Những người dân cố cựu ấp Xẻo Đước, trong đó có những người trực tiếp tham gia công tác tại các cơ quan của Tỉnh uỷ Cà Mau khi nhắc nhớ Khu Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Đước (ấp Xẻo Đước, xã Phú Mỹ) là giọng nói sôi nổi, đôi mắt sáng rực, lòng trào dâng sự tự hào khôn tả.
- Bí thư Tỉnh ủy Cà Mau chúc Tết bà con Khu căn cứ Tỉnh ủy tại Xẻo Đước
- Lãnh đạo tỉnh thăm, tặng quà tại Khu căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Đước
- Ông già Xẻo Đước
Thật kỳ lạ! Và phải gọi là kỳ tích, khi Khu Căn cứ nằm lọt thỏm trong tầm đạn giặc với hàng chục đồn bót vây bủa. Ấy vậy mà vẫn an toàn tuyệt đối từ khi xây dựng năm 1960 cho đến ngày quê hương, đất nước thống nhất năm 1975.
Từ năm 1960 đến ngày toàn thắng năm 1975, thế trận lòng dân và thiên nhiên đã đảm bảo an toàn tuyệt đối cho đầu não lãnh đạo kháng chiến Tỉnh ủy Cà Mau.
Trọn niềm tin vào cách mạng
Năm nào về họp mặt, chúc Tết bà con Xẻo Đước, ông Phạm Thạnh Trị (Bảy Trị), nguyên Phó Bí thư Tỉnh uỷ, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh Cà Mau, cũng bồi hồi: “Tôi bắt đầu từ công việc phục vụ ở Văn phòng Tỉnh uỷ cho các chú, các anh, nhất là cái máy đánh chữ đã gắn bó và giúp tôi trưởng thành trong công tác”. Gặp lại bà con thân quen vùng căn cứ, ông Bảy Trị xúc động: “Cách mạng trải qua biết bao gian khổ, hy sinh mới có được thành công. Riêng Xẻo Đước là căn cứ địa anh hùng, căn cứ của lòng dân”.
Ông Huỳnh Văn Nhờ (Sáu Nhờ), cựu chiến binh (CCB) ấp Xẻo Đước, kể: “Căn cứ Xẻo Đước được an toàn trước hết là nhờ sự đùm bọc, chở che, cưu mang và sự ủng hộ, tin tưởng tuyệt đối của bà con nơi đây đối với Bác Hồ, Đảng và sự nghiệp cách mạng. Thời kỳ chống Mỹ - nguỵ, bà con coi sự an toàn của căn cứ là việc hệ trọng nhất, sẵn sàng hy sinh tất cả từ tài sản cho đến sinh mạng của mình”.
Còn CCB Phan Văn Hung, ấp Xẻo Đước thì bộc bạch rằng: “Nói bằng cách nào đó, sự an toàn của Căn cứ Tỉnh uỷ ở Xẻo Đước này có những điều rất khó lý giải. Như chuyện ở đầm Thị Tường, chiều chiều máy bay địch từ khắp nơi xà quần về để “cắt bom”, bắn đạn dư thừa xuống mặt đầm cho “đủ chỉ tiêu” thì cũng rất ớn. Vì cách đó có bao xa đâu, trong bờ này là Căn cứ Tỉnh uỷ”.
Tiếp thêm câu chuyện, CCB Nguyễn Hoàng Huy lại kể về sự giàu có của đầm Thị Tường. Đó là “cái kho” lương thực kháng chiến thiên nhiên dồi dào và cũng là nguồn sống của bà con nơi đây: “Hồi đó chỉ có giăng lưới, dựng đăng, đi chài vậy mà cá, tôm dưới đầm nhiều không kể xiết. Suốt những năm tháng kháng chiến, các cơ quan, đơn vị cách mạng trú đóng, đứng chân ở đây đều dựa vào nguồn cá, tôm ấy để vượt qua những giai đoạn ác liệt nhất, cho tới ngày hoà bình, thống nhất. Thời kỳ đầu thống nhất, quê hương còn nhiều gian khó, chính nguồn lợi tự nhiên của đầm Thị Tường đã giúp bà con nơi đây có sinh kế, huê lợi để ổn định cuộc sống”.
Tự hào truyền thống cách mạng, tưởng nhớ, tri ân công đức tiền nhân, người dân Phú Mỹ nói chung, ấp Xẻo Đước nói riêng tiếp tục gìn giữ, phát huy và lan tỏa giá trị của di tích căn cứ Tỉnh ủy Xẻo Đước.
