ĐT: 0939.923988
Thứ tư, 23-4-25 15:03:17
Theo dõi Báo điện tử Cà Mau trên

60 năm Về cung đường huyền thoại

Báo Cà Mau (CMO) Ngay trên cầu Rạch Gốc, nhìn về phía bờ Tân Ân, chúng tôi đã thấy Nhà tưởng niệm Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Bông Văn Dĩa - người anh hùng trong cuộc trường chinh mở đường Hồ Chí Minh trên biển, góp phần rất quan trọng vào đại thắng mùa Xuân năm 1975 của dân tộc, thống nhất đất nước.

Tượng đài chiến thắng đường Hồ Chí Minh huyền thoại trên biển trong Khu di tích Quốc gia bến Vàm Lũng (huyện Ngọc Hiển).

Trong Nhà tưởng niệm một ngày nắng đẹp, gió từ sông Rạch Gốc mát rượi, lòng rộn vui, ông Tăng Quốc Ðoàn (người cháu ngoại đang thờ tự Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân Bông Văn Dĩa), hay còn được gọi là ông Năm Tăng, có tướng hộ pháp, da ngăm đen của người con xứ biển, kể về những chiến công của ông ngoại mình gắn liền “Ðoàn tàu không số”, mở đường Hồ Chí Minh huyền thoại trên biển, với ánh mắt rạng ngời, đầy tự hào.

Ngược dòng lịch sử, đầu năm 1960, cùng với phong trào Ðồng khởi Bến Tre, phong trào cách mạng của các tỉnh đồng bằng Nam Bộ chuyển mạnh lên thế tiến công và trở thành cao trào đồng khởi rộng khắp. Ðể đáp ứng yêu cầu vận chuyển vũ khí, hàng hoá chi viện cho chiến trường Nam Bộ và Nam Trung Bộ, trong khi vận chuyển đường bộ trên dãy Trường Sơn chưa vươn tới, từ đây hình thành nên quyết sách tổ chức lực lượng vận tải biển chi viện cho chiến trường Nam Bộ và Khu 5, ra đời tuyến đường Hồ Chí Minh trên biển. Theo đó, từ giữa năm 1961 đến giữa năm 1962, lãnh đạo Mặt trận Dân tộc giải phóng miền Nam Việt Nam ở các tỉnh Bến Tre, Cà Mau, Trà Vinh và Bà Rịa đã cử đoàn 5 thuyền gỗ từ miền Nam ra miền Bắc để báo cáo tình hình, xin tiếp tế vũ khí và sau đó trực tiếp vận chuyển vũ khí, dẫn đường cho các tàu tiếp tế giả dạng tàu đánh cá từ Bắc vào Nam.

Ðêm 10/4/1962, tàu rời cửa Nhật Lệ (Quảng Bình) đi về hướng Nam, đến 10 giờ đêm ngày 18/4/1962 cập vào cửa Vàm Lũng (Ngọc Hiển, Cà Mau). Ðường trên biển đã mở, đêm 11/10/1962, chiếc tàu gỗ đầu tiên của tuyến đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển do đồng chí Lê Văn Một làm Thuyền trưởng, đồng chí Bông Văn Dĩa làm Chính trị viên tàu, cùng 11 thuỷ thủ rời bến Ðồ Sơn (Hải Phòng). Ngày 16/10, tàu cập bến Vàm Lũng (Cà Mau), chở theo 30 tấn vũ khí từ hậu phương miền Bắc chuyển đến chiến trường miền Nam an toàn.

Sau thắng lợi chuyến đi đầu tiên, hay còn được gọi là “sự kiện tàu Phương Ðông 1”, những chuyến tàu Phương Ðông 2, Phương Ðông 3 tiếp theo lần lượt vào Nam, vận chuyển được 111 tấn vũ khí cho Khu 9 an toàn. Lịch sử ghi lại, tính đến cuối năm 1970, bến Vàm Lũng đã tiếp đón trên 70 chuyến tàu với hơn 4.400 tấn vũ khí, đạn dược từ tiền tuyến lớn cho chiến trường miền Nam. Cùng với các bến khác tại Trà Vinh, Bến Tre, Bà Rịa… trực tiếp góp phần cùng các lực lượng vũ trang giành nhiều thắng lợi oanh liệt, như chiến thắng Ấp Bắc, Ðầm Dơi - Cái Nước - Chà Là, Vạn Tường, Ba Gia, Bình Giã... làm thất bại về căn bản chiến lược "Chiến tranh đặc biệt" của Mỹ - nguỵ trên chiến trường miền Nam.

