quyết tâm “Một tấc không đi một li không rời”. Ảnh: Bảo tàng Quân khu 9

Vĩnh Xuân giới thiệu

Nhớ mái trường thời chiến

Giữa năm 1967, tôi được địa phương chọn đưa đi học Trường Bổ túc văn hoá tu nghiệp sư phạm huyện Trần Văn Thời, đào tạo giáo viên cho cơ sở.

Nghĩa tình son sắt, vượt thời gian

Mối quan hệ kết nghĩa giữa Ninh Bình (miền Bắc hậu phương) và Bạc Liêu (miền Nam tiền tuyến, nay là tỉnh Cà Mau) là biểu tượng mẫu mực của tình đoàn kết Bắc - Nam, hưởng ứng phong trào kết nghĩa giữa các tỉnh do Trung ương Ðảng phát động năm 1960. Vượt qua khoảng cách địa lý, tình nghĩa keo sơn này được hun đúc và phát triển bền vững từ những năm tháng kháng chiến đến ngày nay.

Treo cờ dụ địch

Hướng tới ngày kỷ niệm Chiến thắng Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là (23/11/1963), tôi xin viết lại câu chuyện treo cờ dụ địch, ghi theo lời kể của đồng chí Châu Thái Biết, nguyên Tiểu đội trưởng Trinh sát đặc công, Tiểu đoàn 306 anh hùng (đã mất cách đây gần 3 năm), như sự tri ân những người trực tiếp làm nên chiến công bất tử trên mảnh đất Cà Mau giàu truyền thống cách mạng.

Thương về đồng đội

Những ngày tháng 10, mưa giăng đầy trời, lòng người cũng thường hoài niệm về quá khứ. Đội Văn nghệ Thị đội Cà Mau năm xưa, những cựu chiến binh tuổi quá lục tuần lại quây quần bên nhau cùng hát, múa, tưởng nhớ đồng đội đã hy sinh.

Chiếc khăn rằn của má Út Bình 

Bằng duyên may lớn, tôi đã gặp được bà Nguyễn Thị Bình, bí danh Út Bình - “Bà má Chính uỷ”, tại căn nhà người thân của bà ở phường An Xuyên. 99 tuổi đời, 77 năm tuổi Đảng, bà Út Bình là tấm gương ngời sáng về chủ nghĩa anh hùng cách mạng, đức hy sinh cao cả và tấm lòng người phụ nữ Nam Bộ nói riêng, phụ nữ Việt Nam nói chung.

Nhớ năm tháng ấy

Hồi đó, tôi trốn nhà đi Thanh niên xung phong chớ ba má tôi đâu có cho. Tôi lên Xã đoàn Phong Lạc, gia đình đi theo lên kiếm bắt về. Lúc đó tôi đang ở nhà anh Lự, nghe ba má tôi lên kiếm, tôi chui vô rẫy mía trốn. Anh Hai, anh Sáu của tôi hy sinh năm 1970. Anh Ba tôi, tức anh Ba Phú, lúc đó đang công tác ở Huyện đoàn Cái Nước cho nên nhà đâu còn ai, tôi đi Thanh niên xung phong năm đó mới có 15 tuổi hà, ba má cưng tôi lắm!

Sáng mãi di nguyện của Người

Tháng 5/1965, Bác Hồ kính yêu của chúng ta đặt bút viết những dòng đầu tiên của bản Di chúc, được Người gọi là “để lại mấy lời....” phòng khi sẽ đi gặp cụ Các Mác, cụ Lênin và các vị cách mạng đàn anh khác thì đồng bào cả nước, đồng chí trong Ðảng khỏi cảm thấy đột ngột.

Dấu ấn hoạt động đồng chí Võ Văn Kiệt tại Cà Mau

Ðồng chí Võ Văn Kiệt - nguyên Thủ tướng Chính phủ, người được biết đến với bí danh “chú Sáu Dân” thân thương. Đồng chí đã hoạt động cách mạng, gắn bó với mảnh đất, con người Cà Mau.Trên địa bàn tỉnh hiện có 2 di tích lịch sử lưu dấu “chú Sáu Dân” với niềm tri ân, tưởng nhớ của người dân Cà Mau với đồng chí, gồm Di tích cấp tỉnh Nơi ở và Làm việc của đồng chí Võ Văn Kiệt, ở xã U Minh và Di tích Quốc gia đặc biệt Căn cứ Cái Chanh, ở xã Ninh Thạnh Lợi.

Tự hào mái đình quê hương

Trong công cuộc kháng chiến bảo vệ Tổ quốc, trên quê hương Cà Mau anh hùng, nhiều sự kiện lịch sử trọng đại được khắc ghi. Trong đó, không thể không nhắc đến đình Tân Hưng. Đây là nơi xuất hiện lá cờ Đảng Cộng sản Đông Dương đầu tiên tại Cà Mau, như ánh hào quang chiếu rọi, hun đúc tinh thần yêu nước của quân dân Cà Mau...

Quốc khánh trong ký ức Mẹ Việt Nam anh hùng

80 năm đã trôi qua, nhưng ký ức về ngày 2/9/1945 vẫn rực sáng trong lòng dân tộc. Giây phút Chủ tịch Hồ Chí Minh cất cao lời Tuyên ngôn độc lập đã khiến hàng triệu trái tim Việt Nam vỡ oà, từ thân phận nô lệ trở thành người tự do. Với các Mẹ Việt Nam anh hùng (VNAH) ở Cà Mau, ký ức về ngày Quốc khánh đầu tiên ấy mãi là niềm tự hào thiêng liêng, theo suốt cả cuộc đời.