Tình hình tiến độ giải vốn đầu tư công luôn được tỉnh đặc biệt quan tâm, tuy nhiên, thời gian qua vẫn còn không ít khó khăn, vướng mắc. Ðặc biệt trong bối cảnh tiến hành sắp xếp, tinh gọn tổ chức bộ máy và các đơn vị hành chính hiện nay đặt ra không ít thách thức phát sinh. Do đó, để tiến độ giải ngân vốn đầu tư công không bị ảnh hưởng, có thêm rào cản, thì cần đi trước một bước trong công tác quản lý, điều hành.
Xác định vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng của giải ngân vốn đầu tư công trong thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội, thời gian qua tỉnh luôn quan tâm và chỉ đạo quyết liệt việc đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án cũng như phân bổ và giải ngân vốn đầu tư công. Tuy nhiên, do nhiều nguyên nhân, từ khách quan đến chủ quan, tiến độ giải ngân vốn của tỉnh còn gặp nhiều khó khăn.
Tổng kế hoạch đầu tư công năm 2025 (bao gồm năm 2024 chuyển sang) của tỉnh là khoảng 6.396,9 tỷ đồng. Theo đó, tính đến ngày 31/3/2025, toàn tỉnh đã giải ngân được khoảng 367,5 tỷ đồng, bằng 5,7% kế hoạch vốn. Con số này không chỉ thấp hơn tỷ lệ giải ngân chung của cả nước (đạt 8,94%), mà còn thấp hơn nhiều so với cùng kỳ năm 2024 (giải ngân 717,091 tỷ đồng, bằng 15,5% kế hoạch).
Các dự án thuộc UBND các xã làm chủ đầu tư cần được đẩy nhanh tiến độ hoàn thành trước khi sáp nhập là tốt nhất. (Ảnh chụp ngày 28/4/2025 trên địa bàn xã Khánh Bình Tây, huyện Trần Văn Thời).
Có nhiều nguyên nhân khách quan đã được chỉ ra khiến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công trong quý I còn chậm như một số dự án khởi công mới có kế hoạch vốn lớn đang triển khai thủ tục để đủ điều kiện khởi công; một số trụ sở cấp huyện, cấp xã đang dừng thực hiện để chờ những chỉ đạo tiếp theo đối với chủ trương bỏ cấp huyện, sáp nhập xã theo Kết luận 127-KL/TW năm 2025 của Bộ Chính trị, Ban Bí thư... cho thấy quá trình sắp xếp các đơn vị hành chính đã phần nào ảnh hưởng đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công và dự báo sẽ tiếp tục có phát sinh thêm khó khăn, thách thức trong thời gian tới. Nhất là đối với các dự án mà UBND xã làm chủ đầu tư, trong đó đáng lưu ý là nguồn vốn khoảng 400 tỷ đồng của 3 chương trình mục tiêu quốc gia (MTQG).
Liên quan đến giải ngân vốn thuộc 3 chương trình MTQG, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử nhận định, đây là năm cuối thực hiện 3 chương trình MTQG, nếu không giải ngân hết sẽ bị cắt, do đó bằng mọi giá phải giải ngân hết. “Hiện nay đang tiến hành sắp xếp đơn vị hành chính, tên cơ quan... nên có rất nhiều dự án đã và sẽ thay đổi tên chủ đầu tư. Do đó, các dự án đã thay đổi tên chủ đầu tư thì phải tiến hành các thủ tục thay đổi quyết định ngay, để không làm ảnh hưởng đến tiến độ. Còn đối với các dự án chưa thay đổi tên chủ đầu tư thì quyết liệt thực hiện cho hoàn thành trước khi thay đổi, đặc biệt là cấp xã. Nếu các dự án không thể hoàn thành trước khi sắp xếp thì ngay từ bây giờ phải chuẩn bị các bước cần thiết để khi sắp xếp là thay đổi tên chủ đầu tư”, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lê Văn Sử đặc biệt lưu ý.
