Sau gần 2 năm nghiên cứu, thực hiện, trong tháng 6 này, Trường Ðại học Y Dược Cần Thơ phối hợp với Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh Cà Mau tổ chức hội thảo lấy ý kiến đóng góp lần 2 và dự kiến nghiệm thu đề tài khoa học cấp tỉnh: "Xây dựng quy trình chiết xuất từ lá cây mắm (Avicennia) tại Cà Mau để bào chế thành phẩm viên nang bảo vệ chức năng gan". Ðề tài do PGS.TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Vân, Trường Ðại học Cần Thơ, làm Chủ nhiệm, mở ra nhiều triển vọng cho loài cây hoang mọc rất nhiều ở vùng ngập mặn Cà Mau.
Vùng đất Cà Mau với hệ sinh thái rừng ngập mặn phong phú, sở hữu nhiều loài thực vật có giá trị dược liệu cao, trong đó có cây mắm (mắm trắng, mắm đen và mắm ổi), phân bố rộng khắp tại Vườn Quốc gia Mũi Cà Mau, bãi bồi ven biển và ven kênh rạch vùng ngập mặn...
Cây mắm được trồng ven bờ sông để giữ đất, chống sạt lở, được cắt tỉa làm hàng rào cây xanh, tạo cảnh quan đẹp vùng nông thôn.
Trong dân gian, từ lâu đã sử dụng các bộ phận của cây mắm để làm nhiều bài thuốc chữa bệnh, nhưng chưa thực sự được nghiên cứu chuyên sâu theo hướng hiện đại, đặc biệt là khai thác giá trị trong phòng ngừa và hỗ trợ điều trị các bệnh lý gan - một trong những vấn đề sức khoẻ cộng đồng ngày càng đáng lo ngại hiện nay.
PGS.TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Vân cho biết: "Sau 24 tháng triển khai, nhóm nghiên cứu đã hoàn thành các mục tiêu đề ra: sản xuất thành công cao chuẩn hoá từ lá cây mắm (6 lô cao khô) và viên nang chứa cao chuẩn hoá từ lá cây mắm (4.000 viên thực phẩm chức năng được Sở Y tế tỉnh Cà Mau công nhận). Xây dựng được quy trình điều chế cao chuẩn hoá từ lá mắm và quy trình bào chế viên nang chứa cao chuẩn hoá từ lá mắm (đơn giản, dễ chuyển giao công nghệ). Xây dựng được tiêu chuẩn kiểm nghiệm nguyên liệu lá mắm; tiêu chuẩn kiểm nghiệm viên nang chứa cao chiết lá mắm có tác dụng hỗ trợ bảo vệ gan và tiêu chuẩn kiểm nghiệm cao chuẩn hoá lá mắm. Ðánh giá hiệu quả và độ an toàn của viên nang qua mô hình gây tổn thương gan ở chuột bằng paracetamol liều cao, chứng minh tác dụng hỗ trợ bảo vệ gan rõ rệt...".
Trái và lá cây mắm từ lâu đã được dùng làm nhiều bài thuốc chữa bệnh trong dân gian, nhưng chưa thực sự được nghiên cứu chuyên sâu theo hướng hiện đại.
"Ðặc biệt, đề tài không chỉ mang lại giá trị khoa học khi tạo ra quy trình chuẩn hoá cho dược liệu bản địa, mà còn mở ra tiềm năng phát triển sản phẩm chăm sóc sức khoẻ từ cây mắm - loài cây quen thuộc nhưng chưa được khai thác bài bản, hiệu quả. Ðề tài là minh chứng rõ nét cho cách tiếp cận nghiên cứu khoa học gắn liền với thực tiễn địa phương, đóng góp vào phát triển ngành công nghiệp dược liệu quốc gia, đồng thời thúc đẩy khai thác bền vững tài nguyên bản địa phục vụ chăm sóc sức khoẻ cộng đồng", PGS.TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Vân thông tin thêm.
Theo PGS.TS.DS Nguyễn Thị Ngọc Vân, đề tài mở ra triển vọng cho loài cây hoang mọc nhiều ở vùng ngập mặn Cà Mau.
Tại hội thảo báo cáo kết quả đề tài khoa học và công nghệ cấp tỉnh giai đoạn 2, ngày 24/4 vừa qua tại Sở Khoa học và Công nghệ, các đại biểu đánh giá cao sự đầu tư công phu, nghiêm túc và tâm huyết của nhóm nghiên cứu; đề nghị tiếp thu các ý kiến đóng góp của đại biểu để bổ sung, hoàn chỉnh báo cáo tổng kết đề tài, hoàn thành hồ sơ gửi nghiệm thu chính thức trong tháng 6 tới.
Sản phẩm cao khô từ lá cây mắm ở Cà Mau.
Ở Cà Mau, ven kênh, rạch vùng mặn, cây mắm nhiều vô kể, là cây tiên phong bám đất, giữ bờ, nay còn được chọn trồng làm kè mềm bảo vệ lộ giao thông, tiết kiệm chi phí đáng kể. Vui hơn khi cây mắm chứa dược liệu quý, có thể khai thác và phát huy giá trị thời gian tới.
Ðây không chỉ là cách tiếp cận mới trong phát triển sản phẩm chăm sóc sức khoẻ từ nguồn dược liệu bản địa, mà còn là bước đi cần thiết để nâng cao giá trị kinh tế - y học cho cây mắm. Tận dụng đúng tiềm năng của cây mắm là góp phần chủ động trong chiến lược bảo tồn tài nguyên thiên nhiên gắn với ứng dụng khoa học - công nghệ vào đời sống.
Loan Phương
Xem thêm bình luận