Ðường Hồ Chí Minh trên biển là một thiên anh hùng ca bất tử, con đường huyền thoại, gắn liền ý chí của Ðảng, khát vọng của toàn dân; là một bộ phận quan trọng của hệ thống vận tải quân sự chiến lược trong cuộc kháng chiến chống xâm lược, giải phóng đất nước, xây dựng nên truyền thống vẻ vang. Và bến Vàm Lũng gắn liền với tuyến đường huyền thoại Hồ Chí Minh trên biển đã trở thành biểu tượng sáng ngời của tinh thần đoàn kết, sáng tạo, mưu trí, dũng cảm, quyết đấu tranh vì độc lập, tự do của dân tộc; trở thành bến cảng của lòng dân.

Nhiều lần về Cà Mau, lần nào người cựu chiến binh lão thành - Ðại tá Khưu Ngọc Bảy (nguyên Trung đoàn trưởng Ðoàn 962 làm nhiệm vụ tiếp nhận, vận chuyển vũ khí ra chiến trường) cũng xuôi về Kiến Vàng, Vàm Lũng… để thăm lại bà con, những người che chở, sống một đời với cách mạng, bảo vệ bí mật tuyệt đối, nhường lại tất cả để mở bến tiếp nhận vũ khí, cho những con tàu Không số chở niềm tin chiến thắng cập bến giữa lòng dân an toàn. Ông luôn mang trong mình lòng biết ơn và nặng nợ người dân, vùng đất này.

“Trong những chặng đường hiểm nguy, gian khổ ấy, nếu không được sự yêu mến, đồng lòng góp sức, đùm bọc, chở che của người dân Vàm Lũng, Tân Ân, Rạch Gốc… thì khó mà có được thành quả to lớn cho cuộc chiến thành công, quê hương và đất nước sớm được thái bình”, Ðại tá Khưu Ngọc Bảy nhìn nhận về sự kiên cường của lòng dân 60 năm trước.

Cửa Vàm Lũng nối biển Ðông với dòng Rạch Gốc, và chiếc cầu bắc qua sông không những xoá thế ốc đảo của Tân Ân, mà còn kết nối hành trình toàn vẹn lãnh thổ của quốc gia, thể hiện ý chí và khát vọng của dân tộc giữa 2 cung đường huyền thoại: đường Hồ Chí Minh trên bộ với đường Hồ Chí Minh trên biển. Về xứ Tân Ân, giờ đã thấy nhiều đổi thay. Kết cấu hạ tầng thông suốt, những đoàn tàu đánh cá công suất lớn, những đầm tôm siêu thâm canh, và gần đây là những công trình điện gió bên bờ biển Ðông đã làm sáng bừng lên vùng đất rừng, xứ biển vốn một thời cơ cực, nghèo nàn.

“Truyền thống dân tộc, gia đình luôn được các thế hệ hun đúc, giữ gìn, tiếp tục phát huy, thêm hăng say lao động, sản xuất để làm đẹp giàu cho quê hương, xây dựng đất nước; nguyện xứng đáng với những thành quả các thế hệ cha ông đã không tiếc máu xương dày công gây dựng”, giọng Năm Tăng sang sảng, chắc nịch, đầy quyết tâm.   

Kỷ niệm 60 năm ngày mở đường Hồ Chí Minh trên biển (23/10/1961-23/10/2021), trong những ngày này, huyện Ngọc Hiển nói riêng và tỉnh Cà Mau nói chung, tổ chức nhiều hoạt động ý nghĩa, thiết thực nhằm tôn vinh và tri ân công lao, đóng góp to lớn của toàn Ðảng, toàn dân và toàn quân ta trong công cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, cũng như trong sự nghiệp xây dựng, bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa.

Hơn lúc nào hết, ý chí sắc bén và khát vọng lớn lao của dân tộc của thời mở đường huyền thoại trên biển vẫn vẹn nguyên giá trị, thổi bùng lên tinh thần đoàn kết, vững niềm tin để cùng chung tay, góp sức vượt qua mọi khó khăn giành chiến thắng, nhất là khi quê hương, đất nước đang kiên cường từng bước đẩy lùi đại dịch Covid-19, sớm đưa mọi hoạt động xã hội trở lại trạng thái bình thường mới...

 

Trần Nguyên

 

Nơi nhắc nhớ, tri ân những anh hùng

Ðối với người dân ở thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển cũng như người dân Cà Mau, Di tích Bến Vàm Lũng là địa chỉ đỏ để giáo dục truyền thống, cũng là nơi thể hiện lòng tri ân những người anh hùng hiên ngang mở đường, góp sức làm nên những chiến công hiển hách. Ðể ngày nay, trước thời khắc đón nhận Bằng xếp hạng Di tích Lịch sử Quốc gia đặc biệt Ðường Hồ Chí Minh trên biển, người dân Cà Mau hướng về đây với cảm xúc tự hào và lòng biết ơn sâu sắc.

