Khi đọc tập bút ký vừa xuất bản của Nhà báo Phạm Phi Thường, với cái tên thật gần gũi “Ký ức không phai”, tôi chợt liên tưởng đến hình ảnh người lao công quét nhặt từng mảnh bụi vàng để làm nên một bông hồng kỳ diệu trong tác phẩm “Bông hồng vàng và Bình minh mưa” của Nhà văn Paustovsky. Khi người ta tin và chọn cách sống đúng, sống đẹp thì những điều giản dị nhất cũng có thể trở nên phi thường. Những trang viết của Nhà báo Phạm Phi Thường như những “hạt bụi vàng” cho nghề, cho người và cho đời.
Tập bút ký “Ký ức không phai” của Nhà báo Phạm Phi Thường. |
Chắc hẳn nhiều người, kể cả những người thân biết ông từ lâu cũng ngạc nhiên khi đọc cuốn bút ký này. Bởi Nhà báo Phạm Phi Thường hay được nhớ đến cùng với những dấu ấn trong lĩnh vực phát thanh - truyền hình (PT-TH), nhất là khi ở vai trò lãnh đạo Ðài PT-TH tỉnh Cà Mau, rồi ở VTV Cần Thơ. Khi đang trong quá trình thực hiện cuốn sách, ông chia sẻ rất gọn rằng: “Cuốn sách để tri ân nghề báo và quê hương”.
Tập bút ký “Ký ức không phai” dễ đọc, dễ cảm, sinh động và có cấu tứ hoà quyện giữa cái riêng - cái chung, giữa ký ức - hiện tại và dự cảm tương lai. Ðó là hình ảnh, cảm xúc của một người viết với sự nhạy cảm, trữ tình nhưng sắc sảo, bản lĩnh. Có thể đọc cuốn sách theo cách riêng của mỗi người, đó là cái hay của “Ký ức không phai”. Lần theo mạch cảm xúc của câu chữ mà tác giả dẫn dắt, hoặc đọc theo 3 chủ điểm lớn: Những ký ức về thời Báo Minh Hải; những kỷ niệm với Ðài PT-TH Cà Mau (CTV), VTV Cần Thơ và những dòng tự sự trữ tình về đất và người quê hương Minh Hải - Cà Mau.
Như ông nói, “thời gian cứ trôi đi, ký ức thì còn đọng lại”. Ông gọi cuốn sách của mình là “hoài niệm của một thời làm báo Minh Hải đáng nhớ”. Nói về Báo Minh Hải, chiếc nôi cưu mang, dìu dắt, đào tạo ông khi bước chân chập chững vào nghề, ông vẫn thổn thức: “Báo Minh Hải trong 20 năm hình thành, phát triển (1976-1996) đã hoàn thành sứ mệnh được giao phó, gầy dựng được tiếng vang, bản sắc và nhất là hình thành được những thế hệ người làm báo bản lĩnh, có tâm, có đức, có tài để phụng sự nghề nghiệp, xã hội. Tôi may mắn là một phần nhỏ trong ngôi nhà chung ấy”.
Những năm 80 của thế kỷ XX, bút danh Phương Thuỳ trình làng trên Báo Minh Hải những tác phẩm có phong cách riêng bằng cách tiếp cận trực diện và kiến giải sắc sảo, trách nhiệm. Về bút danh, Nhà báo Phạm Phi Thường tiết lộ dí dỏm: “Ðơn giản thôi, Phi Thường láy lại thành... Phương Thuỳ. Cái tên nghe dịu dàng, dễ... cảm tình. Với lại, mới vào nghề, lấy cái tên thiệt của mình thì sợ người ta nghĩ mình... nổ”.
Ðọc lại những bài báo của ngòi bút Phương Thuỳ thời Báo Minh Hải trong cuốn “Ký ức không phai” vẫn cảm nhận được nội lực mạnh mẽ của người làm báo có tâm, chính kiến, bản lĩnh và giàu cảm xúc. Khi nhanh nhạy, sôi nổi theo dòng thời sự với cảm nhận đầy phấn chấn về “Gương mặt một vùng quê”; lúc là sự dấn thân, trách nhiệm với “Thấy gì qua hơn 1.511 đơn khiếu nại của bạn đọc”; khi là những ghi chép hừng hực, cuộn chảy theo những chuyến tác nghiệp với “Từ một chuyến đi”...
