Thị trấn Rạch Gốc, huyện Ngọc Hiển không chỉ nổi danh với nghề muối ba khía, nghề làm tôm khô, mà nơi đây còn được nhiều người biết đến với nghề làm cá khô truyền thống. Mỗi năm, các cơ sở, hộ làm nghề đã sử dụng hàng ngàn tấn cá nguyên liệu để chế biến, cung cấp sản phẩm cá khô cho thị trường, đem về cuộc sống ấm no.
Ông Lâm Sỹ Em, Phó chủ tịch UBND thị trấn Rạch Gốc, cho biết: “Thị trấn Rạch Gốc có đội tàu cá gồm hàng trăm phương tiện, ngoài ra còn có tàu cá của các tỉnh khác cập cảng cá Rạch Gốc. Sản lượng đánh bắt ước khoảng 10-15 ngàn tấn các loại/năm, tạo nguồn nguyên liệu dồi dào để bà con làm cá khô. Hiện các khóm: 4, 6, 7, 8 là địa bàn tập trung nhiều hộ gia đình, cơ sở chế biến cá khô theo phương pháp thủ công truyền thống, quy mô vừa và nhỏ, cung cấp cho thị trường hàng trăm tấn khô mỗi năm”.
Nguồn cá nguyên liệu dồi dào từ các ghe đóng đáy hàng khơi.
Tại hộ chị Ðặng Bích Soàn, Khóm 8, toàn bộ khoảng sân trước nhà được tận dụng phơi cá. Chị Soàn cho biết, gia đình đã bén duyên với nghề hơn 15 năm qua. Do nhà có ghe đáy hàng khơi, tận dụng nguồn cá tươi từ ghe đóng đáy đem về, chị tập tành làm khô để kiếm thêm thu nhập. Bằng nguồn nguyên liệu cá tươi cộng với bí quyết chế biến riêng, giúp sản phẩm nhà chị chinh phục thực khách gần xa.
Chị Soàn chia sẻ: “Khách hàng ưa chuộng cá khô ở Rạch Gốc có lẽ bởi giữ được độ tươi ngon của cá và được chế biến hoàn toàn bằng thủ công. Ðể đảm bảo độ tươi của con khô khi thành phẩm, tuỳ theo con nước, ghe đem cá về lúc nào thì mình tập trung chị em làm lúc đó, không kể ngày đêm. Mấy năm nay, đầu ra sản phẩm của cơ sở ổn định so với trước, đơn hàng tăng dần và nhiều lúc sản phẩm làm ra không đủ bán, nhất là dịp lễ, Tết. Trung bình mỗi tháng, cơ sở tôi cung cấp gần 1 tấn khô các loại, nhiều nhất là khô cá hố, cá lưỡi trâu, cá lù đù, cá mối... Thị trường chủ yếu là TP Hồ Chí Minh; các tỉnh: Bình Dương, An Giang. Tuỳ theo loại cá, giá dao động từ 80-250 ngàn đồng/kg”.
Cơ sở cá khô Thái Ngoan của anh Trần Hồng Thái, Khóm 8, thị trấn Rạch Gốc, vừa mới mở rộng thêm khu vực sơ chế và phơi cá để tăng sản lượng, đáp ứng nhu cầu thị trường. Hiện, cơ sở anh Thái đa dạng các loại cá khô như: cá nguyên con, cá xẻ, xẻ kết bông. Mỗi con nước, cơ sở anh có khoảng 7-10 nhân công, chủ yếu là nữ tham gia các khâu sơ chế cá, làm sạch, xẻ cá, xếp cá lên giàn, phơi nắng. Tuỳ theo công việc mà công lao động tính theo giờ hoặc theo sản phẩm. Bình quân mỗi người thu nhập từ 4-4,5 triệu đồng/tháng.
Anh Thái nhận định, để có chỗ đứng trên thị trường, điều kiện tiên quyết là sản phẩm mình làm ra phải chất lượng, sạch và ngon. Cơ sở anh vừa đầu tư thêm tủ đông, máy hút chân không và chú trọng đầu tư về bao bì, nhãn mác với kỳ vọng tham gia vào “sân chơi” OCOP, hướng tới xây dựng thương hiệu, nâng cao giá trị cho sản phẩm truyền thống của gia đình.
Hộ làm nghề luôn chú trọng đảm bảo an toàn vệ sinh trong các khâu chế biến.
Ông Lâm Sỹ Em đánh giá, nghề làm cá khô truyền thống vừa làm tăng giá trị hàng hoá, vừa tạo thêm công ăn việc làm cho Nhân dân địa phương. Tuy nhiên đến nay, hộ làm nghề vẫn chưa xây dựng được thương hiệu riêng để tạo sức cạnh tranh trên thị trường, cũng chưa có chủ thể nào đăng ký xây dựng sản phẩm cá khô đạt chuẩn OCOP.
“Hướng tới, thị trấn sẽ kiến nghị cấp trên đầu tư ứng dụng công nghệ, trang bị máy móc thiết bị vào một số khâu chế biến, bảo quản và đóng gói... để nâng cao chất lượng sản phẩm. Song song đó, tích cực tuyên truyền, vận động, hỗ trợ để người dân quan tâm xây dựng sản phẩm OCOP. Ðồng thời, hỗ trợ quảng bá sản phẩm, xây dựng thương hiệu, mở rộng thị trường tiêu thụ, góp phần nâng cao chất lượng sản phẩm và thu nhập cho người dân, phát triển bền vững nghề truyền thống”, ông Lâm Sỹ Em thông tin./.
Trúc Linh - Huỳnh Tứ