Trang sử Cà Mau thời kháng chiến năm 1973

Sau Hiệp định Paris năm 1973, về mặt đấu tranh công khai, Ban Liên hợp quân sự 4 bên khu vực 4 (Quân khu 9), do đồng chí Hoàng Hà làm Trưởng ban, đồng chí Phạm Văn Liêm làm Phó ban, Tổ liên hợp Cà Mau do đồng chí Tống Kỳ Hiệp và đồng chí Trịnh Thành Kế phụ trách đã đấu tranh chống lại sự vi phạm Hiệp định của địch trong khu vực. Ta buộc địch công nhận vùng tự do của ta ở Cà Mau và đã thực hiện việc trao trả tù binh ở Kinh Ba, xã Quách Phẩm, huyện Ngọc Hiển (Tư Kháng), Ðầm Dơi ngày nay.

Về “Đất thép thành đồng”

Thiết thực các hoạt động chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30/4/1975-30/4/2025), kỷ niệm 94 năm Ngày thành lập Ðoàn TNCS Hồ Chí Minh (26/3/1931-26/3/2025), ngày 30/3, đồng chí Nguyễn Hồ Hải, Bí thư Tỉnh uỷ, cùng đoàn cán bộ Tỉnh đoàn đã có chuyến hành trình giáo dục truyền thống, về nguồn tại "Ðất thép thành đồng": Củ Chi - TP Hồ Chí Minh.

“Chùa Cộng sản” ở làng Thạnh Phú - Dấu xưa một thời

Trong hành trình tìm về quá khứ, có những việc tuy ngoài sách sử, nhưng lại đậm sâu trong ký ức nhiều người. Ðó cũng là câu chuyện về “chùa Cộng sản” ở làng Thạnh Phú, nay thuộc ấp Sở Tại, xã Thạnh Phú, huyện Cái Nước.

Những ngày tháng Ba của mùa Xuân đại thắng

Nửa thế kỷ đã qua kể từ mùa Xuân đại thắng 1975, miền Nam hoàn toàn giải phóng, Bắc - Nam sum họp một nhà, đất nước thống nhất, kết thúc thắng lợi vẻ vang cuộc kháng chiến của dân tộc chống lại đế quốc sừng sỏ và bè lũ tay sai. Tháng 3/1975 là “đêm trước” của ngưỡng cửa chiến thắng. Cục diện chiến trường chuyển biến mau lẹ; không khí cách mạng dâng cao sục sôi; cùng với đó là sự lãnh đạo, chỉ đạo bằng tất cả ý chí, niềm tin, sức mạnh của Đảng ta, để toàn dân tộc cùng nhau kề vai chung sức, chớp lấy thời cơ, làm nên một chiến thắng vang dội, hào hùng, bất tử.

Thân thương hai tiếng Cà Mau

Cà Mau không chỉ là điểm cuối của đất nước, nơi ai cũng mong một lần được ghi dấu bước chân mình tại cột mốc toạ độ, mà còn là vùng đất để lại trong tim nhiều người những tình cảm khó quên.

Biệt khu Hải Yến - Bình Hưng - Lịch sử không thể lãng quên

Tôi đồng tình với ông Sáu Sơn (ông Ðỗ Văn Nghiệp, tác giả chủ trì đề tài nghiên cứu khoa học cấp tỉnh “Ðiều tra, sưu tầm chứng tích tội ác Mỹ - Nguỵ tại Biệt khu Hải Yến - Bình Hưng” cách đây 20 năm), rằng: “Khép lại quá khứ, không có nghĩa là lãng quên quá khứ. Bài học đúc kết từ quá khứ là bài học bằng xương máu, sẽ có nhiều bổ ích cho hiện tại và tương lai”.

Bến Dựa một lần về

Bến Dựa chỉ là một đoạn sông ngắn, hằng ngày cần mẫn làm người trung chuyển đưa nước lớn về ngã ba Cái Đuốc, ngọn Cái Ngay; tiễn nước ròng ra Cái Nháp, đổ ra ngã ba Tam Giang, xuôi về biển cả. Khu rừng bên bờ Đông Bến Dựa nơi cơ quan Huyện uỷ Tư Kháng (Đầm Dơi ngày nay), làng rừng Huỳnh Ngọc Điệp tồn tại.

Chiều Sài Gòn

Tựa bài viết “Chiều Sài Gòn” nghe như chơi vơi, rất xưa, bởi Sài Gòn - Gia Ðịnh đã có hơn 300 năm tuổi, thì đồng nghĩa cũng có hơn một triệu buổi chiều. Nhưng “Chiều Sài Gòn” tôi viết đây chỉ là chiều 30/4/1975, buổi chiều đầu tiên “Sài Gòn ơi ta đã về đây” như lời bài hát một thời có sức hút mạnh mẽ.

Huyền thoại biệt động thành Cà Mau

Thị xã Cà Mau những năm cuối thập niên 1950, dưới chế độ Mỹ - Diệm, không khí ngột ngạt bởi những cuộc càn quét, bắt bớ. Đám cảnh sát mật vụ, lính bảo an lùng sục khắp nơi, ráo riết truy lùng những người kháng chiến cũ, những người mà chúng nghi là "Việt cộng nằm vùng".