Ông Sáu Nhờ còn nói thêm về nét riêng của vùng Căn cứ Xẻo Đước. Đó là địa thế mặt đầm rộng lớn, cùng với đó là rừng dừa nước mênh mông xen lẫn những cụm rừng chồi. Đây là thế trận, hào luỹ tự nhiên của Xẻo Đước đã che chở, bảo bọc sự an toàn của cách mạng, của Căn cứ Tỉnh uỷ và người dân trong những năm tháng đạn bom. “Nhưng điều cốt yếu làm nên sự vững chắc, an toàn của căn cứ chính là ý Đảng - lòng dân đã kết tinh thuỷ chung, son sắt. Chính nghĩa cách mạng, sức mạnh của Nhân dân là vô địch, kẻ thù sẽ bị đánh bại, thắng lợi về ta là điều tất yếu”, ông Sáu Nhờ đúc kết.
Bừng lên sức sống
Với truyền thống cách mạng kiên trung, hào hùng, người dân Xẻo Đước hôm nay hăng say lao động, thể hiện ý chí tự lực, tự cường, sáng tạo trong hành trình xây dựng, kiến thiết quê hương. Ông Đỗ Văn Hiền, Trưởng ấp Xẻo Đước, thông tin: “Toàn ấp có 366 hộ, năm 2024 đã không còn hộ nghèo, cận nghèo. Đời sống Nhân dân được nâng lên rõ rệt, toàn diện, diện mạo nông thôn ngày càng tươi đẹp, văn minh”.
Nói về di tích Khu Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Đước, ông Hiền tự hào: “Hằng năm, các đoàn về nguồn giáo dục truyền thống được tổ chức rất thường xuyên từ quy mô địa phương, các địa phương bạn, các cơ quan, đơn vị, tổ chức cấp tỉnh và cả các đoàn từ tỉnh, thành khác. Việc quản lý, chỉnh trang diện mạo, thuyết minh di tích do Bảo tàng tỉnh đảm trách, cùng với đó là sự góp sức của địa phương, bà con, nên Khu Căn cứ Tỉnh uỷ lúc nào cũng hết sức tươm tất, trang trọng”.
Tuổi trẻ Phú Mỹ ra sức học tập, lao động, công tác, góp sức mình để gìn giữ, phát huy, lan tỏa giá trị lịch sử và cảm hứng cách mạng của di tích căn cứ Tỉnh ủy Xẻo Đước.
Anh Nguyễn Trường Sang, Bí thư Xã đoàn Phú Mỹ tâm huyết: “Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Đước là địa chỉ đỏ để những thế hệ hôm nay tự hào về truyền thống cách mạng hào hùng, tưởng nhớ, tri ân công ơn trời biển của tiền nhân vì độc lập, tự do, hoà bình, hạnh phúc cho dân tộc. Tuổi trẻ Phú Mỹ ra sức học tập, lao động, công tác, góp sức mình để gìn giữ, phát huy, lan toả giá trị lịch sử và cảm hứng cách mạng của di tích quý giá này của quê hương”.
Khi được kể về những câu chuyện của Khu Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Đước qua lời thế hệ đi trước, bạn Tô Thảo Như, Phó Bí thư Chi đoàn ấp Vàm Xáng đã thổn thức xúc động: “Cuộc sống bình yên, hạnh phúc hôm nay là thành quả cách mạng mà cha ông đã phải hi sinh không biết bao nhiêu xương máu, bao nhiêu gian lao. Thật tự hào và hàm ơn vì bản thân đã được sinh ra, lớn lên ở vùng đất anh hùng Phú Mỹ”.
Nhìn ra mặt đầm Thị Tường mênh mông, bà con vùng Xẻo Đước tâm tình rằng: “Sắp tới, nếu đầm Thị Tường được quy hoạch bài bản, phát triển du lịch bền vững, hiệu quả gắn với lợi ích, sinh kế của người dân. Rồi kết nối để phát huy thêm giá trị của Khu Di tích Căn cứ Tỉnh uỷ Xẻo Đước nữa thì hay biết mấy. Tất cả những điều này là tài sản, nguồn lực quý giá để quê hương phát triển mạnh mẽ hơn nữa”.
Tình đất, lòng người, hồn đầm ở Xẻo Đước chân phương mà sâu thẳm nghĩa tình chung thuỷ, vời vợi nhớ thương. Về Xẻo Đước lắng lòng mình trong không khí tự hào của dịp kỷ niệm 80 năm Cách mạng tháng Tám và ngày Tết độc lập 2/9, thấy những vùng trời quê hương, Tổ quốc Việt Nam mình, nơi nào cũng đẹp tươi lộng lẫy.
Ghi chép của Phạm Hải Nguyên