Tốt nghiệp Ðại học Sư phạm Huế chuyên ngành Sư phạm Lịch sử với tấm bằng loại giỏi, Nhà giáo Ưu tú Hoàng Văn Sum tình nguyện vào huyện Thới Bình công tác. Hơn 25 năm gắn bó với nghề giáo với nhiều khó khăn, thăng trầm, song những thành quả mà thầy Hoàng Văn Sum đã gieo trồng cho ngành giáo vùng đất cực Nam Tổ quốc thực sự to lớn, đặc biệt là trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Lịch sử.
Tốt nghiệp Ðại học Sư phạm Huế chuyên ngành Sư phạm Lịch sử với tấm bằng loại giỏi, Nhà giáo Ưu tú Hoàng Văn Sum tình nguyện vào huyện Thới Bình công tác. Hơn 25 năm gắn bó với nghề giáo với nhiều khó khăn, thăng trầm, song những thành quả mà thầy Hoàng Văn Sum đã gieo trồng cho ngành giáo vùng đất cực Nam Tổ quốc thực sự to lớn, đặc biệt là trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi bộ môn Lịch sử. Công tác tại Trường THPT Thới Bình, một trường tuyến huyện còn nhiều khó khăn, nhưng đến nay, thầy đã bồi dưỡng cho 121 học sinh đoạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh, 28 học sinh đạt học sinh giỏi quốc gia.
Trao đổi về kinh nghiệm trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi ở bộ môn Lịch sử, thầy Sum cho biết: Bồi dưỡng học sinh giỏi là công việc khó khăn và đòi hỏi nhiều công sức của thầy và trò. Do đó, giáo viên phải tâm huyết với công tác, đầu tư nghiên cứu, biên soạn chương trình, giáo án để tham gia bồi dưỡng, thực hiện nghiêm túc thời khoá biểu và việc bồi dưỡng thường xuyên trên lớp. Học sinh phải yêu thích bộ môn, có tinh thần vượt khó trong học tập, là học sinh tiên tiến, học sinh giỏi, có năng lực nhận thức tốt ở bộ môn tham gia bồi dưỡng, chữ viết rõ ràng, sạch đẹp, ít sai chính tả và cách diễn đạt tương đối tốt.
Trong hoạt động bồi dưỡng học sinh giỏi cũng như các hoạt động giáo dục khác, người giáo viên phải biết xây dựng chương trình bồi dưỡng với những chương, bài ứng với số tiết dạy cụ thể. Ðề cập đến vấn đề này, thầy Sum chia sẻ: Về nguyên tắc, giáo viên phải bồi dưỡng toàn bộ chương trình. Bất cứ hoạt động dạy học nào trên lớp nhất thiết giáo viên phải có giáo án, nhất là bồi dưỡng học sinh giỏi yêu cầu giáo án phải được chuẩn bị cụ thể và cao hơn. Việc soạn giáo án bồi dưỡng học sinh giỏi đòi hỏi sự công phu, đầu tư nghiên cứu về nội dung và phương pháp. Trong công tác bồi dưỡng học sinh giỏi, việc thực hiện nguyên tắc dạy học liên môn là hết sức quan trọng. Giáo viên phải biết nghiên cứu và khai thác thơ văn, những kiến thức địa lý… có liên quan để vận dụng vào trong bài giảng của mình.
Theo thầy Sum, việc tổ chức dạy và học là khâu then chốt nhất. Khâu này thể hiện rõ hoạt động của thầy và trò. Giáo viên yêu cầu học sinh phải chuẩn bị trước những vấn đề cần bồi dưỡng (đọc sách giáo khoa, nghiên cứu những vấn đề mà giáo viên định hướng, tham khảo những tài liệu có liên quan…). Do yêu cầu chương trình bồi dưỡng học sinh giỏi quá rộng, giáo viên phải biết chọn lọc, cung cấp kiến thức cho phù hợp trên nền kiến thức phổ thông, đồng thời nâng cao những kiến thức trọng tâm của chương trình. Cần phải sử dụng phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực, chủ động và sáng tạo của học sinh (nêu vấn đề, tạo tình huống có vấn đề, thảo luận, đàm thoại…). Ðiều đó sẽ giúp cho học sinh phát triển tư duy và rèn luyện được kỹ năng bộ môn. Nếu sử dụng cứng nhắc phương pháp truyền thống “thầy đọc, trò ghi” thì giáo viên không mất thì giờ và trí não nhưng học sinh bị nhồi nhét về kiến thức, nhàm chán và không có hứng thú với bộ môn.
Trong quá trình bồi dưỡng, giáo viên không chỉ cung cấp cho học sinh hệ thống kiến thức về các sự kiện và hiện tượng lịch sử mà còn chú ý rèn luyện những kỹ năng bộ môn như phân tích, giải thích, so sánh, tổng hợp, đánh giá, tìm nguyên nhân, trắc nghiệm khách quan, xâu chuỗi các sự kiện hiện tượng lịch sử để tìm ra nét truyền thống, những bài học lịch sử.
Trong quá trình giảng dạy, giáo viên cần ra các dạng bài tập để rèn luyện kỹ năng, củng cố kiến thức cho học sinh như dạng bài tập: Phân tích, giải thích, so sánh, trình bày, nhận xét sự kiện lịch sử; chứng minh làm sáng tỏ một vấn đề lịch sử; xác định sự kiện lịch sử để phân tích, chứng minh hoặc giải thích vấn đề lịch sử… Ðồng thời, thường xuyên kiểm tra đánh giá học sinh giúp giáo viên hiểu rõ việc học tập của học sinh, phát hiện những thiếu sót trong kiến thức và kỹ năng để kịp thời sửa chữa. Có thể sử dụng các hình thức kiểm tra: trình bày miệng, kiểm tra 15 đến 30 phút, kiểm tra việc làm bài tập về nhà, đặc biệt trong quá trình bồi dưỡng tổ chức kiểm tra viết từ 3 đến 5 lần dưới dạng một đề thi (từ 120 đến 180 phút).
Với lòng tâm huyết, kinh nghiệm trong giảng dạy nêu trên, thầy Hoàng Văn Sum đã có những đóng góp to lớn vào công tác đào tạo đội ngũ mũi nhọn cho ngành giáo dục Cà Mau. Ðó cũng chính là nội dung cơ bản trong sáng kiến kinh nghiệm của thầy Hoàng Văn Sum về công tác bồi dưỡng học sinh giỏi đã được Hội đồng Khoa học cấp tỉnh công nhận, được nhiều trường áp dụng, triển khai mang lại hiệu quả cao
Ðức Hiếu, Trường THPT Thới Bình