Liên quan đến công tác quản lý ngân sách Nhà nước, đầu tư công, Chủ tịch UBND tỉnh đã ban hành kế hoạch chuyển tiếp các chương trình, nhiệm vụ, dự án, kế hoạch đầu tư công trong quá trình sắp xếp, kiện toàn bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp. Theo đó, việc thực hiện chuyển tiếp các dự án, kế hoạch đầu tư công trong quá trình sắp xếp, kiện toàn bộ máy chính quyền địa phương 2 cấp được triển khai theo 3 giai đoạn là: trước, trong và sau khi sắp xếp, sáp nhập đơn vị hành chính.
Cụ thể, giai đoạn trước khi có quyết định, nghị quyết sáp nhập thì tiến hành lập danh mục tất cả các dự án đầu tư công trong kế hoạch đầu tư công trung hạn giai đoạn 2021-2025, các dự án thuộc kế hoạch đầu tư công năm 2025, các dự án đầu tư công thuộc kế hoạch vốn các năm trước được cấp có thẩm quyền cho phép chuyển tiếp sang năm 2025, các dự án đầu tư công còn dở dang chưa được cấp có thẩm quyền phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành, các dự án đầu tư công còn số dư tạm ứng các năm trước phải theo dõi để tiếp tục thu hồi, các dự án đầu tư công đã phê duyệt quyết toán dự án hoàn thành nhưng chưa bố trí đủ vốn để thanh toán thuộc cấp mình quản lý.
Rà soát toàn bộ các dự án, công trình, trụ sở đang triển khai xây dựng hoặc đã phê duyệt chủ trương đầu tư xây dựng chịu tác động bởi việc sắp xếp, tinh gọn bộ máy. Trên cơ sở đó, nghiên cứu đề xuất phương án xử lý với từng dự án đảm bảo tiết kiệm, tránh thất thoát, lãng phí. Ðồng thời, các chủ đầu tư, ban quản lý dự án chủ động rà soát, tập hợp, sắp xếp đầy đủ hồ sơ dự án đảm bảo quản lý chặt chẽ, an toàn hồ sơ tài liệu dự án trong quá trình sắp xếp tổ chức bộ máy. Ðảm bảo duy trì việc thực hiện và giải ngân vốn đầu tư công của các dự án được giao quản lý, không để tiến độ thực hiện dự án bị ảnh hưởng trong thời gian trước khi cấp có thẩm quyền quyết định sắp xếp tổ chức bộ máy.
Dự án đường U Minh - Khánh Hội (huyện U Minh) đang tiếp tục được đẩy nhanh tiến độ. (Ảnh chụp đoạn đi qua địa bàn xã Khánh Hội ngày 28/4/2025).
Riêng đối với giai đoạn trong khi sáp nhập và sau khi hoàn tất sắp xếp tổ chức bộ máy, Chủ tịch UBND tỉnh giao Sở Tài chính căn cứ vào tình hình thực tế tại tỉnh để rà soát, tham mưu báo cáo UBND tỉnh trong giai đoạn tiếp theo.
Liên quan đến tiến độ giải ngân vốn đầu tư công thời gian qua trên địa bàn tỉnh, nhiều lần trong các cuộc họp, Phó chủ tịch UBND tỉnh Lâm Văn Bi đã chỉ đạo các cấp, các ngành, các chủ đầu tư... tiến hành kiểm soát quản lý từng địa bàn, từng dự án một, kiên quyết không để chậm nữa.
Trong thời điểm tỉnh đang tập trung mọi giải pháp để đạt có số tăng trưởng 8% trở lên năm 2025 và 2 con số trong những năm tiếp theo, thì giải ngân vốn đầu tư công có vai trò, ý nghĩa đặc biệt quan trọng. Ðầu tư công không chỉ đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng mà còn là “vốn mồi”, khơi dậy, phát triển đầu tư tư nhân, góp phần khai thác tiềm năng, lợi thế thúc đẩy kinh tế - xã hội tiến nhanh, toàn diện và bền vững./.
Nguyễn Phú
Xem thêm bình luận