Ngòi bút của Phương Thuỳ còn tái hiện không khí hào hùng của “Cà Mau những ngày tháng Tám”, là hướng về truyền thống cách mạng của quê hương khi về với “Làng rừng”, rồi “Về chi bộ Ðảng đầu tiên”; là tình nghĩa quốc tế trong sáng, sự anh dũng của bộ đội tình nguyện Việt Nam tại chiến trường Campuchia với “Tầm cao trên điểm chốt”...
Với Ðài PT-TH Minh Hải, Nhà báo Phạm Phi Thường gọi đó là “Dấu ấn riêng”. Thời điểm này, Nhà báo Phạm Phi Thường đã ở độ chín nghề nghiệp với sự trưởng thành và uy tín, “thương hiệu” riêng. Ðặc biệt, trong vai trò lãnh đạo cho bước chuyển mình, đổi mới của nhà đài vùng địa đầu cực Nam Tổ quốc, Nhà báo Phạm Phi Thường luôn hiện diện, in đậm dấu ấn cá nhân với: “Âm vang miền Tây”, “Tôi đi nghiên cứu “xin””, “Bước chân thần tốc” hay “Tôi trả lời chất vấn Hội đồng Nhân dân tỉnh”... Dấu ấn của Nhà báo Phạm Phi Thường và Ðài PT-TH Cà Mau luôn đồng hành cùng hành trình phát triển của quê hương với “CTV và nghĩa tình Ðất Mũi”, “Tiếng hát từ công trình khí - điện - đạm”...
Những kịch bản truyền hình, phim tài liệu chắc tay mà khoáng đạt của Nhà báo Phạm Phi Thường góp thêm khía cạnh để hình dung về người làm báo đa tài. Ðó là “Minh Hải không xa”, “Gành Hào biển gọi”, “Cà Mau - Vươn lên từ mũi đất xanh”...
Nhà báo Phạm Phi Thường cùng những thế hệ người làm báo Minh Hải tề tựu, thành kính dâng hương tưởng niệm các anh hùng, liệt sĩ tại Bạc Liêu, dịp họp mặt 50 năm thành lập Báo Minh Hải.
Những bài bút ký của Nhà báo Phạm Phi Thường trong quyển sách lại dễ được thấu cảm bởi sự gần gũi và những rung cảm chân thật, tinh tế. Ðó là “Ký ức không phai” về ngôi trường Nội trú kháng chiến Ninh Bình - Cà Mau, là bước rong ruổi chợt thổn thức với quê hương khi “Về miền U Minh Hạ”, là “Thới Bình đâu chỉ là điểm hẹn”, hay về một người xưa trong “Nhớ anh Bảy Quân”... Ðọc những trang viết này, người ta dễ cảm mến bởi sự hoà quyện của cái tình, cái tâm được điểm xuyết bằng những khoảnh khắc thăng hoa của câu chữ và cảm xúc. Mượn lời của Nhà báo Phạm Phi Thường để nói cho đầy đủ là: “Cái gì thuộc về máu thịt của mình thì chỉ cần nhớ đến, chạm tới, tự dưng câu chữ sẽ hiển hiện và những ân tình cũng theo đó mà về ăm ắp”.
Dấu ấn VTV Cần Thơ của Nhà báo Phạm Phi Thường lại đánh dấu chặng đường mới trong nghề nghiệp và trong nghĩ suy của ông. Ở đó, “Khát vọng đất Chín Rồng” không chỉ là sự kiện, chương trình, mà còn là niềm tự hào lớn lao, khát vọng và tấm lòng của người làm báo, người con đối với vùng đất phương Nam. Quá khứ - hiện tại và cả những dự cảm tươi đẹp phía tương lai về quê hương, đất nước cứ thổn thức, trào dâng, làm cho người đọc khi gấp lại những trang viết vẫn còn xôn xao, dội xa những cảm xúc đẹp đến ngọt ngào.
Nhà thơ Nguyễn Trọng Tín trong lời giới thiệu tập bút ký “Ký ức không phai” đã bồi hồi: “Phải nói thật lòng, lật qua hết trang cuối cùng rồi mà tôi vẫn cứ ngẩn ngơ thế nào ấy. Nó như một người thân yêu mới được gặp lại sau nhiều năm cách biệt”.
Còn với tôi, xin lần nữa gọi đó là “những hạt bụi vàng” của nghề báo. Tập bút ký không chỉ riêng tác giả mà cả những người đọc tác phẩm được sống trọn vẹn với những “Ký ức không phai”...
Phạm Quốc Rin